Những mô hình trồng rau thủy canh; trồng rau, quả trong nhà lưới bằng công nghệ Israel... cho năng suất cao là minh chứng cho thấy sự thành công trong việc thay đổi phương thức sản xuất từ nông nghiệp truyền thống đến hiện đại. Trong bối cảnh ấy, những mô hình này đang trở thành điểm sáng.
Công nghệ nước ngoài trên cánh đồng Việt
Hiện tại, công nghệ sản xuất nông nghiệp tiên tiến đã được các DN, người dân xứ Nghệ triển khai áp dụng vào sản xuất, như: Công nghệ giống (của các nước châu Âu, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản…), công nghệ nhà kính hiện đại (của Isarel); công nghệ thông tin điều khiển tự động về tưới tiết kiệm nước, nhiệt độ, độ ẩm, dinh dưỡng, ánh sáng (của các nước Isarel, Đài Loan, Mỹ)…
Mô hình ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp không cần đất của Nguyễn Kim Nam ở xã Nam Anh, huyện Nam Đàn đang khiến nhiều nông dân ở Nghệ An ngạc nhiên về tính hiệu quả.
Đầu năm 2018, Nam trở về quê hương đầu tư trên 300 triệu đồng xây dựng nhà lưới 600m2 và hệ thống thủy canh hồi lưu, chuyên trồng các loại rau ăn lá. “Phương pháp trồng rau thủy canh có thể trồng nhiều vụ trong năm và trồng trái vụ, mỗi vụ rau chỉ 23 ngày là cho thu hoạch”, Nguyễn Kim Nam cho biết.
Trồng thủy canh không phải sử dụng thuốc trừ sâu và các chất hóa học gây hại cho môi trường nên sản phẩm hoàn toàn sạch, đồng nhất, giàu dinh dưỡng và tươi ngon. Để có chất lượng sản phẩm tốt, các xơ dừa phải qua xử lý mới được ươm cây, ươm hạt để cây phát triển, không mang mầm bệnh.
Nếu như phương pháp trồng rau thủy canh được xem là mô hình tiên phong ở Nghệ An, thì mô hình nhà lưới, sử dụng công nghệ tưới nhỏ giọt Israel kết hợp sử dụng giống cây trồng nước ngoài đã được nhiều nông dân xứ Nghệ mạnh dạn áp dụng từ những năm gần đây.
Những mô hình dưa lưới Ab Sweet Gold theo công nghệ Israel tưới nhỏ giọt của Trương Hoàng Vũ ở thôn 2, xã Hội Sơn, huyện Anh Sơn; mô hình trồng giống dưa Mỹ trong nhà lưới phun tưới nhỏ giọt ở xã Chi Khê, huyện Con Cuông; mô hình trồng thử nghiệm măng tây xanh bằng công nghệ Israel tưới nhỏ giọt ở xã Nghi Liên, Tp.Vinh; mô hình sử dụng công nghệ Israel tưới nhỏ giọt để thử nghiệm giống dưa vàng Nhật Bản trong nhà lưới ở xã Quỳnh Bảng, huyện Quỳnh Lưu... đang thành công trên vùng đất gió Lào khắc nghiệt.
Theo các chuyên gia, hệ thống thuỷ canh, hệ thống nhà kính, nhà lưới theo công nghệ nước ngoài Israel có ưu điểm vượt trội giúp chắn mưa, nắng, ngăn côn trùng xâm nhập, chủ động chế độ dinh dưỡng cho cây…
Khi kết hợp tưới nhỏ giọt, phun mưa hoặc trồng theo phương pháp thuỷ canh, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật mà chỉ sử dụng phân bón hữu cơ sinh học nên bảo đảm sản phẩm an toàn, giảm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả sản xuất rất lớn.
Nông dân Anh Sơn đầu tư trồng dưa lưới Nhật Bản theo công nghệ Israel |
Trăn trở bài toán nhân rộng
Thực tế cho thấy không phải mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC nào cũng thành công. Ngay như mô hình dưa vàng Hàn Quốc ở xã Nam Xuân (huyện Nam Đàn) do HTX Nam Xuân Xanh của Nguyễn Đắc Sơn làm Giám đốc là một ví dụ.
Được đầu tư theo hình thức ươm bầu, tưới nhỏ giọt và nhà màng, chi phí hết 500 triệu đồng và tuân thủ quy trình kỹ thuật, tuy nhiên do mưa nhiều, độ ẩm lớn, hệ thống tưới nhỏ giọt không phát huy được do vậy mô hình lỗ 200 triệu đồng.
Tại các huyện ven biển như Diễn Châu, Quỳnh Lưu... nhiều mô hình nhà màng sau khi thu hoạch đã bị bão giật đổ hư hỏng hoàn toàn.
Theo lãnh đạo ngành nông nghiệp Nghệ An, khí hậu và thời tiết là yếu tố rất quan trọng đối với sản xuất nông nghiệp CNC. Ở Nghệ An, do thời tiết quá nắng nóng, vào mùa nóng nhà kính, nhà lưới không phù hợp với cây trồng. Độ ẩm lớn khiến cho các công trình đầu tư nhanh hỏng, vi sinh vật phát triển mạnh. Hiện tại, tỉnh đang gặp nhiều khó khăn trong việc nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp CNC.
Ông Nguyễn Văn Lập - Phó Giám đốc sở NN&PTNT Nghệ An, khẳng định: Phát triển nông nghiệp CNC là hướng đi tất yếu. Càng sớm tổ chức được nông nghiệp CNC bao nhiêu càng nhanh chóng có lợi ích lớn bấy nhiêu.
Ngành luôn khuyến khích các mô hình mở rộng diện tích, các huyện nhân rộng mô hình ra diện rộng. Ngành cũng đã tham mưu UBND tỉnh, chỉ đạo các địa phương hỗ trợ tối đa những nông dân muốn làm mô hình nông nghiệp CNC về vốn vay lãi suất thấp, cung cấp quỹ đất và nhiều ưu đãi khác.
Thanh Hải