Xã Tiến Bộ có trên 3.400 ha rừng, phong trào trồng rừng ở đây được lan tỏa từ chí lập nghiệp của những người lãnh đạo xã như Bí thư Đảng ủy Vũ Quang Đảm hay Chủ tịch UBND Trần Quyết Cường. Họ là những người đã bỏ bao tâm huyết, làm cho những quả đồi trọc xưa kia hồi xanh trở lại. Lan tỏa tinh thần đó, nhiều hộ dân đã liên kết thành lập HTX Dịch vụ sản xuất nông lâm nghiệp Tiến Huy (thôn Tân Biên 2) với mong muốn giữ cho cây rừng xanh mãi.
Bảo vệ môi trường sinh thái
Với tinh thần chỗ đất nào còn trống thì đem mầm cây mà ươm xanh, các thành viên HTX đều làm theo một cách tự nguyện, bởi họ hiểu phát triển rừng không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn tăng khả năng phòng hộ của rừng góp phần quan trọng bảo vệ môi trường sinh thái và chống biến đổi khí hậu.
 |
|
Anh Nịnh Văn Lìn (đội mũ) là người tiên phong trong trồng rừng FSC ở xã Tiến Bộ (Ảnh: Tư liệu) |
Trước đây, người Nùng từ Hà Giang về gắn bó với Đèo Trám (xã Tiến Bộ) đã phát rừng lau, bỏ cây tạp trồng lúa nương. Nhưng lúa nương thì chỉ đủ ăn, vì thế cái nghèo cứ bám mãi. Thế rồi, họ tính chuyện thoát nghèo, lo cho cháu con được học hành đầy đủ bằng cách đi học ươm rừng ở nhiều nơi trong tỉnh để về áp dụng ở đất đồi quê hương.
Những triền lúa nương nhường đất lại cho cây keo. Rừng xanh mọc lên san sát, từng nếp nhà sàn nhấp nhô màu xám bạc đan vào màu xanh vô tận. Họ ươm rừng, giữ rừng như giữ nguồn cội để làm nền móng cho bao thế hệ. Đến năm 2015, toàn xã Tiến Bộ đã có trên 720 ha rừng được trồng mới, trung bình mỗi năm, người dân và các HTX khai thác khoảng 150 ha rừng, tổng sản lượng khai thác gỗ từ năm 2015 đến nay đạt trên 90.156 m3, doanh thu đạt khoảng 162,2 tỷ đồng.
Để vươn tới những giá trị cao hơn, năm 2016, khi huyện Yên Sơn triển khai dự án trồng rừng theo tiêu chuẩn FSC tại xã đã có 13 hộ đủ tiêu chuẩn tham gia với diện tích trên 218 ha. Anh Nịnh Văn Lìn - Giám đốc HTX và ông Vũ Văn Hòe - Phó Giám đốc HTX Tiến Huy là những người tiên phong trong trồng rừng FSC. Anh Lìn cho biết cả khu Khe Lan lúc bấy giờ chỉ toàn bãi đất bỏ trống, những cục đất vón lại cỏ dại cũng không mọc nổi. Hai mươi ha đất, anh cải tạo, phát dọn thực bì và bắt đầu ươm những mầm xanh đầu tiên trên đất Tiến Bộ này.
Anh tìm tới Công ty Lâm nghiệp Sơn Dương mời cán bộ kỹ thuật về hướng dẫn làm vườn ươm ngay tại địa phương, phủ màu xanh khắp xã. Chính anh cùng với ông Hòe đã tổ chức nhiều buổi tập huấn, mời chuyên gia về xã để hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc rừng theo tiêu chuẩn FSC cho các thành viên của HTX; tổ chức cho người dân đi thăm rừng FSC ở nhiều nơi.
 |
|
Trồng rừng theo chuẩn FSC giúp giá trị của gỗ được nâng tầm (Ảnh: TL) |
"Vốn thạo nghiệp rừng, ai nấy đều hào hứng lắm. Từ việc chọn nguồn cây giống đảm bảo, phòng nấm bệnh, không đốt thực bì như trước nữa để bảo đảm cho hệ thực vật phát triển, rồi vỏ bao bì phân bón được thu gom đúng quy định, người dân không dùng thuốc bảo vệ thực vật để trừ cỏ, phòng bệnh cho cây rừng nữa. Từ bỏ được những thói quen đấy không chỉ là nỗ lực lớn về nhận thức mà còn góp phần rất lớn trong việc bảo vệ môi trường", ông Vũ Văn Hòe chia sẻ.
Nâng cao giá trị kinh tế
Hiện nay, HTX thành lập 13 nhóm chứng chỉ rừng với sự tham gia của 26 thành viên tại các thôn. Trồng, chăm sóc và phát triển rừng theo tiêu chuẩn FSC là việc mới và không đơn giản, vì phải tuân thủ theo một quy tắc, quy trình nghiêm ngặt, nhất là với những người nông dân đã quen với kỹ thuật trồng và chăm sóc thông thường. Bởi vậy, các thành viên của HTX phải đến từng hộ gia đình, lên từng lô rừng để tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân. Vất vả là vậy, nhưng khi người dân, các hộ trồng rừng được cấp chứng chỉ, các thành viên HTX ai nấy cũng phấn khởi.
Hiện, xã Tiến Bộ có 1.719 ha rừng đã được cấp chứng chỉ theo tiêu chuẩn FSC với 668 hộ tham gia. Xã cũng đã liên kết cung cấp nguyên liệu cho Nhà máy Bột giấy và giấy An Hòa và Công ty cổ phần Woodsland Tuyên Quang. Sau khi được cấp chứng chỉ, Công ty cổ phần Woodsland Tuyên Quang thu mua toàn bộ gỗ rừng có chứng chỉ để xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.
Từ khi rừng được áp dụng theo chuẩn FSC, giá trị của gỗ được nâng tầm, sau khi trừ chi phí người dân sẽ thu về khoảng 150 triệu đồng/ha, cao hơn từ 10 - 15 triệu đồng/ha so với trồng rừng thông thường. Anh Nịnh Văn Lìn cho biết: “Trồng rừng theo tiêu chuẩn FCS là một chuỗi quy trình. Mình là người đi trước, vì vậy sẽ cố gắng hướng dẫn để người dân hiểu, làm theo. Từ đó nâng cao giá trị kinh tế từ rừng, giúp nhân dân có cuộc sống no ấm nhờ rừng”.
Hà Xuyên
