Yaly trước đây là một trong những xã khó khăn nhất của huyện Sa Thầy. Trước thực trạng đó, xã đã tập trung vận động người dân thực hiện thâm canh, đưa các mô hình sản xuất mới như trồng xen canh cà phê và cây ăn quả, từ đó không ngừng nâng cao giá trị canh tác, mở hướng đi bền vững cho phát triển kinh tế gia đình.
Đổi thay nếp nghĩ, cách làm
Ông A Tút đang phát triển gần 2 ha cao su, 1 ha cà phê trồng xen cây ăn quả ở xã Yaly. Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật nên cây trồng phát triển tốt, thu nhập trung bình hàng năm từ 80-150 triệu đồng. Hiện, gia đình ông không chỉ thoát nghèo mà còn giúp nhiều hộ dân khác về các kỹ thuật sản xuất sau khi được tham gia các lớp tập huấn.
Tương tự, xã Sa Bình những năm qua cũng có những chuyển biến tích cực trong phát triển nông nghiệp, đặc biệt là công tác tập huấn, nâng cao trình độ kỹ thuật, tạo chuyển biến sâu về nếp nghĩ, cách làm cho nông dân trên địa bàn.
![]() |
Sa Thầy đang phát triển thành công nhiều loại cây trồng kinh tế chủ lực, góp phần đẩy nhanh tốc độ giảm nghèo. |
Điển hình như trường hợp của ông A Pheo, làng Lung Leng, trước đây chủ yếu chăn nuôi heo thả rông, cho hiệu quả kinh tế rất thấp. Năm 2021, được địa phương vận động, ông là người tiên phong trong làng tiến hành nuôi heo sọc dưa có chuồng trại cẩn thận và trồng cỏ xung quanh vườn nhà làm thức ăn cho heo.
Kết quả, từ 4 con heo sọc dưa ban đầu được xã hỗ trợ, đến nay, ông A Pheo đã phát triển đàn heo này lên hơn 30 con. Với 5 con heo nái, mỗi năm ông bán được hai lứa, mang lại thu nhập khoảng 50 triệu đồng. Bên cạnh nuôi heo sọc dưa bán, gia đình ông còn nuôi bò vỗ béo để nâng cao thu nhập và mỗi năm cho thu thêm hàng chục triệu đồng.
“Trước đây sản xuất tự phát, nhỏ lẻ, dịch bệnh thường xuyên xảy ra, lại bị thương lái ép giá nên thu nhập thấp, gia đình tôi vất vả lắm. Sau khi được tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ về con giống để chuyển đổi sang sản xuất theo hướng hàng hóa, giờ tôi đã thoát nghèo, không còn lo cảnh chạy ăn từng bữa nữa”, ông A Pheo hồ hởi nói.
Liên kết làm giàu bền vững
Có thể thấy, quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên địa bàn huyện Sa Thầy những năm qua đạt được những kết quả tích cực. Các cây trồng chủ lực như cao su, cà phê, mì được duy trì và phát triển, một số cây trồng phù hợp với điều kiện địa phương cũng đang cho giá trị cao.
Công tác trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc được đẩy mạnh, nâng độ che phủ rừng đạt 62,84%. Chăn nuôi đã có những bước phát triển vượt bậc cả về số lượng và chất lượng (hình thành một số điểm chăn nuôi theo hướng bán công nghiệp, hạn chế được tình trạng chăn thả rông).
Đáng chú ý, quá trình chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp, thúc đẩy giảm nghèo bền vững ở Sa Thầy có dấu ấn đậm nét của các HTX, tổ hợp tác. Tiêu biểu như HTX Đoàn Kết (xã Mô Rai) trước đây chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực trồng, khai thác mủ cao su, đến năm 2014, nắm bắt xu hướng của thị trường, HTX quyết định chuyển hướng sang sản xuất trái cây sạch.
