Dù gắn bó với nghề sản xuất nước mắm từ những ngày còn đôi mươi nhưng với bà Đặng Thị Luận – người khai sinh ra nước mắm Luận Nghiệp chỉ đến khi tham gia OCOP, sản phẩm của HTX mới thực sự được “sang trang”.
“Năm 2016, HTX Thu mua và chế biến thuỷ hải sản Chiến Thắng (thôn Tiến Thắng, phường Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh) ra đời với 7 thành viên khác góp vốn sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, thời điểm ấy, sự cố môi trường biển đã làm chúng tôi kiệt quệ, nước mắm Hà Tĩnh ai dám hỏi mua”, bà Luận trải lòng.
Nước mắm thêm “đậm vị”
Với nỗ lực của giám đốc HTX và các thành viên, đến năm 2018, thị trường đã ổn định hơn, năm 2019 xây dựng thành công thương hiệu nước mắm Luận Nghiệp đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao và phát triển thành 4 sao vào năm 2020.
“Nước mắm Luận Nghiệp mở rộng sản xuất gấp khoảng 10 lần so với trước khi đạt sản phẩm OCOP (từ 5.000 lít/năm đến 40 – 50.000 lít/năm). Con số này cũng đủ để chứng minh OCOP đã mang lại sự khởi sắc trong sản xuất của chúng tôi. Trước đây mỗi lít nước mắm loại ngon bán với giá 70 - 80 nghìn đồng thì nay đã có giá 150 nghìn đồng/lít loại 3 sao, 200 nghìn đồng/lít loại 4 sao”, bà Đặng Thị Luận chia sẻ.
 |
|
Sau khi tham gia OCOP, sản phẩm của HTX Chiến Thắng mới thực sự được “sang trang”. |
Như các năm trước, trong 5 tháng đầu năm, cơ sở chỉ thu mua khoảng 60-70 tấn cá để làm nước mắm nhưng năm nay HTX đã thu mua hơn 100 tấn cá các loại để sản xuất nước mắm nhằm đáp ứng nhu cầu cao của thị trường hiện nay.
Anh Đặng Đình Minh, thành viên HTX cho biết: “Thời gian gần đây, nhiều người tiêu dùng trở lại tin dùng các sản phẩm nước mắm truyền thống, do vậy, sản lượng nước mắm bán ra của HTX tăng vọt hơn 40% so với cùng kỳ các năm trước. Tính đến thời điểm hiện tại, HTX đã bán ra hơn 250.000 lít nước mắm các loại. HTX cũng vừa đầu tư thêm 600 chum sành cỡ lớn và xây dựng 30 bể ủ nước mắm sử dụng năng lượng mặt trời để gia tăng sản lượng đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong và ngoài nước…”.
Không chỉ vậy, mỗi năm việc thu mua hàng trăm tấn cá cơm của bà con ngư dân Kỳ Ninh để chế biến nước mắm đã tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động địa phương với với mức lương 5 - 7 triệu đồng/người/tháng.
Được biết, Kỳ Ninh có khoảng 100 hộ gia đình sản xuất nước mắm truyền thống, trong đó có 1 HTX, 4 cơ sở tham gia gia sản xuất nước mắm đạt hạng OCOP 3 sao và 4 sao.
Ông Trần Ngọc Phú, Phó Chủ tịch UBND phường Kỳ Ninh cho biết: “Gần đây, nhiều người tiêu dùng quay trở lại lựa chọn sử dụng nước mắm truyền thống để đảm bảo sức khoẻ, dinh dưỡng. Nhờ vậy, hầu hết cơ sở chế biến nước mắm của Kỳ Ninh có sản lượng bán ra thị trường đều gia tăng. Đặc biệt, tại các cơ sở sản xuất nước mắm OCOP, sản lượng tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ các năm. Qua đó, không chỉ gia tăng thu nhập cho các hộ sản xuất, tạo nhiều cơ hội việc làm cho lao động mà còn góp phần mang thương hiệu nước mắm Kỳ Ninh đến gần hơn với người tiêu dùng”.
Nâng cao giá trị, tăng thu nhập
Theo đánh giá của Văn phòng Điều phối Nông thôn mới tỉnh Hà Tĩnh, riêng đối với sản phẩm nước mắm, việc tham gia OCOP đã mang lại sự thay đổi theo hướng tích cực. Để đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của thị trường và đảm bảo các tiêu chí OCOP, nhiều cơ sở sản xuất nước mắm đã thay đổi cách thức sản xuất, quy trình làm cũng được điều chỉnh để có sản phẩm thơm ngon, hạ vị mặn hơn so với trước.
Nhiều cơ sở có sản lượng sản xuất gấp hàng chục lần so với trước; giá bán của sản phẩm cũng được nâng lên; giải quyết thêm nhiều việc làm cho lao động địa phương… Đến nay, đã có 25 cơ sở sản xuất nước mắm trong toàn tỉnh đã có sản phẩm đạt OCOP 3 sao và 4 sao và đang có nhiều cơ sở tích cực hoàn thiện sản phẩm để đạt chuẩn OCOP.
