Giữ nhịp sản xuất cho HTX

HTX dịch vụ nông nghiệp Văn Đức (Gia Lâm) là một trong những mô hình tiêu biểu nhận được sự hỗ trợ về nguồn vốn tín dụng ưu đãi của thành phố Hà Nội sau khi bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Từ nguồn vốn này, HTX tiếp tục duy trì, phát triển chuỗi giá trị rau an toàn theo chiều sâu, nâng cấp được khu vực sơ chế, đóng gói và mở rộng thị trường.

Ổn định sản xuất

Đặc biệt, HTX đã phối hợp rất chặt chẽ với ngành nông nghiệp thành phố Hà Nội để áp dụng và duy trì quy trình sản xuất rau an toàn trong suốt quá trình sản xuất. Qua các đợt tập huấn quy trình sản xuất rau an toàn, giám sát chéo, hướng dẫn nông dân sản xuất bảo đảm quy định về an toàn thực phẩm, giảm tối đa việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật, các loại rau của HTX đều đáp ứng được các tiêu chuẩn đã đăng ký. Đặc biệt, HTX đã có 12 sản phẩm rau đạt OCOP 4 sao và 5 sản phẩm đạt OCOP 3 sao.

Ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc HTX Văn Đức cho biết, hiện nay, thị trường bị tác động bởi suy thoái kinh tế, người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu. Nhưng do sản xuất những sản phẩm thiết yếu, đáp ứng nhu cầu hàng ngày của người tiêu dùng nên HTX vẫn tiếp tục đầu tư cho chuỗi rau an toàn dưới sự hỗ trợ của các ngành chức năng thành phố Hà Nội trong tất cả quy trình từ sản xuất, sơ chế đến xúc tiến thương mại, đưa nông sản vào siêu thị, xuất khẩu… Chính vì vậy mà dù chỉ tập trung sản xuất rau màu nhưng HTX ít gặp cảnh bấp bênh. Mọi hoạt động trong vùng sản xuất đều diễn ra ổn định.

Còn tại HTX Thủy sản công nghệ cao Đại Áng (huyện Thanh Trì), trong điều kiện thị trường hiện nay, HTX phải cạnh tranh rất lớn với các doanh nghiệp sản xuất thủy sản. Trong khi một điểm khó khăn là ở khu vực miền Bắc rất hiếm đơn vị chế biến cá nước ngọt. Để giải quyết những điều này buộc HTX phải đầu tư sản xuất theo chuỗi thay vì nuôi trồng thủy sản nhỏ lẻ.

Nhiều HTX ở Hà Nội vẫn tiếp tục phát triển sản xuất bền vững nhờ sự hỗ trợ của thành phố.

Trước thực tế đó, Thành phố Hà Nội đã tích cực hỗ trợ HTX Đại Áng như vận động các hộ dân ký kết hợp đồng cho thuê 10ha đất từ diện tích ao đầm, ruộng bỏ hoang. Diện tích này được địa phương giao lại cho HTX Đại Áng phát triển mô hình nuôi trồng thủy sản ứng dụng công nghệ “sông trong ao”. Ngoài ra, thành phố Hà Nội còn hỗ trợ HTX ứng dụng khoa học công nghệ, đầu tư khu sơ chế, bảo quản theo dây chuyền hiện đại, có thể giải quyết được 10 tấn nguyên liệu mỗi ngày.

Chính vì vậy mà HTX Đại Áng hiện là một trong những mô hình kinh tế được Hà Nội đánh giá là có khả năng phục hồi và phát triển theo hướng bền vững trên địa bàn thành phố nhờ phát triển tập trung và ứng dụng công nghệ cao. Đây cũng là mô hình hoạt động ổn định, nhanh chóng phục hồi sau dịch Covid-19 và ít bị tác động bởi suy thoái kinh tế toàn cầu. Mỗi năm, HTX có thể cung ứng cho thị trường khoảng 250 tấn thủy sản các loại.

Đồng hành cùng kinh tế tập thể

Theo thống kê của Liên minh HTX thành phố Hà Nội, trong quá trình dịch bệnh, doanh thu của các HTX lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp của thành phố giảm khoảng 10-20%. Các HTX thương mại - dịch vụ giảm 30 - 50%. Trong khi đó, các quỹ tín dụng nhân dân giảm huy động, cho vay giảm khoảng 30% và đứng trước nguy cơ nợ xấu cao.

Tuy nhiên, thực hiện kế hoạch của Nhà nước và của thành phố Hà Nội, trọng tâm là Kế hoạch số 32/KH-UBND của UBND TP về phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2021 – 2025, thành phố Hà Nội đã cùng Liên minh HTX Hà Nội tích cực xem xét, hỗ trợ cho vay đối với các HTX, liên hiệp HTX có nhu cầu về vốn để phục hồi sản xuất, kinh doanh sau thời gian bị ngưng trệ do dịch Covid-19 cũng như hoàn thành các thủ tục miễn thuế, miễn tiền điện, hỗ trợ các HTX xúc tiến thương mại, hoàn thiện và nâng cấp sản phẩm OCOP, tháo gỡ khó khăn về đất đai, tiếp cận các khóa đào tạo… Chỉ tính riêng trong năm 2022, đã có hơn 3.600 thành viên, cán bộ HTX được tiếp cận các khoá đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao trình độ quản lý.

