Khu vực đồi Sabi trên địa bàn xã Xuân Bắc trước đây thường bị bỏ hoang do địa hình dốc, đất đai cằn cỗi hoặc chỉ trồng bạch đàn, khoai mì... hiệu quả kinh tế không cao. Hơn nữa, điều kiện kinh tế chưa phát triển nên đường đi vào khu vực này hết sức khó khăn, người dân không chú trọng phát triển kinh tế. Tuy nhiên, với chủ trương phát triển nông thôn mới, tái cơ cấu kinh tế, HTX Sabi đã coi ngọn đồi này là nơi thích hợp để trồng các loại cây ăn trái theo hướng hàng hóa.
Khai hoang vùng đất cằn
Loại cây được HTX lựa chọn là xoài ba mùa, đây cũng là loại cây chịu được hạn nhưng giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với trồng khoai mì, bạch đàn, điều.
Để có thể đưa sản phẩm ra thị trường, HTX chủ trương sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Các thành viên học từ cách đào hố, bón lót, phòng trừ sâu bệnh, bao trái, thu hoạch, vận chuyển…
Xoài thường mắc một số loại sâu bệnh như nấm, sâu đục trái, sâu đục thân, bọ xít... vì thế, cây cần được dùng thuốc sinh học để loại bỏ. Ngoài ra, diện tích xoài còn được tỉa cành, tạo tán để duy trì bộ khung tán cây. Các thành viên cũng loại bỏ cành sâu bệnh để cây ra đọt sớm và đồng loạt.
Xoài trồng theo hướng VietGAP rất thích hợp trên vùng đồi Sabi. |
Do mùa nắng tại địa phương thường kéo dài nên HTX chủ động nguồn nước tưới bằng cách khoan giếng tại vườn. Nước trải qua nhiều lần kiểm tra chất lượng để đảm bảo không tồn dư chất gây hại. Bên cạnh đó, những cây xoài đã bị kiệt sức hoặc cho năng suất cao cần được tiến hành tỉa bớt trái và bón phân phù hợp để cây cho năng suất tốt.
Theo tính toán của Ban giám đốc HTX, chi phí đầu tư cho giống, phân bón cho trung bình 10ha tốn khoảng trên dưới 170 triệu đồng. Nhưng bù lại cây có tuổi thọ cao hơn, cho quả loại một đạt 80% và đặc biệt là đất đai được cải tạo, tăng độ tơi xốp.
Để gia tăng giá trị, HTX hạn chế bón phân đạm, đồng thời kết hợp với phương pháp tạo sự khô hạn (xiết nước) để gây sốc cho cây ra hoa trái vụ. Thông thường, xoài trái vụ có giá cao gấp 2-3 lần so với xoài chính vụ nên thành viên đều tin tưởng vào mô hình sản xuất.
Những mùa trái ngọt
Ông Lại Hồng Chí, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp cây ăn trái đồi Sabi cho biết, điều kiện khí hậu tại địa phương rất thuận lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là cây ăn trái. Đây cũng chính là điều kiện nảy sinh và phát triển sâu bệnh, cỏ dại gây hại mùa màng… Do vậy, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học để phòng trừ sâu hại, dịch bệnh, bảo vệ mùa màng là biện pháp nhằm nâng cao năng suất cây trồng, được nhiều người áp dụng nhưng lại tác động tiêu cực đến môi trường.
Nhằm bảo đảm quy tắc vệ sinh môi trường trong quy trình sản xuất VietGAP, HTX hướng dẫn thành viên loại bỏ phân, thuốc hóa học, thay thế dần bằng phân thuốc hữu cơ và sinh học.
“Qua việc kiểm soát chặt chẽ, HTX có thể nắm bắt được thời gian, liều lượng phân, thuốc mà mỗi hộ thành viên sử dụng trong quá trình sản xuất thông qua sổ nhật ký”, ông Hồng cho biết.
Song song đó, HTX cũng thực hiện xây dựng nhà kho, các bể đựng vỏ thuốc hay bể thu gom trái rụng riêng để bảo đảm cảnh quan và vệ sinh môi trường của khu vườn trồng. Nhờ đó, quả xoài đã vượt qua quá trình kiểm nghiệm khắt khe về tồn dư hóa chất để vươn mình ra thị trường trong nước và nước ngoài.
Xoài được thu mua với số lượng lớn để phục vụ xuất khẩu sang Trung Quốc. |
Hiện, HTX mở rộng sang trồng bưởi, cam, đầu tư xe tải, mở vựa thu mua nông sản cho thành viên và các hộ nông dân trong vùng, tự đóng trái cây tươi xuất khẩu đi thị trường Trung Quốc. Hiện, HTX tích cực vận động nhân dân tham gia chuỗi sản xuất an toàn. Theo Ban giám đốc HTX, nếu chỉ người nông dân liên kết thành HTX cũng chưa đủ mà chính các HTX cũng cần bắt tay nhau để xây dựng được những vùng nguyên liệu đáp ứng yêu cầu cả về sản lượng và chất lượng cho thị trường xuất khẩu.
Có thể thấy, vùng đồi Sabi giờ đây đã được phủ xanh bởi diện tích cây ăn quả an toàn. Nhờ những đôi tay lao động không ngại khó, ngại khổ và sự nhanh nhạy trong áp dụng khoa học công nghệ, HTX cây ăn trái đồi Sabi vừa là đơn vị tiên phong, vừa là “bà đỡ” giúp người dân khai hoang thành công mảnh đất cằn để cho những mùa quả bội thu.
Ông Đặng Văn Tám (xã Xuân Bắc) chia sẻ, nhờ mạnh dạn chuyển sang trồng cây ăn quả và đầu tư lắp đặt hệ thống tưới nước, phun thuốc bảo vệ thực vật tự động, gia đình ông đã bớt được nhiều công lao động.Trung bình mỗi năm, sau khi trừ hết chi phí, gia đình ông thu được khoảng 1 tỷ đồng.
Tùng Lâm