Được thành lập vào năm 2012, HTX Nông nghiệp Dược liệu Mộc Châu Xanh ra đời nhằm thực hiện ý tưởng xây dựng một mô hình trồng luân canh và xen canh cây dược liệu với các loại cây nông nghiệp, để sản xuất ra được các loại rau, củ, quả và dược liệu an toàn theo tiêu chuẩn VietGap.
Áp dụng khoa học kỹ thuật
Thực hiện chủ trương phát triển cây dược liệu ở nước ta, trong đó, Tây Bắc là một trong những vùng dược liệu trọng điểm, HTX Mộc Châu Xanh được thành lập nhằm phát huy những thế mạnh của vùng cao nguyên Mộc Châu. Ngoài mục đích phục vụ nhu cầu thị trường, việc trồng cây dược liệu còn góp phần bảo tồn các loại cây thuốc quý hiếm, giảm nguy cơ tuyệt chủng.
Để đem lại hiệu quả, Ban quản trị HTX đã áp dụng các công nghệ mới, các kỹ thuật mới, các biện pháp canh tác mới với sự tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn kỹ thuật của người sản xuất.
Với diện tích gieo trồng lớn (16ha), HTX đã đầu tư hệ thống nhà lưới, cùng với hệ thống tưới phun mưa hiện đại theo công nghệ của Israel để bảo đảm độ ẩm cho cây trồng, nhưng lại tiết kiệm tối đa được nguồn nước. Các loại cây chủ yếu được trồng trên diện tích đất đồi núi, nên HTX đã tiến hành trồng theo đường đồng mức để giảm thiểu tối đa nguy cơ đất bị xói mòn, rửa trôi chất dinh dưỡng khi có mưa lớn.
Bên cạnh đó, HTX còn đầu tư xây dựng hệ thống nhà kho, hệ thống đóng gói sản phẩm… để thực hiện tốt các công đoạn sau thu hoạch, như sơ chế, bảo quản sản phẩm.
![]() |
Nhiều đơn vị đến tham quan học tập mô hình của HTX
Với tính toán hợp lý, HTX luôn tạo việc làm cho 7 thành viên, 10 lao động thường xuyên và 20 lao động thời vụ. HTX chọn trồng loại cây dược liệu từ 9 tháng đến 2 năm, với 13 loại cây dược liệu, bao gồm 5 loại bản địa (bình vôi, đẳng sâm, hà thủ ô đỏ, tục đoạn, ý dĩ) và 8 loại nhập nội (atisô, bạch chuột, bạch chỉ, dương trọng, dương cam quy, huyền sam ba, tỏi cô đơn…). Việc trồng cây dược liệu ngắn ngày xen kẽ với cây dược liệu dài ngày giúp bảo đảm nguồn cung và lợi nhuận năm sau luôn cao hơn năm trước.
HTX cũng phối hợp với các công ty và các nhà máy dược phẩm như công ty TNHH Dược phẩm Ngân Hà, công ty TNHH Dược phẩm Đông Á, công ty CP Dược Trung ương Mediplantex… để bao tiêu sản phẩm, thực hiện một chuỗi khép kín, tránh phát triển tràn lan, dư thừa sản phẩm.
Cây dược liệu xen cây ăn quả
Nhận thấy nếu trồng một loại cây trên cùng một đơn vị diện tích sẽ cho thu nhập không cao bằng trồng kết hợp nhiều loại cây, HTX đã tiến hành trồng dược liệu dưới tán cây ăn quả và trồng xen canh các loại cây rau màu để nâng cao hiệu quả, tạo sự cân bằng sinh thái một cách bền vững.
Các loại cây ăn quả trồng luân canh và xen canh với dược liệu gồm: bơ, vải, cam, chanh... và các loại cây rau: cà chua, cà rốt, rau cải, đậu đỗ, lạc… đều được HTX tính toán trồng một cách khoa học, giúp môi trường sinh thái cân bằng, đất không bị thoái hóa mà ngày một giàu dinh dưỡng hơn nhờ không dùng thuốc diệt cỏ mà làm cỏ bằng phương pháp thủ công, bón phân chuồng hoai mục kết hợp với phân vi sinh thay cho phân hóa học, tiến hành bảo vệ thực vật bằng thuốc trừ bệnh sinh học…
Giám đốc HTX - ông Lê Doãn Thành, cho biết: “Áp dụng đúng quy trình kỹ thuật và tuân thủ sự phát triển tự nhiên của từng loại cây giúp cây trồng không bị tích lũy chất độc hại. Trồng cây dược liệu kết hợp với trồng cây ăn quả và rau màu không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn bảo vệ tài nguyên rừng”.
Năm 2015, thu nhập từ cây ăn quả và rau màu (8 ha) của HTX là 15 tỷ đồng, trong đó, thu nhập từ cây dược liệu đạt 1,5 tỷ đồng. Sản phẩm của HTX đã được Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản Sơn La cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Tất cả các quy trình sản xuất, sơ chế, đóng gói sản phẩm đều được sự hướng dẫn, giám sát của cán bộ Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản Sơn La.
Trong những năm qua, với sự năng động, sáng tạo, HTX Nông nghiệp và Dược liệu Mộc Châu Xanh đã mang lại hiệu quả to lớn cả về kinh tế và xã hội. Mô hình trồng cây dược liệu dưới tán cây ăn quả đã áp dụng được những tiến bộ KH-KT vào sản xuất, tạo cơ hội để người dân làm giàu từ đất rừng.
Như Yến