Báo cáo hoạt động kinh doanh với đoàn cán bộ Liên minh HTX Việt Nam, dẫn đầu là Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cường, ông Cao Xuân Lãng - sáng lập viên HTX Đại Hà cho biết, HTX được thành lập vào tháng 8/2015, hiện tại có 20 thành viên, với tổng vốn điều lệ 500 triệu đồng.
Trồng quýt theo chuỗi
Năm 2017, HTX đặt mục tiêu đưa sản lượng quýt lên 1.050 tấn (tương đương 17,5 tấn/ngày; tiến tới hỗ trợ 100% đầu vào cho các thành viên, bao gồm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), giống, KH-KT và tiến tới sản xuất chuẩn VietGAP; đồng thời, kết nạp thêm 30 thành viên mới, nâng tổng số thành viên lên 50 người.
HTX Đại Hà phát triển hai lĩnh vực chính là cây ăn quả và dịch vụ vật tư nông nghiệp. Năm 2017, Đại Hà tiếp tục duy trì diện tích cây ăn quả, với quýt Bắc Kạn là cây chủ lực, đạt trên 30ha (đã được cấp chỉ dẫn địa lý). Về dịch vụ, HTX cung cấp cây giống, thuốc BVTV, KH-KT và tổ chức hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm.
Anh Cao Mạnh Hà - Giám đốc HTX, cho biết: “Thay đổi lớn nhất so với thời điểm đầu thành lập HTX là sự mở rộng đáng kể về quy mô sản xuất, thị trường tiêu thụ. Mẫu mã, chất lượng sản phẩm được cải thiện rõ rệt, giá bán ổn định và giá trị kinh tế được nâng cao”.
Phương thức sản xuất chuyển từ thủ công truyền thống sang cơ giới hóa, dựa trên tiêu chuẩn VietGAP. Sản phẩm có logo, bao bì, nhận diện thương hiệu rõ ràng hơn. Lợi thế của Đại Hà so với nhiều HTX trên địa bàn là mô hình sản xuất khép kín, gia tăng chuỗi giá trị và được cấp chỉ dẫn địa lý.
Với những kết quả đạt được, năm 2016, HTX được Hội Nông dân tỉnh hỗ trợ xây dựng thương hiệu, sử dụng tem nhãn, cấp Giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý, kiểm tra, tổ chức giám sát quy trình sản xuất, kiểm tra chất lượng sản phẩm.
Thị trường tiêu thụ sản phẩm của Đại Hà cũng ngày càng được mở rộng khắp các tỉnh miền Bắc, như Chợ Trung tâm Thái Nguyên, chợ Phố Nối (hướng tới các khu công nghiệp), chợ đầu mối Bắc Giang, Chợ Trung tâm Tp.Vĩnh Yên, chợ Đông Kinh (Lạng Sơn)…
“Lợi thế lớn nhất của HTX Đại Hà là thương hiệu quýt truyền thống Bắc Kạn sản xuất trên quy mô lớn, được cấp chứng nhận địa lý, nguồn lao động dồi dào, năng động, nhiệt huyết, điều kiện thổ nhưỡng thích hợp, thương hiệu đã được khẳng định ở nhiều nơi”, anh Lê Văn Cường - Chủ tịch HĐQT HTX, cho hay.
![]() |
Mô hình trồng quýt theo chuỗi đang mang lại hiệu quả cao cho HTX Đại Hà
Mở rộng lĩnh vực sản xuất
Đem lại giá trị kinh tế cao, song quýt Bắc Kạn cũng tồn tại những điểm yếu nan giải. Ông Cao Xuân Lãng cho hay, quýt Bắc Kạn thường phải thu hoạch sớm 15 - 30 ngày, khi độ chín của quả chỉ đạt 70 - 80% (sau đó chín rộ và rụng rất nhanh), vì vậy, độ chua của quả còn cao so với các loại quýt từ địa phương khác. Điều này khiến quýt Bắc Kạn khó cạnh tranh tại các thành phố lớn như Hà Nội, Tp.HCM, dù có độ thơm rất đặc trưng.
Nhận thấy điểm yếu chí tử của giống quýt địa phương, HTX đã tiến hành chuyển đổi gần 1,5 diện tích sang cam đường Canh và cam Vinh, nhằm đa dạng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh. Hiện tại, diện tích trồng hai loại cam này đạt khoảng trên 5ha và đã bắt đầu cho thu hoạch.
Nhận xét về phương hướng chuyển đổi của HTX, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Mạnh Cường cho rằng đây là hướng đi tích cực, nhưng HTX cần chủ động tính toán để chuyển đổi một cách hợp lý, theo lộ trình “cuốn chiếu” để chắc chắn đem lại hiệu quả cao.
Trong năm nay, HTX Đại Hà cũng đang chuẩn bị để mở rộng sản xuất sang lĩnh vực chế biến măng khô và xây dựng cây bán xăng dầu.
Về măng khô, HTX đã có nguồn nhân lực có chuyên môn cao với 1 tổ hợp tác chuyên làm măng khô và có nguồn nguyên liệu tự nhiên đáp ứng khoảng 40 - 60%, còn lại là nguyên liệu nhập từ các địa phương khác. Về mở cây xăng dầu, dự kiến vốn khởi điểm khoảng trên 2 tỷ đồng.
Về kế hoạch mở rộng lĩnh vực sản xuất của HTX, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Mạnh Cường cho rằng việc mở rộng lĩnh vực sản xuất để tạo thêm thu nhập cần tính toán kỹ lưỡng để không làm ảnh hưởng đến tính ổn định của HTX.
Trước những kiến nghị về vốn sản xuất của HTX, Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cường cũng đề nghị Liên minh HTX tỉnh Bắc Kạn đưa Đại Hà vào danh sách HTX trọng điểm cần phát triển, đồng thời đề nghị Quỹ Hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam tích cực tư vấn và hỗ trợ cho HTX Đại Hà nói riêng và các HTX trên địa bàn Bắc Kạn nói chung.
Hiến Nguyễn