Huyện Văn Quan, với đặc thù là vùng trung du miền núi, còn gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế. Tuy nhiên, nơi đây lại sở hữu những tiềm năng nông nghiệp phong phú, đặc biệt là các sản phẩm nông sản đặc trưng.
Đóng góp thiết thực vào công cuộc giảm nghèo
Nhận thấy cơ hội này, HTX Văn Quan Xanh đã ra đời, tập hợp những hộ nông dân tâm huyết, cùng nhau khai thác và phát triển các sản phẩm nông nghiệp địa phương một cách bài bản và hiệu quả với mô hình ươm giống các loại cây trồng.
Là huyện có thế mạnh lâm nghiệp nên ngành chức năng của tỉnh và huyện đã định hướng phát triển vùng chuyên canh tập trung cây hồi. Không những vậy, đây cũng là cây trồng chủ lực tại các huyện có thế mạnh như: Văn Quan, Văn Lãng,…
Từ đó, nhu cầu về giống cây hồi của người dân có xu hướng tăng, người dân chú trọng hơn đến công tác trồng rừng nên HTX tập trung phát triển ươm các loại cây giống có chất lượng phục vụ nhu cầu thị trường là hướng đi phù hợp.
Tuy nhiên, diện tích vườn ươm ban đầu còn nhỏ lẻ, tỉ lệ hạt giống nảy mầm thấp, chưa có phương án sản xuất kinh doanh phù hợp nên hiệu quả hoạt động của HTX không cao. Doanh thu mỗi năm chỉ khoảng trên dưới 500 triệu đồng.
 |
|
Hoa hồi cho thu nhập cao nhờ đảm bảo nguồn giống. |
Để nâng cao hiệu quả ươm giống cây hồi, năm 2018, HTX chủ động tuyển chọn những cây mẹ quả đều, sạch bệnh, năng suất cao tại nhiều rừng hồi của người dân trên địa bàn huyện để lấy hạt giống. Hạt giống được HTX mua của người dân với giá dao động từ 1,8 đến 2 triệu đồng/kg. Nhờ được sàng lọc, tuyển chọn kỹ nên tỷ lệ hạt giống nảy mầm đạt trên 80%, cây khỏe và sạch bệnh.
Bên cạnh đó, HTX đã áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, tiến hành xây dựng mái che, lắp đặt hệ thống phun tưới nước, vừa tiết kiệm chi phí vừa giảm nhân lực chăm sóc, nhờ đó, cây giống phát triển tốt, đồng đều. Cây giống lâm nghiệp của HTX chủ yếu phục vụ nhu cầu trồng rừng của người dân trên địa bàn huyện và các huyện trong tỉnh. Theo tính toán của HTX, trung bình mỗi năm, HTX cung ứng ra thị trường khoảng 1 triệu cây giống lâm nghiệp các loại (hồi, lát, keo...) Doanh thu hàng năm của HTX đạt trung bình 2-2,5 tỷ đồng.
Đặc biệt, nhận thấy, sở là loại cây được người dân trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn trồng từ lâu, có khả năng thích nghi với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu tại địa phương và đem lại giá trị kinh tế cao nhưng có thời điểm lại có đầu ra khó khăn. Gần đây, HTX còn đưa ra thị trường sản phẩm dầu sở Văn Quan nguyên chất tốt cho người tim mạch, đột qụy. Sản phẩm của HTX đã cung ứng cho một số siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch, cửa hàng đặc sản trên địa bàn tỉnh.
Sau nhiều năm hoạt động, HTX Văn Quan Xanh đã chứng minh vai trò không thể thiếu trong công tác giảm nghèo tại địa phương.
Cụ thể là HTX đã tạo ra công ăn việc làm ổn định cho thành viên và lao động địa phương, từ khâu sản xuất, cung ứng đến tiêu thụ cây giống, chế biến sản phẩm. Cụ thể là 6-8 lao động làm việc thường xuyên tại HTX đang có mức lương 5-7 triệu đồng/người/tháng. Việc làm ổn định giúp người dân có nguồn thu nhập thường xuyên, cải thiện đáng kể đời sống kinh tế gia đình.
Thay vì sản xuất cây giống nhỏ lẻ, HTX đã đầu tư cơ sở vật chất, ứng dụng khoa học công nghệ vào quy trình sản xuất cây giống theo tiêu chuẩn, đồng thời xây dựng thương hiệu và kết nối với thị trường tiêu thụ rộng lớn hơn. Điều này giúp nâng cao giá trị nông sản, mang lại lợi nhuận cao hơn cho người nông dân.