Đến nay, HTX đã có hơn 15ha cây ăn quả, bao gồm cam, bưởi, quýt, ổi, na Thái, sầu riêng, dưa lê, dưa lưới... Ngoài sản xuất hàng thô, HTX còn chú trọng sơ chế và đầu tư máy móc vào sấy khô một số loại trái cây để cung cấp ra thị trường nhằm nâng cao giá trị sản phẩm. Hoạt động của HTX không chỉ tạo việc làm cho thành viên mà còn giúp gần 10 lao động ở địa phương có việc làm và thu nhập ổn định.
![]() |
Các HTX có vai trò quan trọng trong phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo ở Sa Thầy. |
Hay như tại HTX Nông nghiệp và Dịch vụ thương mại Nghĩa Tân, xã Sa Nghĩa thời gian qua đã xây dựng thành công trang trại chăn nuôi heo rừng ở thôn Đăk Tăng. Để tạo điều kiện cho các hộ dân liên kết, HTX thực hiện hỗ trợ giống, thức ăn, kỹ thuật để người dân chăn nuôi khép kín. Ngoài ra, HTX đẩy mạnh hoạt động bao tiêu để người dân yên tâm và tin tưởng vào mô hình HTX.
Theo thống kê, huyện Sa Thầy có gần 30 HTX và tổ hợp tác đang hoạt động, thu hút hàng nghìn thành viên, người lao động. Doanh thu của mỗi HTX bình quân đạt trên dưới 200 triệu đồng/năm. Các HTX, tổ hợp tác dù còn nhiều khó khăn nhưng vẫn duy trì hoạt động thường xuyên và mang lại lợi nhuận thiết thực, giúp người dân cải thiện đời sống, có hướng đi mới trong phát triển kinh tế, tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững.
Thúc đẩy mục tiêu giảm nghèo nhanh
Những thành công trong chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp theo hướng hàng hóa, cùng hiệu quả của khu vực kinh tế hợp tác, HTX đang giúp quá trình giảm nghèo tại Sa Thầy gặt hái được nhiều thành công tích cực với tốc độ giảm nghèo bình quân 5-6%/năm, đời sống người dân liên tục được cải thiện.
Tính đến cuối tháng 5/2023, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện Sa Thầy giảm còn 1.676 hộ (chiếm tỷ lệ 21,25% tổng số hộ toàn huyện), hộ cận nghèo là 851 hộ (chiếm tỷ lệ 10,79%). Đáng chú ý, toàn huyện có 535 hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, cận nghèo đã thay đổi nếp nghĩ, bỏ dần những hủ tục, phong tục không còn phù hợp, không trông chờ, ỷ lại vào hỗ trợ của Nhà nước, tự lực vươn lên thoát nghèo bền vững.
Đặc biệt, hàng trăm hộ dân trên địa bàn huyện đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, lựa chọn giống cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương để nuôi, trồng, biết chi tiêu hợp lý để tích luỹ vốn tái đầu tư sản xuất.
Với những thành công đang có, thời gian tới, huyện Sa Thầy tiếp tục tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, chính sách giảm nghèo giai đoạn 2021-2025; đặt mục tiêu tạo việc làm mới trong giai đoạn 2021-2025 là 2.680 lao động (lao động có việc làm trong nước 2.630 người, lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài 50 người), bình quân mỗi năm giải quyết việc làm mới cho 536 lao động; thực hiện xoá nhà tạm cho hộ nghèo trên địa bàn huyện, phấn đấu đến hết năm 2025, cơ bản không còn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát.
Huyện cũng chủ trương đẩy mạnh nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho lao động nông thôn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và thôn, làng đặc biệt khó khăn. Đặc biệt, chú trọng hỗ trợ nâng cao giá trị sản phẩm của các ngành sản xuất, chế biến nông sản cho hộ nghèo, hộ mới thoát nghèo; chú trọng phát triển các loại cây trồng, vật nuôi có hiệu quả kinh tế cao, có thị trường tiêu thụ ổn định.
Cùng với đó, huyện sẽ đẩy mạnh xã hội hóa công tác giảm nghèo; thực hiện lồng ghép nguồn vốn hỗ trợ đầu tư hộ nghèo từ chương trình giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững, chương trình xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Sáu Ngạn