Thoi Dây vốn là vùng vịnh nhỏ ở khu vực cửa sông Cái Mắm, nằm cách trung tâm xã Tân Lập, huyện Đầm Hà, Quảng Ninh gần 4km. Ở đây điều kiện tự nhiên thuận lợi cho NTTS, với nhiều đảo nhỏ tạo thành vùng nước kín gió, được bổ sung lượng nước ngọt vào mùa mưa hàng năm. Bên cạnh đó, hệ thống rừng ngập mặn xung quanh lưu vực sông cũng giúp cân bằng môi trường sinh thái, có tác dụng tốt khi nuôi cá nước mặn.
Lập nghiệp giữa vùng nước mênh mang
Ông Tô Phúc Thịnh – Giám đốc HTX Thương mại dịch vụ nuôi trồng thuỷ sản Đức Thịnh (HTX NTTS Đức Thịnh) nhớ lại, cách đây hơn chục năm về trước, nơi này chỉ là một vùng sông nước hẻo lánh. Người dân chủ yếu làm nghề khai thác chứ chưa NTTS nhiều như bây giờ. Lúc ấy, gia đình ông Thịnh làm nghề thu mua hải sản. Sau này, thấy thị trường tiêu thụ kém, giá cả thấp, nhu cầu nhập hàng cũng không nhiều, ông mới nghĩ đến việc chuyển sang nuôi cá lồng bè.
Ý tưởng là vậy nhưng khó nhất là tìm địa điểm nuôi, qua thời gian dài khảo sát thực tế trên địa bàn huyện Đầm Hà, cuối năm 2002, ông cùng một người bạn nữa mới quyết định chọn khu vực cửa sông Cái Mắm, Thoi Dây hoang vắng này để lập nghiệp.
Lồng bè NTTS của thành viên HTX NTTS Đức Thịnh (ảnh TL) |
Những ngày đầu, gia đình ông Thịnh chỉ đầu tư hơn 60 triệu đồng làm 6 ô lồng, bè để nuôi thử nghiệm các loại cá nước mặn với mỗi ô khoảng từ 400 - 500 con. Dựa vào những lợi thế về địa hình, nguồn nước cộng với kinh nghiệm sẵn có từ trước, lứa nuôi đầu tiên và nhiều vụ tiếp sau đó, gia đình ông Thịnh đều thắng to khi sản lượng thu hoạch đạt năng suất cao, giá trị kinh tế lớn. Thời điểm ấy, sau khi trừ chi phí, gia đình ông còn thu về bình quân từ 50 - 60 triệu đồng/lần xuất bán.
Sự chăm chỉ của ông Thịnh được đền đạp, chỉ sau 2 năm nuôi hàng chục loại cá như cá song chấm, song hoa, hồng đỏ, cá giò, cá thác, hồng mỹ…Ông đã tích luỹ được vốn liếng kha khá để rồi đầu tư tiếp tiền của, đóng thêm nhà bè, nâng tổng số diện tích nuôi trồng lên 30 ô lồng (mỗi ô có diện tích 12m2). Hoạt động NTTS đã đem lại thu nhập bình quân cho gia đình ông từ 400- 500 triệu đồng/năm.
Thấy được hiệu quả từ mô hình nuôi cá lồng bè của gia đình ông Thịnh, không ít người dân trên địa bàn huyện đã đưa cả gia đình ra vùng cửa sông Cái Mắm, Thoi Dây làm ăn, sinh sống… Thoi Dây dần trở nên đông đúc, trở thành một làng NTTS trù phú.
Với khát khao nâng cao giá trị sản phẩm nuôi trồng, đồng thời phát triển kinh tế gắn với bảo vệ vùng vịnh, năm 2012, ông Thịnh cùng 7 người khác thành lập HTX Thương mại và Nuôi trồng thuỷ sản Đức Thịnh. Hiện HTX có gần 300 ô lồng nuôi cá các loại.
Nâng cao ý thức, bảo vệ vùng nuôi trồng
Ngay sau khi thành lập, HTX đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đầm Hà lập hồ sơ triển khai dự án chứng nhận vùng nuôi thuỷ sản an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP và công nhận nhãn hiệu sản phẩm cho vùng NTTS thuộc khu vực Cái Mắm - Thoi Dây.
Theo đó, dự án hỗ trợ HTX xây dựng vùng NTTS an toàn trên diện tích 300ha (trong đó có 45 ha nuôi bè) với tổng kinh phí thực hiện là 450 triệu đồng. Đây là cơ hội cho HTX để từng bước phát triển nghề NTTS theo hướng tập trung. Cùng với đó, việc tạo lập, quản lý và chứng nhận nhãn hiệu sản phẩm sẽ góp phần ổn định việc tiêu thụ sản phẩm, tăng thu nhập cho người nuôi; đồng thời giảm áp lực khai thác nguồn lợi tự nhiên, bảo vệ môi trường.
Việc NTTS luôn gắn với bảo vệ môi trường vùng vịnh (ảnh T.L) |
Trong quá trình nuôi, bên cạnh bảo vệ nguồn nước của vịnh, các thành viên HTX rất coi trọng đến môi trường sinh thái. Các hộ nuôi trồng tự giác bảo vệ rừng ngập mặn, ngăn ngừa các hành vi chặt phá, đào bới xâm hại đến rừng.
Các sản phẩm chính của HTX NTTS Đức Thịnh là cá: Song hoa, cá chấm, hồng đỏ, hồng mỹ, vược. Cá giống được lấy từ con tự nhiên trên biển, không dùng bất cứ loại hoá chất hay thuốc tăng trọng nào cho việc nuôi trồng. Tiêu biểu như sản phẩm cá song của HTX là một trong những sản phẩm OCOP khá nổi tiếng của huyện Đầm Hà, sản phẩm đã đạt danh hiệu chất lượng vàng thủy sản Việt Nam.
Cũng theo lãnh đạo HTX, quá trình nuôi cá, các thành viên chỉ dùng loại cá nhỏ tự nhiên trên biển để làm thức ăn cho cá nuôi. Do đó sản phẩm cá nuôi của HTX thường dài ngày hơn so với việc nuôi cá bằng thức ăn tăng trọng, một con cá giống nuôi xuất bán thường mất khoảng 2 năm. Năm 2018 sản lượng nuôi cá lồng bè của HTX đạt trên 90 tấn, doanh thu trên 2 tỷ đồng; năm 2019, sản lượng cá của HTX đạt hơn hơn 100 tấn, doanh thu đạt khoảng 2,3 tỷ đồng...
Thành công của HTX NTTS Đức Thịnh không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cho các thành viên HTX, các hộ nông dân trong vùng học tập mà còn góp phần bảo vệ môi trường tự nhiên, phát triển vùng NTTS tập trung cho địa phương.
Phương Thảo