Tại tỉnh Lâm Đồng, việc chuyển đổi các HTX hoạt động theo Luật HTX 2012 tại địa bàn đã hoàn thành, đạt 100%. Toàn tỉnh hiện có 99/176 HTX nông nghiệp, hầu hết hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới, theo Luật HTX 2012, trong đó có khoảng 50% HTX hoạt động khá và giỏi.
Đáng chú ý, các HTX chuyên sản xuất, cung ứng dịch vụ liên quan tới mặt hàng rau, hoa tại Đà Lạt có bước phát triển mạnh, tiêu biểu như các HTX: Anh Đào, Xuân Hương, Tân Tiến... Hiện doanh thu của các thành viên trong HTX nông nghiệp kiểu mới đạt 1 - 1,2 tỷ đồng/ha/năm, lợi nhuận chiếm khoảng 50% doanh thu.
Sự thích nghi nhanh chóng
Chỉ tính trong giai đoạn 2011 - 2015, nông nghiệp công nghệ cao (CNC) tại Lâm Đồng đã có sự phát triển vượt bậc về năng suất, thu nhập và chất lượng sản phẩm, trở thành “điểm sáng” về sản xuất nông nghiệp CNC trong cả nước. Các nông trại, nhà vườn ở Lâm Đồng đang có sự thích nghi nhanh chóng, nhu cầu sử dụng các sản phẩm rau an toàn (RAT) ngày càng cao từng bước chuyển sang trồng rau theo hướng an toàn như VietGAP.
Trong số các HTX nông nghiệp đang hoạt động trên địa bàn Tp.Đà Lạt, HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (Nguyễn Công Trứ - Đà Lạt - Lâm Đồng) được xem là thành công nhất, với mô hình trồng RAT theo tiêu chuẩn VietGAP. Hiện tại, rau của HTX Anh Đào không chỉ bán tại nhiều siêu thị, mà còn xuất khẩu với số lượng lớn.
HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào được 7 nông dân trồng RAT ở Đà Lạt, cùng bắt tay thành lập vào năm 2003. Ban đầu, vốn liếng và diện tích đều hạn hẹp, chỉ có 100 triệu đồng và vài ha đất canh tác.
|
|
Giám đốc HTX Anh Đào - ông Nguyễn Công Thừa, giới thiệu đặc điểm nhận diện hàng nông sản Đà Lạt cho khách hàng
Mục đích ra đời của HTX là nhằm tập hợp các hộ trồng RAT trong vùng để tổ chức sản xuất một cách bài bản hơn và đẩy mạnh tiêu thụ RAT. Tuy nhiên trong những năm đầu, việc tiêu thụ RAT của HTX không hề dễ dàng, khi người tiêu dùng nói chung vẫn chưa mấy quan tâm tới việc sử dụng RAT. Ban Chủ nhiệm HTX và các thành viên vẫn quyết tâm duy trì sản xuất RAT, đồng thời cố gắng tìm kiếm những đầu mối tiêu thụ ổn định.
Khi một lãnh đạo của hệ thống siêu thị Co.op Mart đến thăm đã có ấn tượng tốt với quy trình sản xuất RAT của HTX và đề nghị lấy vài mẫu rau đi xét nghiệm. Kết quả cho thấy các mẫu rau của HTX Anh Đào đều đạt tiêu chí an toàn. Nhờ vậy, RAT của HTX đã được Co.op Mart đồng ý đưa vào tiêu thụ trong hệ thống này với khối lượng ban đầu là 500 kg/ngày, giá cao hơn so với giá thị trường và quan trọng hơn là sẽ được gia tăng về khối lượng tiêu thụ.
Nắm bắt được cơ hội tốt, ban lãnh đạo HTX đã họp toàn thể xã viên, đề nghị gia tăng đóng góp vốn để tăng vốn điều lệ và mở rộng quy mô sản xuất. Nhờ đó, vốn điều lệ của HTX đã được nâng lên 500 triệu đồng. Đồng thời, HTX cũng kết nạp thêm các hộ trồng RAT, đưa diện tích rau của HTX lên gần 40ha. Chủng loại rau cũng được nâng lên đáng kể, với trên 50 loại như cải thảo, bắp cải, khoai tây, cà chua, dưa leo, súp lơ, ớt ngọt…
Mặt khác, HTX còn tổ chức sản xuất hạt giống rau sạch để cung cấp cho xã viên, đồng thời cung cấp cho xã viên các loại phân bón, thuốc BVTV nằm trong danh mục cho phép. Toàn bộ sản phẩm do xã viên làm ra đều được HTX thu mua, sơ chế và tiêu thụ với thương hiệu Anh Đào.
