HTX thanh long Thuận Tiến là mô hình HTX tiêu biểu làm ăn hiệu quả nhờ chuyển đổi phương thức sản xuất theo hướng trồng thanh long sạch. Chỉ có làm thanh long sạch, HTX mới duy trì và tạo thị trường ổn định, nâng cao đời sống cho bà con nông dân, đóng góp vào sự phát triển kinh tế, xã hội và công cuộc xóa đói giảm nghèo bền vững tại địa phương.
Chinh phục thị trường châu Âu
Tháng 10/2016, HTX thanh long Thuận Tiến (xã Hàm Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận được thành lập. Ngày mới thành lập, HTX kết nạp 11 thành viên, đại diện cho những hộ gia đình nông dân trồng thanh long với diện tích khoảng 30ha vừa được trồng vài năm. Tổng số vốn ban đầu khoảng 600 triệu đồng.
Các thành viên lựa chọn và phân loại thanh long trước khi đóng gói xuất khẩu |
“Sinh sau đẻ muộn”, nhưng ông Trần Đình Trung - Chủ tịch HĐQT HTX chia sẻ, đó lại là lợi thế của HTX. “Chúng tôi đi sau nên rút ra những kinh nghiệm của các đồng nghiệp đi trước. Ngay từ khi bắt tay vào trồng thanh long, HTX luôn xác định phải tuân thủ nghiêm quy trình sản xuất trái thanh long theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhờ đó, thanh long làm ra đảm bảo tiêu chuẩn, đáp ứng nhu cầu trong và ngoài nước của đối tác đặt hàng.
Đầu năm 2017, nhờ kinh nghiệm áp dụng theo tiêu VietGAP, được sự hỗ trợ của Socencoop và dự án Mutrap do Liên minh Châu Âu tài trợ, HTX thanh long Thuận Tiến đã đạt được chứng chỉ GlobalGAP. Sau đó, HTX tham dự Hội chợ Quốc tế Fruit Logistica 2017 tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Berlin (Cộng hòa Liên bang Đức). “Sản phẩm của HTX được khách hàng đánh giá cao nên chúng tôi xem đây là bước khởi đầu, mở đường cho trái thanh long Bình Thuận nói riêng và trái cây của Việt Nam nói chung chinh phục thị trường Đức vốn rất khó tính của châu Âu…", Chủ tịch HĐQT HTX chia sẻ.
Từ khi HTX thanh long Thuận Tiến sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, đã có nhiều đối tác tìm đến HTX để ký kết các đơn hàng, do đó HTX đã liên kết sản xuất với các HTX trong tỉnh để tăng sản lượng hàng hóa nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường. Bên cạnh đó, HTX cũng thực hiện liên kết với các đối tác cung cấp phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để dần ổn định đầu vào cho các hộ thành viên; xây dựng quy trình sản xuất an toàn cho tất cả thành viên, sản phẩm được xác nhận chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn; ký kết được nhiều hợp đồng dài hạn cung cấp sản phẩm thanh long cho khách hàng.
HTX không kinh doanh dịch vụ đầu ra, mà chỉ tổ chức bán hàng giúp thành viên HTX. Cụ thể, khi HTX ký được hợp đồng với một đối tác xuất khẩu thanh long vào thị trường châu Âu với giá 23.000 đ/kg, HTX họp thành viên HTX, công khai các khoản chi phí như: kho bãi, đóng gói, quản lý…, giá trị còn lại là 19.000 - 20.000 đ/kg thì thành viên được hưởng lợi trực tiếp.
Việc góp vốn của HTX được thực hiện đầy đủ, nhưng vốn góp chỉ để xây dựng kết cấu hạ tầng, còn vốn để phục vụ sản xuất do hộ gia đình thành viên tự thu xếp, vốn kinh doanh của HTX thì HTX khi ký hợp đồng xuất khẩu, đối tác ứng trước 50% giá trị hợp đồng, HTX cho thành viên tạm ứng với tỷ lệ tương ứng, khi giao hàng đầy đủ cho đối tác, đối tác sẽ thanh toán phần còn lại thì HTX chi trả đầy đủ cho thành viên.
Sản phẩm thanh long của HTX thanh long Thuận Tiến đã đạt được chứng chỉ GlobalGAP |
Như vậy, với phương thức trên, HTX hoạt động hoàn toàn không vì mục đích lợi nhuận vì đã chia sẻ lợi ích trực tiếp cho các thành viên, chính vì vậy, thành viên rất tin tưởng vào HTX, yên tâm mở rộng đầu tư phát triển sản xuất
Nâng cao thu nhập cho nông dân
Ông Trần Đình Trung cho rằng, có được thành quả như ngày hôm nay là nhờ sự giúp đỡ tận tình của các cấp ban ngành tỉnh Bình Thuận như Sở NN&PTNT - Liên minh HTX tỉnh Bình Thuận - Trung tâm nghiên cứu thanh long, Hội Nông dân tỉnh Bình Thuận suốt thời gian qua.
Theo ông Trung, để nâng cao chất lượng quả thanh long, HTX đã không ngừng đầu tư cơ sở hạ tầng, từ kho chứa phân, thuốc bảo vệ thực vật, hệ thống cấp nước, máy phun xịt thuốc, khu để đồ bảo hộ lao động... tới khu vực sơ chế sau thu hoạch đều xây dựng theo tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp an toàn, sạch. Các thành viên tham gia HTX đều được ký hợp đồng bao tiêu khoảng 90% sản phẩm thanh long sản xuất ra với giá cả ổn định.
Hiện nay, mỗi năm HTX thanh long Thuận Tiến thu mua khoảng 300 tấn thanh long đạt chuẩn để xuất khẩu sang trường khó tính là châu Âu, Úc, Mỹ. Do đó, đã góp phần tăng thu nhập ổn định cho các thành viên HTX từ 35% lên đến 50%/năm.
"Bên cạnh việc thu mua, HTX cũng tạo thêm công ăn việc làm cho khoảng từ 15 - 20 bà con lao động nhàn rỗi thực hiện sơ chế, đóng gói thanh long. Trung bình mỗi tháng, mỗi lao động thời vụ có mức thu nhập từ 6 - 8 triệu đồng…
Trong thời gian tới, HTX thanh long Thuận Tiến tiếp tục duy trì việc sản xuất thanh long theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, đồng thời triển khai mở rộng thêm 20 ha thanh long theo tiêu chuẩn GlobalGAP với sản lượng khoảng 30 tấn/năm nhằm đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm của các thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ, Nhật, Úc, Canada…, sẽ đem lại nguồn lợi nhuận cao cho bà con nông dân.
Hoàng Hà