Đi liền với đó là tổ chức các lớp đào tạo tập huấn, hỗ trợ thành lập mới và duy trì, nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX. Chính vì vậy, mà từ năm 2021 đến nay đã có gần 90 nhóm sáng lập viên có nhu cầu thành lập HTX đã được hướng dẫn về xây dựng điều lệ, phương án sản xuất, kinh doanh theo quy trình thành lập mới. Trên địa bàn thành phố, đã có 62 HTX mới được thành lập trong năm 2021, 109 HTX được thành lập mới năm 2022, nâng tổng số HTX, quỹ tín dụng của thành phố lên con số 2.347.

Các HTX thành lập mới đến nay đều đã ổn định tổ chức bộ máy, tích cực triển khai các dịch vụ cung ứng cho thành viên, liên kết hợp tác trong sản xuất tiêu thụ sản phẩm, bước đầu tạo việc làm thu nhập cho thành viên và người lao động.

Ngoài ra, còn có những HTX thành lập từ lâu nhưng đã chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 và xây dựng được chuỗi giá trị đều được thành phố tích cực hỗ trợ để thích ứng với thị trường.

Cụ thể như HTX Hoàng Long (huyện Thanh Oai), HTX Dịch vụ nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Dương Liễu (huyện Hoài Đức), HTX Rau quả an toàn Hồng Hà (huyện Phú Xuyên), HTX Sản xuất và tiêu thụ rau an toàn Bắc Hồng (huyện Đông Anh), HTX Nông nghiệp An Mỹ (huyện Mỹ Đức) đang được chọn là những mô hình điểm để nhận hỗ trợ nhằm hoàn thiện mô hình hoạt động theo Quy định tại Nghị định số 193/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật HTX năm 2012; Nghị định số 107/NĐ-CP sửa đổi một số điều của Nghị định số 193/NĐ-CP.

Đặc biệt, Hà Nội sẽ xem xét, hỗ trợ 100% kinh phí cho các HTX tham gia thí điểm theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân thành phố, cụ thể hóa Quyết định số 1804/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX giai đoạn 2021 - 2025.

Bên cạnh 5 HTX đã được lựa chọn, từ nay đến năm 2025, Hà Nội sẽ tiếp tục xem xét, lựa chọn thêm 20 HTX, liên hiệp HTX đáp ứng các điều kiện để tham gia Đề án của Thủ tướng Chính phủ và được hỗ trợ từ ngân sách thành phố. Hà Nội cũng xây dựng phương án nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả trên phạm vi toàn thành phố giai đoạn 2026 – 2030 nhằm tiếp tục thúc đẩy kinh tế Thủ đô phát triển theo hướng bền vững và hoàn thiện các kế hoạch tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Tạo lập môi trường cho HTX

Có thể thấy thời gian qua, các chính sách hỗ trợ khu vực kinh tế tập thể được thành phố Hà Nội thực hiện thường xuyên. Không chỉ hỗ trợ trong việc thành lập, tháo gỡ khó khăn về vốn, đất đai, Hà Nội cũng tận dụng lợi thế Thủ đô để thực hiện các chương trình xúc tiến thương mại, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho các HTX một cách thường xuyên. Chẳng hạn như Tuần lễ giới thiệu và bán sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP của các HTX diễn ra hồi cuối tháng 3/2023, thu hút hàng vạn lượt khách đến tham quan, mua sắm... Nhiều HTX cũng đã liên kết được với các tổ chức, doanh nghiệp, hoạch hình thành doanh nghiệp trong HTX để tiếp tục có những kế hoạch phát triển theo hướng bền vững.

Như mô hình hoạt động của HTX OCOP Toàn Cầu (Sóc Sơn) đã ngày càng thích ứng với sự phát triển của thi trường khi đồng hành cùng Công ty cổ phần EPOS Toàn Cầu để phát triển đầu ra. Mới đây, HTX OCOP Toàn Cầu, Công ty cổ phần EPOS Toàn Cầu đã phối hợp với huyện Sóc Sơn tổ chức khai trương Hệ thống điểm trưng bày, giới thiệu và phân phối sản phẩm OCOP. Điều này không chỉ mở rộng thị trường cho sản phẩm của HTX Toàn Cầu mà còn là cơ hội để liên kết tiêu thụ các sản phẩm OCOP khác của thành phố.

Có thể thấy, các chính sách hỗ trợ, phát triển kinh tế tập thể, HTX trên địa bàn thành phố Hà Nội đang thu hút được sự vào cuộc của các ban hành và các doanh nghiệp để liên kết cùng các HTX nhằm đưa sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng đến tay người tiêu dùng.

Nhằm tiếp tục hỗ trợ các HTX khôi phục và phát triển sản xuất, Hà Nội cũng đang tập trung điều tra, khảo sát tình hình hoạt động của các HTX để có kế hoạch hỗ trợ, củng cố lại hoạt động của các HTX kém hiệu quả, các HTX quy mô thôn. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, xem xét ban hành các cơ chế đặc thù, chính sách hỗ trợ sát sườn nhằm thúc đẩy phát triển các HTX trong tình hình mới.

Ông Đỗ Huy Chiến, Chủ tịch Liên minh HTX Thành phố Hà Nội, cho biết Liên minh HTX thành phố sẽ tiếp tục củng cố, thực hiện các chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể của Hà Nội để từ nay đến cuối năm phát triển 69 HTX tại xã xây dựng nông thôn mới, xã xây dựng nông thôn mới nâng cao và xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Đồng thời, tư vấn, hướng dẫn thành lập mới 100 HTX, Liên hiệp HTX; hỗ trợ 250 lượt HTX tham gia xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường.

Minh Nhương