Ông Tô Đức, Chánh Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo cho biết, thực hiện Chương trình MTQG Giảm nghèo bền vững và Đề án "Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp”, thời gian qua, các cấp Hội phụ nữ trên cả nước đã triển khai thực hiện các chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước đối với người nghèo, hội viên phụ nữ, tích cực tham gia thành lập mô hình HTX tạo việc làm, tăng thu nhập cho chị em.
Chế biến tinh dầu sả theo chuỗi giá trị
HTX Nông nghiệp bản Dao, TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình là mô hình trồng và chế biến tinh dầu sả theo chuỗi giá trị, giúp tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho nhiều người nghèo, hội viên phụ nữ.
Nhiều hộ thành viên trước đây thuộc diện nghèo, nay đã tự lực, tự cường vươn lên thoát nghèo nhờ tham gia HTX. |
HTX được thành lập từ năm 2005 với khoảng 20 thành viên ban đầu. Chỉ cần 300.000 đồng/người góp vốn sẽ là thành viên của HTX. Khi đó, các thành viên được sử dụng nhiều dịch vụ ưu đãi, phù hợp trong sản xuất, phát triển kinh tế hộ gia đình. Đối với các hộ kinh tế còn khó khăn ở bản Đồng Chụa, HTX nông nghiệp bản Dao đã và đang là “điểm tựa” để người dân vươn lên xóa đói nghèo, làm giàu trên mảnh đất quê hương.
Bà Nguyễn Thị Bình, Giám đốc HTX Nông nghiệp bản Dao cho biết: Hiện, HTX đã tạo việc làm ổn định cho 90 thành viên, trong đó có 75 lao động nữ, 5 lao động khuyết tật, 2 người nhiễm chất độc da cam, 100% chị em là người dân tộc thiểu số, trong đó 90% là dân tộc Dao. Các thành viên đặt ra mục tiêu sản xuất tinh dầu với quy mô 60 - 80 lít/tháng (vào mùa khô); 150-170 lít/tháng vào mùa chính vụ (tháng 5 - tháng 10) với 3 dòng sản phẩm chính: tinh dầu sả (dùng thắp đèn xông, đóng lọ xịt, lọ lăn, lọ treo xe), nước lau sàn và nước rửa bát.
Chị Triệu Thị Thanh, thành viên HTX chia sẻ: "Gia đình tôi trồng trên 4 ha sả, trước đây, chỉ bán củ sả với mức giá bấp bênh theo mùa vụ. Từ khi có cơ sở chưng cất tinh dầu sả, những cây sả nhỏ và phần lá thường bị loại bỏ được HTX nhận chưng cất thành tinh dầu và nhiều sản phẩm hữu ích khác".
Giá trị của cây sả giờ tăng lên gấp rưỡi. Nhiều gia đình tại đây đã thoát nghèo và yên tâm cùng với HTX phát triển dự án trồng và sản xuất tinh dầu sả theo chuỗi giá trị.
Với phương châm hướng đến lợi ích của thành viên, từ nguồn vốn huy động được, HTX đã đầu tư mua giống, phân bón với giá rẻ, chất lượng cao, tốt nhất để cung ứng cho thành viên dưới hình thức mua nợ trong 12 tháng.
Gia đình chị Triệu Thị Tâm là hộ có hoàn cảnh đặc biệt. Bản thân chị khuyết tật, chồng mất sớm, một mình nuôi 2 con nhỏ. Nhờ tham gia vào HTX, 1 ha đất đồi của gia đình luôn được canh tác hết năng suất, mang lại thu nhập khá.
“Là người kém may mắn nhưng tôi luôn nỗ lực, chăm chỉ lao động để mong con cái bớt khổ, bớt thiệt thòi. Trước đây, khi chưa vào HTX, muốn sản xuất, trồng trọt lại thiếu vốn đầu tư nên canh tác còn nhỏ lẻ. Khi trở thành thành viên, tôi được nợ mua giống, phân và được hỗ trợ, chia sẻ về khoa học kỹ thuật trong sản xuất. Đến kỳ thu hoạch mới phải trả nợ tiền cho HTX”, chị Tâm chia sẻ.