Thống kê gần nhất, lũy kế đến nay, toàn tỉnh Hà Tĩnh đã công nhận 396 sản phẩm OCOP, trong đó có 314 sản phẩm còn hiệu lực chứng nhận OCOP (gồm 15 sản phẩm 4 sao, 299 sản phẩm 3 sao).
Hiện các cơ sở OCOP tạo việc làm cho hơn 2.000 lao động trực tiếp và hàng ngàn lao động gián tiếp, góp phần phát triển kinh tế của địa phương. Với sự đầu tư máy móc, thiết bị sản xuất và thay đổi tư duy sản xuất kinh doanh từ các cơ sở, nhiều sản phẩm OCOP đã có sự chuyển biến tích cực về chất lượng, bao bì nhãn mác, bộ nhận diện thương hiệu... Đặc biệt, một số doanh nghiệp, HTX, cơ sở đã linh hoạt tìm hướng xuất khẩu sản phẩm để nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thu nhập.
Cùng đó, công tác xúc tiến thương mại được các cấp, ngành quan tâm đẩy mạnh. Được sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh, trong năm 2024, các cơ sở, HTX có sản phẩm OCOP tham gia trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP tại hơn 40 hội chợ, triển lãm, hội nghị thương mại tại các tỉnh, thành phố trên cả nước.
 |
|
Các cơ sở OCOP ở Hà Tĩnh tạo việc làm cho hơn 2.000 lao động trực tiếp và hàng ngàn lao động gián tiếp, góp phần phát triển kinh tế của địa phương. |
Hiện nay, 100% sản phẩm OCOP được trưng bày, giới thiệu trên sàn thương mại điện tử của tỉnh; 40% sản phẩm có gian hàng trên sàn thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada, Tiktok; 5% sản phẩm có mặt trong hệ thống siêu thị lớn Coopmart, Big C... Được người tiêu dùng đón nhận, sản lượng tiêu thụ sản phẩm OCOP của tỉnh năm 2024 đạt khoảng 210 tỷ đồng, tăng 14% so với năm 2023.
Trong đó, hiện Hà Tĩnh có 7 sản phẩm đã được xuất khẩu, gồm: bánh ram Anh Thu xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, Đài Loan; bánh ram Nam Chi xuất khẩu Hàn Quốc; kẹo cu đơ Bà Hường xuất khẩu sang Anh; bánh đa vừng Nguyên Lâm xuất khẩu sang Nga và Nhật Bản; nước mắm Luận Nghiệp xuất khẩu sang Angola và Úc; nước mắm Phú Sáng xuất khẩu sang Úc; sứa Mai Dung xuất khẩu sang Hàn Quốc và Nhật Bản.
Giảm 3.547 hộ nghèo, cận nghèo
Từ những kết quả trên, có thể khẳng định rằng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm là giải pháp hiệu quả để phát triển kinh tế nông thôn bền vững, là động lực để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Nhờ tham gia chương trình OCOP người dân từ chỗ "thụ động, trông chờ, ỷ lại" đã dần chuyển sang "tự lực, tự chủ, sáng tạo" và khơi dậy được khát vọng vươn lên làm giàu.
Theo nhận định của đại diện UBND tỉnh, sự nỗ lực vươn lên của các doanh nghiệp, HTX, chủ thể sản xuất cộng với cách làm sáng tạo, quyết liệt của người dân trong xây dựng, phát triển sản phẩm OCOP đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát huy nội lực và gia tăng giá trị ở trên địa bàn. Đây chính là “đòn bẩy” để tỉnh tiếp tục thực hiện hiệu quả mục tiêu xây dựng tiêu chí huyện nông thôn mới, qua đó giúp người dân không chỉ thoát nghèo bền vững mà có chất lượng cuộc sống ngày càng cao hơn.
Không còn là vùng đất gắn với những con số “nghèo bền vững”, Hà Tĩnh đang lặng lẽ viết lại hành trình giảm nghèo bằng những bước đi kiên trì, bền bỉ. Trên hành trình ấy, từ miền núi Hương Sơn đến đồng bằng Kỳ Anh, Thạch Hà… người dân đang từng ngày thay đổi cuộc sống mình bằng đôi tay, khối óc và một niềm tin mới.
Theo kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2024 trên địa bàn tỉnh theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 – 2025, tổng số hộ nghèo đến cuối năm 2024 trên địa bàn tỉnh là 9.236 hộ (với 19.109 nhân khẩu), chiếm tỷ lệ 2,40% (giảm 2.336 hộ so với năm 2023 – tương ứng giảm 0,97%); tổng số hộ cận nghèo 11.736 hộ (với 34.921 nhân khẩu), chiếm tỷ lệ 3,04% (giảm 1.211 hộ so với năm 2023 – tương ứng giảm 0,33% ).
Nhật Nam