Theo thống kê, huyện Văn Quan có trên 14.500ha hồi, lớn nhất tỉnh. Trong đó có khoảng 11.000 ha cho sản phẩm, năng suất bình quân đạt từ 2 đến 2,5 tấn/ha, sản lượng đạt từ 20 đến 30 nghìn tấn hồi tươi, thu nhập từ hồi hằng năm khoảng 700 tỷ đồng. Điều này không chỉ có sự nỗ lực của các hộ dân trồng hồi mà còn có sự đóng góp của các đơn vị sản xuất giống như HTX Văn Quan Xanh. Bởi khi HTX đáp ứng được nhu cầu cây giống của người dân, cũng giúp việc phát triển trồng hồi, làm kinh tế lâm nghiệp của huyện được thuận lợi hơn.
Nêu cao tinh thần hợp tác
Không chỉ là một tổ chức kinh tế mà, HTX Văn Quan Xanh còn được đánh giá là một cộng đồng gắn bó. Các thành viên được hỗ trợ lẫn nhau về kinh nghiệm, vốn và kỹ thuật. Tinh thần hợp tác và chia sẻ giúp các hộ nông dân yếu thế có cơ hội phát triển kinh tế từ sản xuất cây giống, đặc biệt là giúp nhiều người không bị bỏ lại phía sau.
Chính vì vậy, sự phát triển của HTX Văn Quan Xanh đã góp phần vào việc hoàn thành các tiêu chí giảm nghèo tại địa phương, như nâng cao thu nhập bình quân đầu người, tạo việc làm cho người có hoàn cảnh khó khăn, người nghèo…
 |
|
Sản phẩm dầu sở của HTX đã có mặt tại cửa hàng nông sản sạch trên địa bàn tỉnh. |
Thành công của HTX Văn Quan Xanh không chỉ nằm ở những con số kinh tế mà còn ở cách HTX xây dựng một mô hình phát triển bền vững. Điều quan trọng là HTX chú trọng đến sản xuất theo hướng an toàn, ưu tiên các phương pháp canh tác thân thiện với môi trường, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng và người sản xuất.
Đi liền với đó là HTX đã kết chặt chẽ từ khâu sản xuất đến tiêu thụ, đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm và tối đa hóa lợi nhuận cho người nông dân, thành viên từ đó từng bước góp phần xây dựng chuỗi giá trị lâm nghiệp bền vững trên địa bàn huyện Văn Quan.
Đặc biệt, nắm bắt nhu cầu phát triển lâm nghiệp của người dân, HTX đã phát triển sản phẩm đa dạng các loại giống cây lâm nghiệp, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Trong quá trình hoạt động, HTX cũng chú trọng đến yếu tố con người khi đầu tư vào đào tạo, nâng cao năng lực cho các thành viên và người lao động.
Đáng được nhân rộng
Trong tổng số 36 HTX trên địa bàn huyện Văn Quan hiện nay, HTX Văn Quan Xanh nổi lên mà một trong số những HTX hoạt động hiệu quả, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Đây cũng là điều quan trọng thúc đẩy quá trình giảm nghèo của huyện.
Mô hình hoạt động hiệu quả của HTX Văn Quan Xanh là một bài học quý giá, đáng được được nhân rộng tại nhiều địa phương khác có điều kiện tương đồng. Tuy nhiên, HTX cũng đang đối mặt với không ít thách thức, như sự cạnh tranh từ thị trường, biến đổi khí hậu và nhu cầu ngày càng cao của thị trường về chất lượng cây giống.
Để tiếp tục phát triển và đóng góp nhiều hơn nữa vào công tác giảm nghèo, HTX Văn Quan Xanh xác định sẽ tiếp tục đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng cường liên kết với các doanh nghiệp và thị trường. Đồng thời, HTX cũng mong tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền về vốn, chính sách, tiếp cận các chương trình đào tạo... để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Theo đánh giá của huyện, HTX Văn Quan Xanh đã và đang khẳng định vai trò là một động lực quan trọng trong công tác giảm nghèo tại Văn Quan. Với sự năng động, sáng tạo và tinh thần hợp tác, HTX không chỉ mang lại cuộc sống ấm no cho các thành viên mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của địa phương. Đây là một mô hình HTX kiểu mới cần được nhân rộng và hỗ trợ để ngày càng có nhiều cộng đồng nông thôn Việt Nam vươn lên thoát nghèo bền vững.
Minh Nhương