Ngoài các sản phẩm chủ lực từ cây sả, HTX còn phát triển các sản phẩm truyền thống vốn có từ trước như: Rau mầm, mật ong. Đây đều là những sản phẩm được HTX cam kết bảo đảm chất lượng sản phẩm và chịu trách nhiệm tới cùng. Các sản phẩm do HTX sản xuất ra đều được dán nhãn mác rõ ràng, cấp mã số, mã vạch theo từng lô nên đầu ra tương đối ổn định.
Nâng cao thu nhập, hỗ trợ giảm nghèo
Hay như tại HTX Tinh dầu dược liệu Mường La, huyện Mường La, tỉnh Sơn La. Bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2018, HTX vận động một số hộ dân trong xã trồng thử nghiệm hơn 20ha sả Java làm nguyên liệu phục vụ chiết xuất tinh dầu.
Các HTX liên kết xây dựng sản phẩm đã đem lại hiệu quả kinh tế rõ nét, góp phần vào mục tiêu xóa đói, giảm nghèo tại địa phương. |
Sau thời gian chăm sóc và thu hoạch, nhận thấy cây sả có khả năng sinh trưởng phát triển tốt, lượng tinh dầu tương đối cao, đáp ứng đủ các chỉ tiêu để làm nguyên liệu chiết xuất tinh dầu nên từ diện tích trồng thí điểm ban đầu, HTX đã mở rộng lên 80ha.
Do cây sả phù hợp với khí hậu địa phương lại được chăm sóc bằng những tiến bộ kỹ thuật nên năng suất và chất lượng tinh dầu cao.
Chỉ cần sau 3 tháng trồng là đã có thể thu lượt lá đầu tiên. Đặc biệt, sả trồng một lần có thể cho thu hoạch 4 - 6 năm, chi phí sản xuất không quá lớn, phù hợp để bà con phát triển và nhân rộng.
Hiện, các hộ thành viên được HTX hỗ trợ 30-50% tiền giống, được hướng dẫn cách trồng, chăm sóc và thu hoạch lá sả bảo đảm theo yêu cầu và bao tiêu đầu ra cho nguyên liệu.
Hoạt động sản xuất của HTX đem lại nguồn thu nhập khá cho 47 thành viên với thu nhập bình quân 6-8 triệu đồng/người/tháng. Ngoài ra, HTX còn tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho những hộ liên kết trồng sả nguyên liệu.
Sản xuất và chế biến tinh dầu sả giúp người dân có thêm việc làm, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của xã từ 55,5% năm 2016 xuống còn trên 28% năm 2021. Không ít hộ gia đình đã nâng cao đời sống, giảm nghèo nhờ tham gia chuỗi giá trị tinh dầu sả.
Chị Lò Thị Hòe (xã Pi Toong, huyện Mường La) cho biết, trước kia, chị phải đi làm thuê xa nhà rất vất vả, nhưng giờ không đi nữa mà ở nhà làm cho HTX tinh dầu dược liệu Mường La. Công việc của chị là đun nấu chiết xuất tinh dầu sả, thu nhập bình quân 6 triệu đồng/tháng.
Ông Nguyễn Văn Bắc, Chủ tịch UBND huyện Mường La đánh giá, việc các HTX liên kết xây dựng sản phẩm đã tạo sức bật và đem lại hiệu quả kinh tế rõ nét. Để giúp các HTX nâng cao hiệu quả hoạt động, nâng cao vai trò, vị thế trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo ở địa phương, các cấp ngành tại Mường La sẽ tạo điều kiện hỗ trợ các HTX về mọi mặt như xây dựng thương hiệu, vay vốn, liên kết doanh nghiệp…
“Hy vọng rằng chuỗi giá trị tinh dầu sả sẽ tiếp tục được mở rộng và phát triển bền vững, từ đó góp phần cùng huyện Mường La hoàn thành mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn dưới 15% vào năm 2025”, Chủ tịch UBND huyện Mường La nhấn mạnh.
Đoàn Huyền