Các HTX này đều được thành lập từ năm 1998 và chuyển đổi mô hình sản xuất theo Luật HTX 2012. Sau khi chuyển đổi, các HTX này đã hoàn thành tốt vai trò "cầu nối" và hỗ trợ các thành viên HTX với doanh nghiệp (DN) trong chuỗi giá trị sản phẩm.
Điển hình HTX với chuỗi giá trị
HTX Dịch vụ nông nghiệp Đức Lân (Yên Phong, Bắc Ninh) được thành lập từ năm 1998 và chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX 2012 từ năm 2016. Đức Lân là HTX có thế mạnh về trồng lúa nếp, nhất là nếp cái hoa vàng và đã phát triển sản phẩm này trở thành thương hiệu của riêng mình.
Ông Tô Như Khoa - Giám đốc HTX Đức Lân, cho biết sau khi kiện toàn bộ máy HTX theo Luật HTX 2012, HTX có trên 20 hộ thành viên với diện tích gieo trồng lên tới trên 30 ha. Hiện HTX đã tập trung vào nâng cao chất lượng giống lúa bằng việc áp dụng trồng lúa theo mô hình tiêu chuẩn VietGAP.
Các cánh đồng của HTX đều được gieo các giống lúa được lựa chọn cẩn thận, nhân giống theo đúng quy trình. Phân bón và thuốc bảo vệ thực vật đều có nguồn gốc phù hợp với từng loại dịch bệnh, bảo đảm đúng tiêu chuẩn. Sau mỗi vụ thu hoạch, HTX đều tổ chức vệ sinh đồng ruộng để tránh dịch bệnh. Đặc biệt, tất cả những quy trình trên đều được cán bộ của HTX theo dõi và giám sát chặt chẽ.
Hiện, đặc sản của HTX Đức Lân là lúa Nếp Cái Hoa Vàng, khi diện tích gieo trồng giống lúa này chiếm 90% diện tích gieo trồng của toàn xã. Ngoài ra còn có các loại gạo dẻo phù hợp với nhu cầu, sở thích của người tiêu dùng và nhiều loại lúa mới phù hợp với đất đai, khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương.
Tuân thủ nghiêm túc theo quy trình sản xuất lúa VietGAP, diện tích lúa của HTX luôn đạt năng suất 200 kg/sào (5,2 - 5,4 tấn/ha). Sản lượng lúa của HTX được công ty CP Giống cây trồng Bắc Ninh và công ty Sản xuất Trà gạo lứt thu mua với giá 15.000 - 18.000 đồng/kg.
Khi liên kết với các doanh nghiệp trong tiêu thụ lúa, HTX yên tâm hơn vì giá thu mua được bảo đảm cao hơn giá thị trường. Đến vụ thu hoạch, doanh nghiệp về tận nơi, thu mua ngay tại ruộng, giúp giảm chi phí vận chuyển, tăng giá trị sản phẩm.
Ông Khoa cho biết, việc xây dựng thành công mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị sản xuất hàng hóa đã giúp hộ nông dân gia tăng lợi nhuận trong sản xuất nông nghiệp, đồng thời tăng vị thế của kinh tế tập thể.
Được biết, HTX Đức Lân đã được chọn làm HTX tiêu biểu để làm cơ sở nhân rộng mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị của huyện Yên Phong.
Sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp ở HTX Gỗ mỹ nghệ Thành Vinh |
Kỳ vọng vào mô hình chuỗi
HTX Gỗ mỹ nghệ Thành Vinh (Từ Sơn, Bắc Ninh) hiện là 1 trong 20 HTX đang hoạt động làng nghề tại Đồng Kỵ (Từ Sơn) chuyên sản xuất kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp, đồ trang trí nội thất gia đình, phòng họp, phòng làm việc… cho cả trong và ngoài nước.
Ông Nguyễn Thế Vinh - Giám đốc HTX Thành Vinh, cho biết mô hình HTX là mô hình rất phù hợp cho việc tập hợp những hộ gia đình sản xuất tiểu thủ công nghiệp để hợp tác, giúp nhau cùng sản xuất một loại mặt hàng để tạo ra khối lượng lớn hàng hóa đáp ứng nhu cầu của thị trường, nhất là những mặt hàng như đồ gỗ mỹ nghệ.
Sau khi đi vào hoạt động, HTX đã luôn chú trọng học hỏi, mở rộng thị trường bằng cách bảo vệ chất lượng sản phẩm, giữ vững thương hiệu làng nghề; tổ chức tham gia triển lãm, quảng bá giới thiệu sản phẩm trong và ngoài nước; không ngừng học hỏi các mẫu mã, kỹ thuật mới…
Ngoài ra, HTX cũng đã ứng dụng công nghệ vào quá trình chế tác như việc đầu tư vào các loại máy đục chạm vi tính, máy bào cắt định hình đa năng, máy xẻ vi tính… để tiết kiệm được nhân công, giảm tiêu hao nhiên liệu, tăng năng suất cạnh tranh…
Hiện nay, ông Vinh cho biết HTX đã bảo đảm thu nhập cho các thành viên với mức 7 triệu đồng/tháng. HTX phấn đấu đến năm 2019 sẽ tăng lương bình quân lên 9 triệu đồng/tháng.
Tuy nhiên, HTX vẫn còn gặp nhiều khó khăn, nhất là về đầu ra sản phẩm, một phần vì đặc thù các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ thường có giá trị cao và khối lượng lớn.
Với việc thành lập HTX gắn với chuỗi giá trị, ông Vinh cho biết sẽ có thể thiết lập đầu ra ổn định với các bạn hàng, giúp tăng năng suất tiêu thụ sản phẩm.
Ngoài ra, HTX còn khó khăn về quy mô mặt bằng xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc thiết bị và nhất là tổ chức các lớp bồi dưỡng cán bộ, bồi dưỡng nhân lực cho HTX.
Hồng Nhung