Ông Nguyễn Nam Cường, Phó Chánh Văn phòng điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh Phú Thọ cho biết, một trong 19 tiêu chí có vai trò hết sức quan trọng là tiêu chí về hình thức tổ chức sản xuất (tiêu chí 13), bởi lẽ để xã đạt chuẩn về NTM thì xã đó phải có HTX hoạt động có hiệu quả. Do đó, vai trò của của HTX là rất quan trọng, vừa hỗ trợ để thực hiện những tiêu chí cần đạt được, vừa là điều kiện cần thiết nhằm phát huy nội lực của người dân trong quá trình xây dựng NTM.
Đẩy mạnh vai trò HTX nông nghiệp
Tính đến 30/6/2022, trên địa bàn tỉnh Phú Thọ có 218 HTX, 1 Liên hiệp HTX và 218 tổ hợp tác. Trong đó, có 155 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, chiếm hơn 70% tổng số HTX trên địa bàn tỉnh với tổng số gần 2.100 thành viên. Đặc biệt, các HTX nông nghiệp đã giải quyết việc làm ổn định cho 600 lao động và tạo thu nhập ổn định bình quân đạt 45 triệu đồng/người/năm.
Phát triển HTX nhằm phát huy nội lực của người dân trong quá trình xây dựng NTM. |
Đến nay, toàn tỉnh có 36 xã đạt chuẩn xã NTM, có 19 xã đạt từ 15-18 tiêu chí; có 29 xã đạt từ 10-14 tiêu chí, 1 xã đạt 8 tiêu chí. Bình quân đạt 16,15 tiêu chí/xã.
Thời gian qua, vai trò của các HTX nông nghiệp tại các địa phương đã góp phần to lớn đối với việc thay đổi diện mạo vùng nông thôn và thực hiện các tiêu chí về thu nhập, giảm hộ nghèo ở các xã đạt chuẩn và chưa đạt chuẩn.
“Phú Thọ luôn tạo điều kiện và khuyến khích người dân tham gia vào thành lập HTX nông nghiệp, tổ hợp tác, đẩy mạnh tổ chức liên kết với các doanh nghiệp xây dựng thành chuỗi giá trị, tạo đầu ra ổn định cho các sản phẩm nông nghiệp của người dân làm ra”, ông Nguyễn Nam Cường chia sẻ.
Được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2009, trên cơ sở thế mạnh sản vật truyền thống của người dân tộc Mường - gạo nếp Gà Gáy, đến nay HTX sản xuất gạo nếp Gà Gáy Mỹ Lung, xã Mỹ Lung, huyện Yên Lập đã xây dựng được sản phẩm gạo nếp Gà Gáy đạt chất lượng cao, được chọn là một trong những sản phẩm OCOP hạng 5 sao cấp tỉnh.
Hiện nay, diện tích gieo cấy nếp Gà Gáy trên 95ha, chiếm khoảng 50% tổng diện tích đất trồng lúa của xã Mỹ Lung. Năng suất trung bình 3 - 4 tấn/ha, doanh thu đạt bình quân 90 triệu đồng/ha, cao gấp 3 lần so với trồng các giống lúa khác.
Ông Khúc Ngọc Tung, Giám đốc HTX cho biết: “Để sản phẩm của HTX có chỗ đứng trên thị trường như ngày hôm nay không chỉ là nỗ lực của cá nhân hay tập thể HTX, mà có sự giúp đỡ rất lớn của chính quyền địa phương. Nhờ vậy, đời sống của thành viên từng bước được cải thiện, từ đây, các thành viên tích cực tham gia công tác an sinh xã hội. Hàng năm, trên cơ sở lợi nhuận, HTX thực hiện sửa chữa, nâng cấp các công trình thủy lợi vừa phục vụ sản xuất, tưới tiêu, vừa góp phần xây dựng NTM’’.