Đến năm 2008, HTX đã mạnh dạn áp dụng tiêu chuẩn VietGAP vào sản xuất trên toàn bộ diện tích. Sau 3 năm nỗ lực, đến 2011, toàn bộ diện tích rau của HTX đều đã có chứng nhận VietGAP. Đây là một bước đi đúng đắn của HTX. Bởi ngay sau khi có chứng nhận VietGAP, đơn hàng đến với HTX còn nhiều hơn nữa, với sự tham gia của nhiều hệ thống phân phối khác như Metro, Maximark…
Mở rộng liên kết, áp dụng VietGAP
Để có thêm sản lượng nhằm đáp ứng tốt hơn cho nhu cầu tiêu thụ của các hệ thống phân phối và các đối tác khác, trong những năm qua, HTX còn mở rộng liên kết và tiêu thụ sản phẩm với các DN. Những hộ nông dân liên kết đều được ứng trước khoản chi phí đầu vào, được lựa chọn các dịch vụ mà HTX cung cấp. Sau một thời gian liên kết, thấy HTX làm ăn có uy tín, mang lại hiệu quả cao, có lợi cho nông dân, nên rất nhiều hộ từ chỗ liên kết đã nộp đơn xin vào làm xã viên của HTX.
Ngoài ra, HTX còn liên kết với nhiều HTX ở tỉnh khác để mở rộng thị trường tiêu thụ, mở các cửa hàng phân phối rau sạch, xây dựng hệ thống đại lý cho thương hiệu “Rau sạch Anh Đào”. Sau nhiều năm làm ăn thành công và liên tục mở rộng quy mô, đến nay, HTX đã có 87 hộ xã viên và 100 hộ nông dân liên kết sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGAP, trên tổng diện tích là 272 ha, sản xuất 72 loại rau củ quả.
Tính đến năm 2015, HTX đã sản xuất được tổng cộng khoảng 42.000 tấn rau củ quả, đạt tổng doanh thu khoảng 190 tỷ đồng. Đặc biệt, nhiều xã viên có thu nhập đến 1,2 tỷ đồng, hộ liên kết đạt bình quân hơn 200 triệu đồng mỗi năm. HTX đã giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 170 lao động, với mức lương bình quân 6 triệu đồng/tháng.
Các sản phẩm rau, củ, quả mang thương hiệu Anh Đào đã được phân phối trên cả nước thông qua các hệ thống siêu thị Co.op Mart, Metro… và nhiều cửa hàng bán lẻ. Hằng năm, HTX cũng đang tiến hành xuất khẩu khoảng 4.000 - 5.000 tấn rau củ quả.
Không chỉ tổ chức sản xuất và tiêu thụ rau VietGAP, HTX Anh Đào còn làm rất tốt về dịch vụ, đem lại nguồn thu không nhỏ. Hiện HTX có đội xe tải gần 20 chiếc. Vật tư đầu vào được HTX lấy tận gốc từ những DN có uy tín, nên thường rẻ hơn 10 - 15% so với giá thị trường, chất lượng bảo đảm, do đó luôn nhận được sự tín nhiệm của xã viên, nông dân.
Vận dụng hiệu quả cơ chế mở
Anh Đào là một trong những HTX sản xuất với quy trình khép kín từ khâu canh tác, thu hoạch, sơ chế và tiêu thụ. Sản phẩm sản xuất từ HTX khá đa dạng và phong phú. Các sản phẩm có chất lượng khá tốt, trong đó hầu hết các sản phẩm đã được kiểm soát về chất lượng (phân tích dư lượng thuốc BVTV định tính, định lượng, phân tích các vi sinh vật gây bệnh…). Nhờ luôn tuân thủ tốt quy trình sản xuất an toàn nên không chỉ có Co.op Mart, nhiều DN khác cũng tìm tới HTX để mua RAT. Từ đó, HTX càng ngày càng phát triển một cách thuận lợi hơn cả về thị trường lẫn thu hút thêm xã viên.
Trong những năm tới, hướng phát triển của HTX là sẽ tiếp tục xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư thiết bị phục vụ cho sản xuất nông nghiệp theo hướng CNC. Đồng thời tiếp nhận công nghệ, quy trình sản xuất từ các nước phát triển; xây dựng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Tất cả nhằm hướng tới việc tiếp tục mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm RAT trong nước; nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn an toàn của sản phẩm, hướng tới thị trường xuất khẩu như Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU…
Có thể nói, Anh Đào là một HTX kiểu mới đã vận dụng hiệu quả cơ chế mở mà Luật HTX 2012 vừa ban hành đó là làm tốt công tác liên kết và phát huy vai trò của HTX, như: nông dân chỉ lo sản xuất theo đúng tiêu chuẩn, HTX sẽ lo các khâu còn lại; hỗ trợ các hộ nông dân, liên kết chứ không kết nạp; vận dụng liên kết tập thể linh hoạt; vận dụng khoa học CNC vào sản xuất kinh doanh; cạnh tranh bằng hình thức giữ thương hiệu; tính năng động trong quản lý, trong ứng dụng và chớp thời cơ…
HTX Nông nghiệp tổng hợp Anh Đào hiện là điểm đến uy tín của nhiều đoàn tham quan, học hỏi kinh nghiệm sản xuất rau cao cấp từ các tỉnh, thành phố trong nước, du khách nước ngoài.
Kim Bình
