Mới đây, trong chuyến công tác tại tỉnh Hậu Giang, khi đến khảo sát HTX Nông nghiệp Thạnh Phước (xã Đông Thạnh, huyện Châu Thành) với sản phẩm chủ lực là chanh không hạt, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo đánh giá đây là một HTX nông nghiệp điển hình khi gắn kết chặt chẽ vào chuỗi giá trị nông sản.
Làm ăn bài bản
"Các thành viên trong HTX thời gian qua đã làm ăn rất bài bản, chững chạc. Từ 16 thành viên lúc đầu, đến nay HTX phát triển lên 84 thành viên. Ở đây, có thể thấy vai trò của Giám đốc HTX, của người thủ lĩnh có tính quyết định cho sự thành bại, đi lên của HTX", Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nhận xét.
Được biết vùng chanh không hạt của HTX Thạnh Phước đã đạt chứng nhận GlobalGAP vào năm 2012, với diện tích 17 ha. Đây cũng là cơ sở chuyên sản xuất cây giống - nhãn hiệu độc quyền "Chanh không hạt Hậu Giang" và thu mua bao tiêu chanh trái để xuất khẩu.
Ông Nguyễn Văn Thật - Giám đốc HTX Thạnh Phước, cho biết từ diện tích trồng chanh không hạt ban đầu khoảng 20 ha, đến nay đã mở rộng lên 97 ha. Mỗi ngày, HTX thu hoạch 7 - 10 tấn chanh với cây cho trái quanh năm, tính bình quân thu hoạch là 40 tấn/ha/năm. Ngoài ra, mỗi năm HTX còn sản xuất 300.000 cây giống chanh không hạt để cung cấp cho các nông dân trong và ngoài tỉnh.
Hiện nay, sau khi thu hoạch chanh rồi đưa vào dây chuyền lựa, rửa, đóng gói, HTX xuất khẩu chanh qua trung gian là các doanh nghiệp (DN) thu mua tại Tp.HCM, Long An (các DN này chuyên xuất chanh sang thị trường Trung Đông).
Cách đây 5 năm, HTX đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận thương hiệu "Chanh không hạt Hậu Giang". Với sản lượng hiện giờ, HTX dành 40% tiêu thụ tại thị trường cả nước và 60% còn lại phục vụ cho xuất khẩu.
Theo ông Thật, với mỗi cân chanh không hạt, thành viên HTX bỏ ra chi phí sản xuất tối đa là 3.000 đồng, với mức giá dù dao động 7.000 - 8.000 đồng/kg đến 13.000 - 14.000 đồng/ kg hoặc khi sốt giá đến 20.000 đồng/kg thì phần lãi mang lại cho thành viên HTX là rất lớn.
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo khảo sát tại HTX Thạnh Phước |
Gắn chặt chuỗi giá trị
Ghi nhận những thành quả mà HTX Thạnh Phước đã đạt được, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho biết thời gian tới sẽ giúp HTX làm mã vạch để truy xuất nguồn gốc. Đó chính là "chứng chỉ quốc tế" để "Chanh không hạt Hậu Giang" đi vào hệ thống siêu thị và đi ra các thị trường quốc tế.
Trong buổi làm việc với Liên minh HTX tỉnh Hậu Giang, ngày 11/12, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh việc củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX nông nghiệp, cũng như đánh giá cao đóng góp của HTX với thành quả xây dựng nông thôn mới trong tỉnh.
Ông Trần Văn Thắng - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Hậu Giang, cho biết HTX trong tỉnh không chỉ hỗ trợ kinh tế hộ phát triển, mà còn là trung gian tiếp nhận sự hỗ trợ của Nhà nước với nông dân. Ở đâu có HTX, ở đó hộ thành viên dễ dàng tiếp cận hơn với chủ trương, chính sách và do đó sẽ có lợi hơn trong sản xuất, kinh doanh nói chung, tiêu thụ hàng nông sản nói riêng.
Hiện nay, tỉnh Hậu Giang có 155 HTX nông nghiệp (chiếm tỷ lệ 77,5% so với tổng số HTX hiện có) với 2.775 thành viên với doanh thu bình quân của mỗi HTX là 1,1 tỷ đồng/năm. Do giá cả thị trường nông sản còn bấp bênh nên phần nhiều HTX hoạt động còn khó khăn, không tiếp cận được vốn vay ngân hàng.
Mặt khác, đa số HTX nông nghiệp trong tỉnh hiện mới chỉ tập trung hoạt động đối với các dịch vụ đầu vào cho sản xuất nông nghiệp như cung ứng giống, vật tư, phân bón, bảo vệ thực vật, thủy lợi nội đồng… Còn các dịch vụ rất quan trọng như bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm thì chưa được quan tâm. Hiện có rất ít HTX thực hiện việc bao tiêu nông sản cho thành viên.
Theo ông Thắng, để nâng cao hiệu quả hoạt động, một số địa phương trong tỉnh đã chủ động hợp nhất nhiều HTX nông nghiệp quy mô nhỏ thành một HTX nông nghiệp quy mô lớn hơn để mở rộng diện tích sản xuất, tăng thành viên, tăng vốn góp, mở rộng quy mô tổ chức dịch vụ.
Để nâng chất lượng hoạt động của các HTX, đặc biệt là các HTX nông nghiệp của tỉnh trong thời gian tới, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh tính hiệu quả của các HTX cần phải gắn chặt với chuỗi giá trị, hợp đồng với DN thì mới có thể phát triển bền vững. Vai trò chủ động, quyết liệt của Liên minh HTX tỉnh Hậu Giang đã phát hiện những vấn đề mới trong hoạt động HTX, được chính quyền tỉnh tin cậy để hỗ trợ tỉnh tham mưu các chính sách về kinh tế hợp tác.
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo cũng ghi nhận và tán thành các kiến nghị thiết thực từ phía Liên minh HTX tỉnh Hậu Giang trong khâu chính sách, kiểm tra, đánh giá về số lượng, chất lượng HTX để hoạt động của HTX được phát triển hiệu quả, thực chất hơn.
Thế Vinh