Khi thành lập xã Bù Gia Mập, bà Yến về làm Trưởng ban Tài chính, rồi được tín nhiệm bầu làm Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã. Trước khi nghỉ hưu (năm 2010) bà là Chủ tịch UBND xã Bù Gia Mập. 6 năm sau ngày không làm việc ở xã nhưng bà vẫn chưa chịu “hưu”, mà còn trở thành Giám đốc HTX, dẫn dắt các thành viên trồng điều theo tiêu chuẩn Organic.
Sản xuất điều hữu cơ
Mới thành lập được 3 năm nên Hội đồng quản trị, nhất là người đứng đầu HTX Nông nghiệp Bù Gia Mập, có rất nhiều việc phải làm. Người phụ nữ trên 60 tuổi này luôn miệt mài với công việc.
Đặc biệt vào thời điểm khi cây điều đang độ ra hoa, bà không ngày nào không có mặt tại các vườn điều của thành viên. Gia đình bà cũng có 11 ha đất trồng điều, hồ tiêu; kinh tế thuộc diện khá trong xã, bình quân thu nhập từ vườn cây đạt 500 triệu đồng/năm.
HTX Nông nghiệp Bù Gia Mập hiện có 136 thành viên, với tổng diện tích cây điều 543,8 ha. Quản lý và chăm lo cho hàng trăm thành viên, trong đó 85% là đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ là chuyện không đơn giản. Bởi lẽ, hầu hết thành viên khi mới tham gia HTX vẫn làm theo thói quen cũ, chưa tuân thủ quy trình khoa học - kỹ thuật.
Trong khi đó, quyết tâm của HĐQT là phải phấn đấu áp dụng quy trình sản xuất điều hữu cơ theo tiêu chuẩn Organic. Organic là tiêu chuẩn của những sản phẩm cây trồng không sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón tổng hợp, bùn thải, sinh vật biến đổi gen, hoặc bức xạ ion.
Một sản phẩm muốn đạt chứng nhận Organic phải tuân thủ các nguyên tắc và tiêu chuẩn rất nghiêm ngặt. Khó là vậy, nhưng đến nay, HTX đã có 105 thành viên, với 495,5 ha điều được công nhận đạt chuẩn Organic.
Sản xuất điều hữu cơ, các thành viên HTX chấp nhận năng suất thấp hơn, công chăm sóc nhiều hơn, nhưng bù lại sẽ có giá bán tốt hơn, được doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ sản phẩm và có chứng nhận.
![]() |
Giám đốc Trần Thị Yến giới thiệu mô hình trồng điều của HTX |
Khó khăn còn nhiều
Vụ điều năm 2018, HTX đã bán 333,35 tấn điều Organic và 135,6 tấn điều thường. HTX cũng đã tạm ứng và trả tiền điều cho thành viên gần 2 tỷ đồng. Từ đó, nhiều hộ dân tộc thiểu số là thành viên HTX không còn phải đi vay mượn mỗi khi gia đình cần tiền tiêu dùng.
Dù kết quả sản xuất các năm qua của HTX rất khả quan, nhưng Giám đốc Trần Thị Yến cho biết khó khăn trước mắt của HTX còn nhiều, nhất là diễn biến thời tiết thời gian gần đây bất lợi cho cây điều nên năng suất và sản lượng giảm đáng kể.
Diện tích canh tác của HTX không liền vùng, liền thửa nên khó khăn trong việc điều hành sản xuất. Vốn để HTX hoạt động hiện rất khiêm tốn, mặt bằng xây dựng trụ sở HTX, sân phơi điều, kho chứa sản phẩm... vẫn chưa có.
Đặc biệt, HTX vẫn chưa tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi theo chính sách ưu tiên của tỉnh vì chưa có tài sản thế chấp. Vượt qua những khó khăn trước mắt, năm 2019, HTX tiếp tục phấn đấu giữ vững số thành viên và diện tích đạt chuẩn Organic, đồng thời sẽ dự kiến tập huấn cho khoảng 200 thành viên để đánh giá công nhận đạt chuẩn Fair Trade (thương mại công bằng).
HTX đặt quyết tâm nâng cao sản lượng, chất lượng, ổn định giá cả hợp lý theo thị trường, đồng thời vận động các nhóm điều tập thể tham gia thành lập tổ hợp tác để làm mô hình điểm của HTX Nông nghiệp Bù Gia Mập. HTX cũng sẽ vận động các hộ thành viên có vườn điều già, năng suất thấp cải tạo bằng phương pháp lai ghép hoặc trồng điều giống mới năng suất cao.
Không chỉ thành công với cương vị giám đốc HTX, điều đáng quý nhất ở bà và gia đình là luôn chăm lo cho người nghèo, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số. Ba năm nay, gia đình bà nhận nuôi 4 hộ đồng bào nghèo, cung cấp cho mỗi hộ 10 kg gạo/tháng; giúp vốn không tính lãi để phát triển kinh tế gia đình 4 hộ với 70 triệu đồng từ năm 2011 đến nay chưa thu hồi.
Năm 2017, bà hỗ trợ xây dựng một căn nhà tình thương cho hộ nghèo; bình quân mỗi năm tặng 25 phần quà cho người dân khó khăn vào dịp Tết Nguyên đán và quan tâm chăm lo 3 hội viên chất độc da cam có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Từ những thành tích và cống hiến, Giám đốc Trần Thị Yến đã được tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen của UBND tỉnh và các cấp, ngành. Đặc biệt, với thành tích xuất sắc trong phong trào nông nghiệp, nông thôn, năm 2018, bà là một trong những nông dân xuất sắc của tỉnh Bình Phước vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen.
Hoàng Lê