Nhận thức được vai trò của HTX trong quá trình xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống và thu nhập cho người dân, nhiều HTX xác định vấn đề cần tập trung đó là ứng dụng kỹ thuật chăn nuôi khoa học, kết hợp kinh nghiệm vốn có, đồng thời phát huy lợi thế địa hình, khí hậu thuận lợi để tiến hành chăn nuôi gà tiến Vua. Có thể nói, đây là một trong những hướng đi mang lại hiệu quả kinh tế cao, ổn định và bền vững.
Nâng cao sản phẩm theo tiêu chuẩn an toàn
Ông Nguyễn Đăng Chung, Giám đốc HTX chăn nuôi gà Hồ cho biết, sau khi có chủ trương của Bắc Ninh về việc phục hồi, bảo tồn và xây dựng thương hiệu cho gà Hồ, cả 9 thành viên của HTX đã nỗ lực trong việc nhân giống gà Hồ gốc.
Nhiều HTX đã mở hướng đi mang lại hiệu quả kinh tế cao, ổn định và bền vững. |
Hiện, hộ nhiều nhất có 12 gia đình gà sinh sản, theo đó, 1 gia đình gà phải có ít nhất 7 con, tỷ lệ 5 mái/2 trống. Đặc biệt, phải có đam mê yêu thích và nhiệt tình trong việc bảo tồn, khôi phục gà Hồ, đặc sản quý hiếm hàng trăm năm của địa phương.
Sau hơn một năm thành lập, các hộ đã có gà giống, giữ được nguồn gen gà Hồ gốc, với giá 130.000 -150.000 đồng/con/1 ngày tuổi và 200.000-250.000 đồng/con/30 ngày tuổi, hoặc 300.000- 350.000 đồng/con/380-400g.
Bà Nguyễn Thị Ngát, thành viên HTX chăn nuôi gà Hồ chia sẻ, gia đình bà có 40 con gà mái và 15 gà trống sinh sản, 100 gà thịt, trọng lượng 4,5-5kg/con, bình quân 400.000 -500.000 đồng/kg.
So với gà thường, gà Hồ đẻ ít hơn, chỉ đạt 10-15 quả/tháng. Gà Hồ không những đẻ ít mà còn khó thụ tinh do gà trống to, khỏe, móng vuốt sắc nên khi đến gần, gà mái sợ và hay lẩn trốn, vì vậy, trứng thường không có phôi.
Để khắc phục tình trạng trên, lực lượng thú y huyện đã kết hợp với Viện Chăn nuôi, hướng dẫn HTX thụ tinh nhân tạo. Bằng phương pháp này, tỷ lệ trứng đạt cao hơn, cần ít gà trống hơn và một gà trống có thể thụ tinh được nhiều gà mái.
Một thành viên khác là ông Nguyễn Trọng Huỳnh ở thôn Lạc Thổ Bắc cho biết, đàn gà của ông có 100 con, gà mái đẻ 20 con, gà trống 5 con, còn lại là gà thịt. Trong đó, gà phục vụ Tết khoảng 35-40 con, số còn lại phải nuôi đến sang năm mới thịt được. Gà Hồ không giống gà thường. Gà thường, các hộ có thể nuôi đến hàng ngàn con, còn gà Hồ phải nuôi 12-16 tháng và phải đạt 4,5-5kg mới giết mổ được, do thịt lúc này mới đảm bảo chất lượng nên hộ nào có trăm con là đã thuộc loại nhiều. Đàn gà thịt của ông Huỳnh thường được khách đặt hàng từ tháng 9 - 10 âm lịch trở đi. Phần lớn khách mua gà Hồ trong dịp Tết để thờ cúng nên họ chọn rất kỹ: cao to, mỏ đẹp, ràng cánh, ràng chân.
“Gà Hồ vốn thuộc loại quý hiếm của quốc gia, không biết xuất xứ từ đâu, song chắc chắn phải có trước làng tranh Đông Hồ (cùng địa phương), vì phải có gà rồi mới có tranh. Còn tên gà Hồ có lẽ xuất hiện từ thời gà quý được đem tiến vua Hồ Quý Ly”, ông Huỳnh nói.
Mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng
Ông Thái Nam Sơn, Chủ tịch UBND thị trấn Hồ cho hay, từ lịch sử của làng như vậy nên các thành viên HTX rất nỗ lực trong việc phục hồi, bảo tồn và phát triển giống gà quý hiếm này.
Gà Hồ là giống gà quý, mang lại cuộc sống ổn định cho người dân địa phương. |
Nếu như năm 2021, số lượng gà giống của HTX mới đạt 5.140 con thì năm nay đạt 6.420 con. Số gà được tiêu thụ trong tỉnh ước đạt 50%, còn lại xuất đi các địa phương khác. Có thể nhận định, gà Hồ nuôi ở các tỉnh khác có lẽ chỉ thế hệ F1 là giữ được nguyên bản, sau đó không bằng “bản gốc” vì còn phụ thuộc vào thổ nhưỡng, điều kiện chăm sóc...
Ngoài các hộ nuôi gà giống nói trên, gà thương phẩm được nuôi trong thị trấn Hồ chiếm 90%, còn lại ở các xã khác trong huyện.
Chia sẻ về quá trình thoát nghèo từ nuôi gà tiến vua, ông Trịnh Xuân Minh, thành viên HTX chăn nuôi gà Hồ cho biết, cách đây nhiều năm, dù đã bước sang tuổi ngũ tuần nhưng ông vẫn chưa thoát khỏi vòng luẩn quẩn đói nghèo.
Được HTX ủng hộ, ông Minh vay mượn 1 tỷ đồng đầu tư xây dựng chuồng trại, mua gà giống về thả, đến thời điểm này đã có khoảng 300 con gà Hồ bắt đầu đẻ trứng.
“Đây là giống gà đặc sản nên việc chăm sóc rất tỉ mỉ, chuồng trại phải đảm bảo ấm áp vào mùa đông, mát mẻ vào mùa hè, có “sân chơi” đủ rộng để gà tập luyện. Thức ăn của gà cũng phải chuẩn bị kỳ công, cụ thể, lúa ngâm cho nảy mầm sau đó trộn với cám ngô, ngoài ra thường xuyên bổ sung thức ăn thô như rau xanh, chuối … thì gà mới phát triển tốt được”, ông Minh chia sẻ.
“Dịp tết Quý Mão này, dự kiến trang trại của tôi sẽ xuất chuồng khoảng 300 con gà Hồ với trọng lượng bình quân từ 3 - 5kg/con, bán với giá bình quân 1,8 triệu đồng/con. Tính sơ sơ cũng thu trên 500 triệu đồng, còn bình quân cả năm, doanh thu ước tầm 1,2 tỷ đồng, trừ chi phí đầu tư, khấu hao tài sản, tôi còn lãi trên dưới 350 triệu đồng”, ông Minh nói.
Về đầu ra của sản phẩm, để tránh điệp khúc “được mùa mất giá, được giá mất mùa”, ông Minh được HTX bao tiêu sản phẩm. Đồng thời, ông Minh cũng cung cấp gà giống cho các hộ dân trong, ngoài tỉnh.
“HTX chăn nuôi gà Hồ là một trong những mô hình tiêu biểu của thị trấn trong phong trào thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập. HTX không chỉ làm giàu cho thành viên mà còn chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ, giúp đỡ không ít người dân trên địa bàn thị trấn thoát nghèo, vươn lên khá giả trên chính mảnh đất quê hương mình”, Chủ tịch UBND thị trấn Hồ Thái Nam Sơn đánh giá.
Kim Yến