Nhận thấy Mộc Châu, Sơn La là địa phương có nhiều loại nông sản, nhất là các loại trái cây. Tuy nhiên, sản phẩm lại chưa đa dạng vì chủ yếu bán tươi,trong khi nhu cầu thị trường về mặt hàng hoa quả tươi bấp bênh. Nếu sấy hoa quả sẽ giải quyết được những khó khăn trên.
Nâng cao giá trị
Chính vì vậy, với diện tích 8 ha các loại cây ăn quả của các thành viên, ngoài bán tươi, HTX đã tiến hành sấy khô. Các loại trái cây được sơ chế chủ yếu là chuối, xoài, mít, hồng giòn, đu đủ, mận với các công đoạn: ủ chín tự nhiên, tách vỏ, bỏ hạt, cắt miếng. Nhờ nguồn trái cây dồi dào, tận dụng được công lao động nhàn rỗi tại địa phương nên việc gia công, sơ chế trái cây rất thuận tiện.
HTX đầu tư 2 máy sấy điện, 1 máy sấy lạnh. Công suất mỗi máy là 1,5 tấn quả tươi/ngày. Các loại quả được sấy ở nhiệt độ và thời gian thích hợp nên bên ngoài khô nhưng bên trong vẫn giữ được độ mềm tự nhiên. Đặc biệt,HTX không sử dụng thêm đường hay chất bảo quản trong quá trình sấy nhằm bảo đảm độ ngọt tự nhiên, bảo đảm sức khỏe cho người tiêu dùng.
Thành viên HTX sấy hồng giòn |
Trái cây được sấy bằng công nghệ hiện đại nhằm phát hu tốt thế mạnh của địa phương. Tuy nhiên qua tìm hiểu thị trường, HTX nhận thấy, hoa quả sấy không phải là sản phẩm mới mẻ với người tiêu dùng. Muốn phát triển, mở rộng thị trường cần chú trọng chất lượng và liên kết theo chuỗi giá trị.
Chính vì vậy, các nguyên liệu đầu vào được HTX lựa chọn kỹ lưỡng ngay tại vườn. Sản phẩm sau khi sấy xong cũng được gửi đi kiểm tra chất lượng, cấp chứng nhận sản phẩm bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. HTX cũng xây dựng nhãn mác, logo, mã vạch để định vị thương hiệu trên thị trường.
Hiện giờ, sản phẩm hồng giòn sấy dẻo đã được HTX đăng ký sản phẩm OCOP. Các sản phẩm còn lại đã và đang đăng ký thương hiệu và mã vạch điện tử.
Hiện sản phẩm của HTX được đặt mua thông qua các trang mạng điện tử, khách hàng ở khắp mọi miền và đặt mua với số lượng lớn nhờ chất lượng bảo đảm, màu sắc và hương vị tự nhiên.
Hiện nay, ngoài chú trọng chế biến sâu, HTX cũng chú trọng vùng nguyên liệu nhằm bảo đảm đầu vào cho quá trình sản xuất. Ngoài 8 ha hoa quả của các thành viên, HTX cũng tiến hành khảo sát diện tích cây trồng của người dân địa phương.
Ngoài việc cung cấp, tư vấn địa chỉ mua bán vật tư cho người dân tham khảo, HTX còn cung cấp thông tin về những quy trình sản xuất có chứng nhận, định hướng nông dân liên kết với HTX để trồng một số loại cây ăn trái phục vụ nhu cầu sơ chế và chế biến thành trái cây sấy. HTX sẽ bao tiêu đầu ra với giá ổn định, có lợi cho nông dân. HTX cũng đang hỗ trợ một số vườn cây sản xuất theo quy trình VietGAP và đề nghị các cơ quan chức năng cấp chứng nhận.
Phát triển bền vững
Hướng đi của HTX không chỉ đa dạng nguồn sản phẩm mà còn thúc đẩy sản xuất tại địa phương, hạn chế tình trạng khó khăn về đầu ra cho nông sản. Anh Mai Văn Toản (thị trấn nông trường Mộc Châu) chia sẻ, mặc dù giá mít, hồng hiện tại đang ở mức cao song anh vẫn không khỏi lo lắng khi chứng kiến nhiều loại nông sản rớt giá chỉ sau vài năm “sốt” trên thị trường. Trong khi đó, vườn mít, hồng nhà anh sẽ tiếp tục cho sản lượng cao hơn nữa theo độ lớn của cây. Nếu được HTX liên kết, bao tiêu đầu ra, gia đình anh sẽ rất yên tâm để tiếp tục đầu tư chuẩn hóa vườn cây, đảm bảo các tiêu chí của chứng nhận VietGAP.
Việc chú trọng đầu tư máy móc vào việc sấy các loại quả giúp người dân, thành viên không phải “trông trời, trông đất, trông mây” mà vẫn thu được sản phẩm bảo đảm chất lượng, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của nông sản trên thị trường.
Bên cạnh đó,sản xuất trái cây sấy sẽ thúc đẩy sơ chế đầu vào, giảm chi phí và tỷ lệ hao hụt trong quá trình vận chuyển, giữ giá cả ổn định, giảm khâu trung gian, giảm phụ thuộc vào mùa vụ.
Để bảo đảm môi trường, ngoài lắp đặt hệ thống xử lý nước thải, HTX còn sử dụng các loại phế phẩm nông sản sau chế biến để xử lý thành phân hữu cơ bón cho chính vườn cây ăn quả của các thành viên.
Quy trình sản xuất cũng được chuẩn hóa theo quy trình VietGAP nên hạn chế được thuốc trừ sâu và phân bón hóa học, bảo đảm sản xuất đi đôi với phát triển bền vững.
Như Yến