Bắc Hà là địa phương có điều kiện khí hậu, thời tiết mát mẻ. Đồng thời, trong những năm gần đây, du lịch Sa Pa cũng phát triển mạnh mẽ nên nhu cầu tiêu thụ rau sạch tăng cao. Chính vì vậy, HTX Dì Thàng đã ra đời, gồm 21 thành viên là các chị em phụ nữ trong thôn, bản cùng liên kết phát triển các loại rau bản địa theo quy trình sạch.
Phát triển rau an toàn
Chị Trần Thị Hiền - Phó Giám đốc HTX Dì Thàng, cho biết: “Trước đây, chị em có trồng rau và dệt thổ cẩm, nhưng chỉ mang ra chợ bán những ngày phiên, nên thu nhập không cao, chỉ gọi là có đồng ra đồng vào. Từ khi được Hội Phụ nữ xã giúp đỡ, các thành viên trong HTX đã quyết định trồng rau theo tiêu chuẩn VietGap trên diện tích 11ha”.
Hàng năm, HTX trồng được 3 vụ rau, chủ yếu là các giống cây vụ Đông ưa lạnh, như: bắp cải, su hào, củ cải, su su, hoa lơ, cải mèo, cải xoong… Để bảo đảm chất lượng, các giống rau được trồng trên đất ruộng một vụ nên không bị ảnh hưởng bởi chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt và có hàm lượng kim loại nặng dưới mức cho phép.
Kết hợp với Sở KH&CN Lào Cai, HTX không những sản xuất RAT mà còn phát triển sản xuất rau hữu cơ để đáp ứng nhu cầu thị trường. Toàn bộ diện tích rau do HTX sản xuất đều không dùng phân tươi, không dùng thuốc BVTV, ủ phân hữu cơ.
![]() |
Ruộng RAT vụ Đông của HTX Dì Thàng
Khi rau bị sâu bệnh, các xã viên áp dụng các kỹ thuật diệt sâu bằng các chế phẩm sinh học như thuốc lá, lá trầu, thảo dược… Hiện, HTX có 3,5 ha rau được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGap và 5 ha rau được chứng nhận đạt tiêu chuẩn RAT.
Sản phẩm của HTX đã được Sở KH&CN Lào Cai đánh giá là có hàm lượng dinh dưỡng cao, đạt tiêu chuẩn VSATTP so với rau cùng loại có xuất xứ từ các địa phương khác. Đây chính là cơ hội để sản phẩm rau của HTX tiếp cận với các thị trường khó tính.
Phát triển rau trái vụ
Với vai trò điều tiết thời vụ, giống rau, đồng thời là cầu nối đưa sản phẩm rau bản địa đến với thị trường, đến nay, một số siêu thị và cửa hàng rau cao cấp tại Hà Nội như Ecomart, Vinagap, Biggreen đã cam kết bao tiêu đầu ra cho sản phẩm của HTX, với sản lượng trung bình mỗi ngày 250 - 350 kg.
Chị Hương - xã viên HTX, cho biết từ ngày có các siêu thị và cửa hàng đặt rau, người trồng rau thấy rất yên tâm. Khi bán hàng thông qua HTX, các xã viên sẽ có giá cao hơn so với bán trực tiếp ra thị trường là 2.000 đồng/kg. Theo tính toán của chị Hương, chỉ tính trồng rau vụ Đông, gia đình chị đã có nguồn thu hàng chục triệu đồng.
Trước đây, hầu như các thành viên đều có hoàn cảnh khó khăn, thuộc hộ nghèo của xã nhưng nhờ tham gia phát triển trồng rau của HTX, nhiều thành viên đã xóa được đói, giảm được nghèo và có cơ hội làm giàu, khi tích cực mở rộng diện tích RAT.
Chị Trần Thị Hiền cho biết: “Vào cuối mỗi ngày, rau của các xã viên được tập trung về HTX để sơ chế, đóng gói rồi chuyển về Hà Nội và giao hàng vào sáng hôm sau. Theo đánh giá từ bạn hàng, chất lượng rau của HTX tương đối tốt, thực tế là cung không đủ đáp ứng nhu cầu thị trường”.
Tuy nhiên, hiện nay, diện tích rau bản địa được công nhận đạt tiêu chuẩn VSATTP, thực hành nông nghiệp tốt của HTX còn ít so với nhu cầu thị trường, chính vì vậy, HTX tiếp tục phối hợp với các cấp ngành địa phương hướng dẫn cho xã viên các kỹ thuật trồng rau trái vụ để áp dụng trên diện tích rau mở rộng sắp tới.
So với trồng rau đúng vụ, trồng rau trái vụ cho thu nhập cao hơn, đồng thời đáp ứng đủ nhu cầu đặt hàng của các siêu thị lớn ở Hà Nội và mở rộng ra các siêu thị khác trên cả nước.
“Trồng RAT, bảo đảm chất lượng VSATTP tại HTX Dì Thàng đã tuân thủ các quy trình kỹ thuật, không sử dụng thuốc BVTV mà hướng đến sử dụng các chế phẩm sinh học. Điều này vừa an toàn lại giúp tăng thu nhập cho các xã viên và phù hợp với điều kiện canh tác của người dân địa phương. Khi mở rộng diện tích, HTX phải gắn liền với đầu tư xây dựng thương hiệu rau sạch với cơ chế pháp lý rõ ràng, đồng thời đầu tư kỹ thuật và bảo đảm các điều kiện mở rộng diện tích rau bản địa để đem lại hiệu quả tối ưu”, ông Trần Văn Lành - cán bộ kỹ thuật Trạm BVTV huyện Bắc Hà, nhận xét.
Như Yến