Với ưu thế sinh trưởng và phát triển được trên mọi địa hình đồi dốc, trồng xen tốt, cây dứa Cayenne đã có mặt ở Đơn Dương nhiều thập kỷ qua. Dứa Cayenne ở Đơn Dương (người dân quen gọi dứa Đơn Dương) có ưu điểm vượt trội so với nhiều giống dứa khác, như trái lớn, thưa mắt, quả đều và đẹp, độ ngọt cao, màu sắc vàng óng, hương thơm, ít cần đầu tư chăm sóc, phù hợp trên tất cả mọi địa hình đất, cho năng suất bình quân cao hơn nhiều so với các vùng dứa khác trong cả nước.
Chú trọng sản xuất sạch
Ông Phạm Ngọc Tiến, thành viên Tổ hợp tác trồng dứa thôn Phú Thuận 2, thị trấn ĐRan, một người đã trồng dứa Cayenne hơn 10 năm, cho biết dứa là cây dễ chăm sóc, làm đúng kỹ thuật thì trọng lượng đạt bình quân 1,3 - 1,5 kg/trái. Nhờ hương vị thơm ngon đặc trưng, dứa Đơn Dương gần như chưa bao giờ cần “giải cứu”.
 |
|
Dứa Cayenne không chỉ là cây kinh tế chính mà còn là niềm tự hào của người dân Đơn Dương. |
Theo ông Tiến, cây dứa hiện là cây kinh tế chủ lực của gia đình. Với giá bán tại vườn đạt 7.000 - 10.000 đồng/kg, gia đình ông hiện có khoản thu nhập 60 - 80 triệu đồng/năm. So với các loại cây trồng truyền thống khác, lợi nhuận của cây dứa cao hơn 3 – 5 lần, đặc biệt ở vùng có thời tiết khắc nghiệt.
“Thay đổi lớn nhất của các hộ trồng dứa trong Tổ hợp tác thời gian qua là tính chủ động trong ứng dụng kỹ thuật, cơ giới hóa để nâng cao năng suất lao động. Đồng thời, ý thức về vệ sinh môi trường, sức khỏe cũng liên tục được cải thiện, qua đó đảm bảo tính bền vững cho mô hình”, ông Tiến nói.
Đơn cử, trong quá trình chăm sóc, dứa Cayenne đòi hỏi không quá nhiều phân bón, ưa phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ. Các loại thuốc bảo vệ thực vật được các hộ thành viên Tổ hợp tác sử dụng điều độ, đúng theo danh mục cho phép, theo tiêu chuẩn VietGAP.
Chính nhờ sản xuất VietGAP, thân thiện môi trường nên sản phẩm dứa Cayenne Đơn Dương được đánh giá rất cao về chất lượng, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, thương lái thường đến tận nhà thu mua, cung không đủ cầu.
Tương tự, bà Trương Thị Hạnh, Tổ hợp tác nông nghiệp thôn Ha Ma Sing, thị trấn Dran chia sẻ: “Từ khi lấy chồng về vùng Dran này, tôi đã gắn bó cuộc đời mình với cây dứa. Mặc dù có thời điểm cây dứa không đem lại giá trị cao, nhưng gia đình vẫn quyết tâm bám trụ với loại cây trồng đặc sản này”.
Trời không phụ lòng người, những năm gần đây, giá trái dứa đặc biệt tăng cao, nhờ vẫn giữ diện tích trồng nên gia đình bà Hạnh thu nhập khá cao. Có thời điểm chỉ trong vòng 2 ngày, bà thu được 2,8 tấn dứa, thu nhập khoảng 28 triệu đồng.
Khẳng định thương hiệu
Theo lãnh đạo Phòng NN&PTNT huyện Đơn Dương, sự thay đổi trong tư duy sản xuất của người dân, cùng các chính sách hỗ trợ của các cấp cả về kỹ thuật, hạ tầng đến vật tư đầu vào, đang giúp hoạt động sản xuất dứa Cayenne trên địa bàn huyện có chuyển biến đáng kể.
 |
|
Nhờ chất lượng vượt trội, dứa Đơn Dương rất được lòng thị trường, cung không đủ cầu. |
Giá trị bình quân sản xuất dứa ở Đơn Dương hiện đạt 80 - 90 triệu đồng/ha/năm, với những hộ sản xuất riêng lẻ. Còn với những hộ liên kết trong các tổ hợp tác, HTX, tổ chức sản xuất chuyên canh, có ứng dụng kỹ thuật mới, giá trị bình quân đạt 100 - 120 triệu đồng/ha/năm.
Không chỉ giá trị kinh tế, mô hình trồng dứa hiện đang được định hướng phát triển theo chuỗi giá trị gắn với an toàn sinh thái. Hiện, dứa Cayenne đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu độc quyền, qua đó tạo niềm tin gắn bó lâu dài cho nông dân với loại trái cây đặc sản này trên đất Đơn Dương.
Những năm qua, để đưa nhãn hiệu dứa Cayenne đi xa hơn và phát huy giá trị của cây trồng truyền thống của địa phương, mang lại lợi nhuận lớn cho nông dân, tỉnh Lâm Đồng đã xây dựng Đề án “Quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm dứa Cayenne Đơn Dương”. Mục tiêu của Đề án là nâng cao uy tín thương hiệu, từng bước mở rộng diện tích, tiến đến quy hoạch vùng nguyên liệu cho chế biến tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
Đại diện Phòng NN&TNT huyện Đơn Dương cho hay, dứa Cayenne trên địa bàn đang khá hút hàng, đầu ra khá ổn định, giá cả ít bị biến động. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, huyện đang hoàn thiện quy hoạch vùng nguyên liệu, đảm bảo thị trường tiêu thụ cho nông dân, tránh tình trạng thua lỗ. Hiện nay, cùng với rau, hồng…, dứa Cayenne là niềm tự hào về một loại nông sản đặc sản của người dân Đơn Dương.
Nhật Minh
