Theo Trung tâm Phát triển nông nghiệp Hà Nội, nếp cái hoa vàng là giống lúa đặc sản, rất kén chọn đất trồng và mùa canh tác, thường thuận lợi khi trồng vào vụ mùa. Đây là giống lúa cho chất lượng cao song dễ nhiễm bệnh, do vậy cần tuân thủ quy trình canh tác.
Năm 2010 đánh dấu bước chuyển lớn trong canh tác lúa truyền thống ở xã Thụy Lâm, khi bà con nông dân được hỗ trợ chuyển đổi sang Hệ thống canh tác lúa cải tiến (SRI) giúp giảm chi phí thóc giống, hạn chế tối đa việc sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu, giảm sâu bệnh và đặc biệt là góp phần nâng cao năng suất, chất lượng cho lúa gạo.
Giảm một nửa chi phí phun thuốc
Theo chia sẻ của chị Trương Thị Quyết (thôn 7, xã Thuỵ Lâm), trước đây năng suất lúa chất lượng cao ở Thuỵ Lâm nhiều nhất cũng chỉ đạt 1,5 tạ/sào, bình quân chỉ 1,2 tạ/sào đã là được mùa. Tuy nhiên, kể từ khi áp dụng SRI thì sản lượng lúa nếp không có hộ nào dưới 1,8 tạ/sào, hộ cao có thể đạt trên 2,2 tạ/sào.
Diện tích canh tác lúa nếp cái hoa vàng xã Thụy Lâm liên tục tăng. Đến vụ mùa năm 2019, tổng diện tích lúa nếp cái hoa vàng toàn xã đã lên tới 570ha, chiếm đến 98% diện tích canh tác lúa của địa phương.
Mỗi năm, bà con nông dân xã Thụy Lâm cấy một vụ mùa với sản lượng trung bình hàng năm đạt khoảng 628.000 tấn gạo. Nhờ chất lượng tốt, giá lúa nếp cái hoa vàng của xã Thụy Lâm không ngừng tăng. Hiện, thóc nếp cái hoa vàng có giá khoảng 15.000 - 16.000 đồng/kg, cao gần gấp đôi thóc nếp thường.
 |
|
Nếp cái hoa vàng là giống lúa đặc sản, chất lượng gạo rất ngon nhưng đòi hỏi thổ nhưỡng và thời vụ canh tác phù hợp (Ảnh:TL) |
Bà Nguyễn Thị Cúc - Giám đốc HTX Kinh doanh dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thụy Lâm cho biết, ưu thế của lúa nếp cái hoa vàng là chỉ phải cấy một dảnh và thưa nên tốn rất ít thóc giống và vẫn cho năng suất cao.
Thói quen trước đây của người trồng lúa ở Thuỵ Lâm là vẫn để mạ già tới 30 - 35 ngày mới đưa ra ruộng, cấy xong hơn một tuần thì bắt đầu bón đạm, sau khoảng hơn 10 ngày thì phun thuốc trừ sâu.
"Mỗi vụ, nhà nào phun nhiều thì khoảng 7 - 8 lần, mà mỗi lần đại lý bán thuốc sẽ đưa cho khoảng 4 - 5 loại thuốc khác nhau đem về trộn lẫn vào bình rồi phun. Nếu một gia đình có khoảng 8 sào lúa sẽ tốn không dưới 250.000 đồng/lần, tương đương mỗi vụ hết hàng triệu tiền thuốc trừ sâu", chị Cúc chia sẻ.
Với kỹ thuật canh tác SRI, thay vì cấy mạ già, người nông dân cấy mạ non từ 15 - 20 ngày, trong khi làm đất phải bón vùi phân bón như đạm, lân, phân chuồng, vôi bột... theo đúng tỷ lệ hướng dẫn.
Về phun thuốc trừ sâu, thay vì "bạ đâu phun đó", nông dân chỉ được phun theo “lệnh” của HTX. Đặc biệt, mỗi lần phun chỉ dùng 1 loại thuốc, nên chi phí giảm khoảng một nửa.
Khẳng định thương hiệu
Hiện nay, chất lượng gạo nếp cái hoa vàng Thụy Lâm được các chuyên gia nông nghiệp đánh giá nằm trong top đầu các loại gạo nếp. Nếp cái hoa vàng Thụy Lâm khi nấu chín hạt trong và ráo, mềm nhưng không nát, có hương thơm, ăn đậm đà. Đặc biệt, hạt gạo tròn, không vỡ nên khi nấu thành xôi rất dẻo, hạt xôi bóng, mùi thơm đặc trưng hấp dẫn và luôn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Đặc biệt, cuối năm 2019, sản phẩm nếp cái hoa vàng của HTX Kinh doanh dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thụy Lâm đã được UBND TP Hà Nội công nhận sản phẩm 3 sao trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
 |
|
Gạo nếp cái hoa vàng của HTX kinh doanh dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thuỵ Lâm được chứng nhận OCOP 3 sao (Ảnh: TL) |
Theo Giám đốc HTX Kinh doanh dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thụy Lâm Nguyễn Thị Cúc, thực tế là từ năm 2013, sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng của xã Thụy Lâm đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp nhãn hiệu tập thể, giúp nâng cao giá trị hạt gạo trên thị trường.
Tuy nhiên, với diện tích canh tác và sản lượng lớn nên việc tiêu thụ còn nhiều khó khăn, chủ yếu là tự sản tự tiêu. Hiện, HTX mới hỗ trợ bao tiêu được khoảng 10% tổng sản lượng thóc nếp cái hoa vàng cho bà con, phần lớn còn lại thì người nông dân phải tự tìm đầu ra. Điều này khiến giá lúa nếp cái hoa vàng dù cao vượt trội thóc nếp thường, nhưng bấp bênh và chưa đạt kỳ vọng.
Tham gia Chương trình OCOP và được TP Hà Nội cấp sao, sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng Thụy Lâm sẽ có cơ hội đến với nhiều hội chợ xúc tiến thương mại, tham gia vào chuỗi liên kết ngành hàng và được thị trường tiêu dùng đón nhận rộng rãi hơn. Hiện, gạo nếp cái hoa vàng Thụy Lâm được đóng trong bao bì đẹp mắt, có tem nhãn truy xuất nguồn gốc, giá bán lẻ trên thị trường 35.000 đồng/kg.
Bảo Hân