Ông Đinh Văn Sơn, Phó Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Yên Lập thông tin: ‘‘Những năm qua, các HTX nông nghiệp đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế thông qua việc điều hành sản xuất, tham mưu xây dựng cơ cấu giống cây trồng, mùa vụ, tổ chức các khâu dịch vụ thỏa thuận, dịch vụ công ích…, góp phần quan trọng để nâng cao thu nhập cho người dân xây dựng NTM. Đến nay, huyện có 5 xã, 31 khu dân cư đạt chuẩn NTM, bình quân đạt 16 tiêu chí NTM/xã".
Khẳng định vai trò HTX trong xây dựng NTM
Theo lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ, việc phát triển HTX tạo thuận lợi kéo theo ít nhất 8 tiêu chí khác trong xây dựng NTM.
NTM Phú Thọ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, bảo đảm an sinh xã hội. |
Cụ thể, ngoài tiêu chí 13, quá trình phát triển HTX ở cấp xã đã hỗ trợ hoàn thành các tiêu chí 2, 3, 6 và 7 (cơ sở hạ tầng giao thông, thủy lợi và chợ, nhà văn hóa), hay các tiêu chí 10, 11, 12 (việc làm), 16 (văn hóa), 17 (môi trường và sản xuất nông sản an toàn)… Nếu cấp xã quan tâm phát triển HTX đương nhiên bảo đảm ổn định an sinh xã hội và sự bền vững xây dựng NTM.
“Trong Bộ tiêu chí xã NTM, tiêu chí 13 quy định rất rõ, cấp xã NTM phải đạt chuẩn có HTX hoạt động theo đúng quy định của Luật HTX 2012 và đạt chuẩn có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản bảo đảm bền vững”, đại diện Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ chia sẻ.
Các HTX đã góp phần thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, giải quyết việc làm, giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội khu vực nông thôn, đồng thời thể hiện vai trò quan trọng là cầu nối trong việc tiếp thu, hướng dẫn ứng dụng, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đảm bảo nhiều khâu dịch vụ đầu vào mà từng người dân không làm được hoặc làm nhưng không hiệu quả như: Dịch vụ giống, phân bón, thủy lợi, làm đất, bảo vệ sản xuất, bảo vệ thực vật, thu hoạch, chuyển giao khoa học kỹ thuật. Một số HTX đã ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, tham gia xây dựng chuỗi giá trị, gắn với liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm cho thành viên HTX.
Trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã xuất hiện một số mô hình HTX kiểu mới hoạt động sản xuất liên kết có hiệu quả như: HTX dịch vụ sản xuất rau an toàn Tứ Xã; HTX dịch vụ và chăn nuôi thỏ Hải Phong (Lâm Thao); HTX chăn nuôi gà Đỗ Sơn (Thanh Ba); HTX Nông nghiệp An Phú (Thanh Sơn); HTX chăn nuôi chim bồ câu Quốc Anh (Cẩm Khê); HTX nông nghiệp Thượng Nông (Tam Nông); HTX sản xuất chè an toàn Long Cốc (Tân Sơn); HTX sản xuất chế biến chè Đá Hen (Cẩm Khê)....
Nhờ đó, góp phần hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa tập trung, gắn với liên kết, tiêu thụ sản phẩm như: Vùng sản xuất lúa chất lượng cao quy mô liền vùng 10 ha trở lên, với tổng diện tích 8,7 ngàn ha, vùng sản xuất rau an toàn, tập trung với quy mô 375 ha; vùng bưởi đặc sản Đoan Hùng và bưởi Diễn, vùng sản xuất chè, vùng nuôi thủy sản…
Ông Trần Tú Anh, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Phú Thọ đánh giá, nhiều xã trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành tiêu chí số 13, nhờ có sự đóng góp tích cực của các HTX qua việc đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, chuyển đổi mô hình, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy quá trình xây dựng NTM.
“HTX là một trong những trụ cột chính, giữ vai trò trung tâm trong việc tổ chức sản xuất, thúc đẩy phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập cho người dân ở vùng nông thôn. Với vai trò đó, HTX được ví như những “trợ thủ” đắc lực, góp sức cùng các địa phương hoàn thiện công cuộc xây dựng NTM”, ông Trần Tú Anh nhấn mạnh.
Hoàng Hằng