Ông Nguyễn Văn Thu-Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nông lâm nghiệp Thương mại Thanh Tâm, cho biết dược liệu là sản phẩm có giá trị cao nhưng người dân chưa biết cách canh tác để đưa sản phẩm ra ngoài thị trường. HTX Thanh Tâm được thành lập nhằm kết nối chuỗi giá trị từ sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến để tạo thành các sản phẩm. HTX cũng đang góp phần tạo việc làm cho người dân đi đôi với phát triển ngành nông lâm nghiệp bền vững.
Đẩy mạnh chế biến
Trong quá trình trồng, thu mua các dược liệu như: đảng sâm, sâm nam, sâm dây, sâm khu 7, sâm Ngọc Linh…, HTX nhận thấy rượu chế biến từ các loại sâm, hay sâm khô, sâm sấy, cao sâm trên thị trường rất ít hoặc không bảo đảm được chất lượng, nguồn gốc xuất xứ. Đây chính là cơ hội mở ra hướng đi cho HTX.
Rượu đảng sâm của HTX Thanh Tâm |
Sau một thời gian dài nghiên cứu, HTX tập trung vào sản xuất rượu từ các loại dược liệu này. Nguyên liệu được HTX thu mua từ những hộ trồng sâm trên núi Tu Mơ Rông với thời gian trồng nhất định.
Trong quá trình sản xuất, HTX thực hiện nấu rượu thủ công theo phương pháp của người Tây Nguyên. Men được làm từ những loại lá và được tách andehit, các loại kim loại nặng, sau đó chôn dưới đất ủ trong thời gian nhất định. Khi rượu đạt tiêu chuẩn là bước ngâm sâm và đóng chai, dán tem nhãn.
Sản phẩm chất lượng chưa đủ để người tiêu dùng tin tưởng vì theo các thành viên, khi mới ra mắt, rượu sâm chỉ là những sản phẩm nhỏ nhẻ, lại xuất phát từ một tỉnh nghèo nên khi đưa ra thị trường còn gặp rất nhiều khó khăn.
Chính vì điều đó, HTX đã tiếp cận đến giải pháp truy xuất nguồn gốc bằng việc ứng dụng công nghệ blockchain nhằm minh bạch toàn bộ khâu sản xuất. Từ đó, lòng tin của người tiêu dùng đã dần được xây dựng, sản phẩm được chấp nhận.
Không dừng ở việc hỗ trợ người tiêu dùng, công nghệ blockchain còn giúp HTX thuận lợi hơn trong công tác quản lý. Nếu như trước đây, quá trình quản lý người lao động hay ghi nhật ký sản xuất đều phải bằng tay nhưng hiện nay chỉ cần có internet, wifi là HTX có thể quản lý hết các công việc trên.
Có thể nói, blockchain không chỉ giúp cho sản phẩm của HTX tiếp cận thị trường dễ dàng, nhanh, chính xác hơn mà còn giúp những người đứng đầu HTX thuận lợi hơn trong công tác quản lý. “Chỉ cần ngồi một chỗ nhưng tôi vẫn biết quá trình sản xuất ra sao”- Chủ tịch HĐQT Nguyễn Văn Thu cho biết.
Nâng chất lượng môi trường
Người tiêu dùng trong và ngoài nước đang có xu hướng sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên như một lựa chọn hàng đầu trong việc phòng và chữa bệnh, chính vì vậy, HTX xác định muốn phát triển thì chỉ có hướng sản xuất sạch.
Tại vùng nguyên liệu sản xuất của HTX, nếu như trước đây người dân để cây sống tự nhiên thì nay được chăm sóc theo hướng hữu cơ. Dược liệu được phân vùng sản xuất và chỉ sử dụng thuốc trừ sâu thảo mộc. Tuy nhiên, thay vì khi cây có bệnh mới phun thuốc thì nay, HTX phun phòng từ lúc cây chưa mắc bệnh để bảo vệ cây. Việc phun trước như vậy cũng giúp bộ rễ của cây phát triển tốt hơn. Chăm sóc theo cách này, chi phí có thể cao hơn nhiều so với thông thường nhưng chỉ cần cây dược liệu khỏe mà an toàn cho con người, HTX quyết tâm áp dụng.
HTX góp phần không nhỏ vào việc bảo vệ rừng |
Từ diện tích cây dược liệu của các thành viên, đến nay, HTX còn phát triển thêm các vùng dược liệu khác trên địa bàn tỉnh, nâng tổng diện tích trồng cây dược liệu lên hàng chục héc ta.
Có những nơi, HTX thuê đất và thuê luôn người dân trồng, chăm sóc dược liệu, nhưng cũng có những khu vực, HTX liên kết với nông dân hay HTX tại các địa phương để tổ chức trồng dược liệu. Mỗi hình thức đầu tư có những ưu điểm riêng. Ví như khi liên kết với nông dân sẽ trồng cây dược liệu ngắn ngày để nhanh khép lại chu kỳ sản xuất, sớm chia lợi nhuận cho nông dân, còn với hình thức tự thuê đất của dân để trồng thì chọn đầu tư những loại cây dược liệu lâu năm.
Hiện, các vùng dược liệu đều được quản lý và chăm sóc bằng công nghệ blockchain nên muốn đạt tiêu chuẩn hữu cơ và được HTX đăng ký thu mua, người dân phải tuân thủ các quy tắc trong suốt quá trình sản xuất.
Xác định mô hình trồng các loại cây dược liệu dưới tán rừng là hướng đi lâu dài để nâng cao thu nhập cho thành viên và người dân, hàng năm, HTX hỗ trợ người dân về nguồn giống cây, đồng thời liên kết cùng chính quyền giao khoán rừng theo nhóm hộ để người dân canh tác kết hợp với bảo vệ rừng. Vì khi được bảo vệ, rừng sẽ là lá chắn bảo vệ các loại cây dược liệu.
Theo các thành viên, lá cây rừng lâu ngày mục nát sẽ cung cấp chất dinh dưỡng cho cây dược liệu. Rừng cũng bảo vệ cây dược liệu khỏi sương muối, mưa bão và giữ độ ẩm cho cây dược liệu. Chính vì vậy, mô hình sản xuất của HTX được đánh giá cao vì góp phần không nhỏ trong công tác bảo vệ môi trường và làm gia tăng diện tích rừng trên địa bàn tỉnh.
Ngoài ra, cơ sở sản xuất rượu của HTX được bố trí kế hoạch sản xuất hàng tháng và tuân thủ nghiêm túc các nguyên tắc, tiêu chuẩn sản xuất chế biến sạch nhằm tránh nhiễm chéo và nhầm lẫn với các sản phẩm khác không cùng loại.
Trong quá trình chế biến, HTX luôn tuân thủ quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. HTX cũng xây dựng quy trình vệ sinh tổng thể đối với nhà xưởng và thiết bị sản xuất.
Như Yến