Nuôi trùn quế chính là giải pháp tối ưu đem lại nhiều lợi ích không chỉ về kinh tế mà còn tạo ra các sản phẩm phục vụ nông nghiệp sạch. Là người tiên phong thực hiện mô hình tại Đơn Đương, chị Phạm Thị Thanh Tuyền đã đạt giải cao trong cuộc thi khởi nghiệp của Hội Phụ nữ tỉnh năm 2018, đồng thời lọt vào top đầu cuộc thi của Trung ương Hội Phụ nữ. Đây là cơ sở để chị mạnh dạn thành lập HTX giúp nhiều chị em phụ nữ có thêm thu nhập.
Tận dụng lợi thế
Ấp ủ nuôi trùn quế từ lâu, chị Tuyền cho biết khi xem ti vi thấy nhiều người làm hiệu quả, chị tự đặt câu hỏi: vậy tại sao mình không tận dụng thế mạnh của địa phương là vùng nông nghiệp với phế phẩm rau, củ thải ra rất lớn để làm thức ăn cho trùn quế, đồng thời sử dụng phân trùn quế để bón lại cho cây?
Chị Tuyền là người tiên phong của huyện Đơn Dương triển khai mô hình nuôi trùn quế |
Từ trăn trở đó, chị bắt đầu tìm hiểu, nuôi thử nghiệm 20m2 ở nhà và dùng rác thải nông nghiệp từ rau, củ, quả bỏ đi để làm thức ăn cho trùn quế. Sau 3 tháng nuôi, mô hình của chị đã tạo được nguồn phân bón cho vườn của gia đình; đồng thời trùn quế còn được công ty nuôi cá tầm ở Lạc Dương thu mua với 40.000 đồng/kg.
Thành công bước đầu đã trở thành động lực để chị mở rộng diện tích nuôi trùn quế của mình lên 400m2 vào đầu năm 2019 và cung cấp ra thị trường 300 tấn phân hữu cơ từ trùn quế rất tốt trong trồng trọt. Ưu điểm kinh tế của mô hình là tận dụng nguồn nguyên liệu có sẵn tại địa phương (phế phẩm rau sau thu hoạch) để tạo ra sản phẩm trùn quế và phân bón phục vụ lại nhu cầu sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi của người dân nên giảm tối đa vốn đầu tư ban đầu.
Nhận thấy vốn đầu tư thấp, phù hợp với chị em phụ nữ để mở rộng mô hình, chị Tuyền đã vận động nhiều chị em phụ nữ của huyện liên kết thành lập HTX triển khai mô hình với diện tích lên đến 1.000m2.
Trong năm đầu tiên thành lập, HTX đặt ra mục tiêu tiếp cận được khoảng 1% diện tích đất canh tác nông nghiệp của huyện Đơn Dương, với tổng diện tích 23.000ha sử dụng phân trùn để cải tạo đất và phục vụ cho việc sản xuất nông nghiệp sạch.
Mô hình sẽ cung cấp thịt trùn quế tươi cho các cơ sở nuôi cá tầm tại Đà Lạt với sản lượng theo nhu cầu khoảng 30 tấn thịt trùn quế/mùa/năm. Ngoài ra, mô hình của HTX cũng sẽ tham gia xử lý được khoảng 30% chất thải nông nghiệp và chất thải từ chăn nuôi trên địa bàn toàn huyện.
Triển vọng phát triển
Chị Tuyền cho biết: “Sinh khối trùn quế được ví như một nhà máy rác tự nhiên, khả năng tiêu thụ, phân giải rác hữu cơ và chất thải chăn nuôi lớn, trung bình 1 tấn trùn quế trong 3 tháng có thể xử lý được 70-80 tấn rác nông nghiệp hữu cơ hoặc 50 tấn chất thải gia súc, gia cầm”.
Mô hình đã tạo việc làm cho nhiều người lao động, đặc biệt là lao động nữ |
Các hộ sử dụng trùn quế để tự phân hủy rác thải từ rau, củ, quả...; góp phần giảm tải gánh nặng rác thải cho xã hội. Phân từ trùn quế sẽ sử dụng để trồng rau sạch và thịt trùn quế sẽ được sử dụng làm thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng cao cho gà, vịt, bò, heo, bồ câu, cá...
Mô hình của HTX đã đóng góp rất tích cực về việc cải thiện và bảo vệ môi trường, tận dụng tối đa các nguồn rác hữu cơ và phân chuồng chưa qua xử lý tại địa phương. Phân trùn quế còn góp phần làm giảm mức độ sử dụng phân hóa học, giúp cây trồng phát triển tốt, tăng khả năng chống sâu bệnh, giảm bớt việc sử dụng thuốc trừ sâu, nhờ đó bảo vệ được môi trường. Với những khu vực ô nhiễm, nếu nuôi trùn quế cũng có thể làm sạch được môi trường nước.
Ông Võ Minh Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Lập đánh giá HTX đã và đang mang lại hiệu quả về nhiều mặt, tận dụng các phế phẩm sản xuất từ nông nghiệp và chất thải từ chăn nuôi để tạo ra sản phẩm phân trùn quế và thịt trùn quế nhằm phục vụ cho kế hoạch sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch.
Mô hình cũng đã tạo ra công ăn việc làm cho một bộ phận người lao động, đặc biệt là lao động nữ. Với tiềm năng và ưu thế về vùng nguyên liệu chuyên canh cây nông nghiệp hiện có tại địa phương, mô hình cho thấy những triển vọng tốt để phát triển.
Hoàng Lê