Nhận thấy tình hình khô hạn kéo dài, HTX Dịch vụ nông nghiệp Công bằng Ea Kmat Hòa Đông (huyện Krông Pắk, Đăk Lăk) đã quyết định đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt cho hàng chục héc ta cây cà phê. Tổng kinh phí đầu tư lên đến hàng trăm triệu đồng, bao gồm hệ thống đường ống dẫn nước đến gốc cây, van điều khiển, máy bơm.
Cùng với đó, HTX còn sử dụng màng phủ nông nghiệp, dùng trải dài lên bề mặt các hàng cà phê. Màng phủ màu đen có tác dụng ngăn cản ánh nắng mặt trời, hạn chế thất thoát nước, hạn chế cỏ dại.
Đối phó với hạn hán
Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình trạng nắng hạn tại Đăk Lăk được dự báo tiếp tục kéo dài, mực nước trên các sông xuống thấp kỷ lục khiến nhiều địa phương thiếu nước sản xuất. Trước tình trạng này, các HTX, Tổ hợp tác đã cùng các địa phương và nông dân triển khai nhiều giải pháp để tiếp tục phát triển sản xuất hiệu quả trong điều kiện thời tiết khô hạn.
Theo thống kê của Sở NN&PTNT tỉnh Đăk Lăk, hiện trên địa bàn tỉnh đã xảy ra tình trạng thiếu nước cục bộ ở một số huyện như: Krông Pắc, Ea Kar, Krông Bông, Krông Buk, Ea Hleo. Trong đó có khoảng 300 ha cây trồng bị hạn. Nguồn nước phục vụ sản xuất tại 607 hồ chứa đang xuống thấp ở mức báo động.
Theo Ban giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Công bằng Ea Kmat Hòa Đông, đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt và màng phủ bảo vệ giúp việc chăm sóc cà phê của các thành viên đỡ mất công hơn rất nhiều. So với tưới bằng ống xả nước vào từng gốc cây như cách làm truyền thống, giờ đây thành viên chỉ mất vài phút để vận hành hệ thống và chỉ cần tưới 2 lần/tuần, mỗi lần 5 - 6 giờ (tương đương 12 lít nước/gốc).
Việc đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm còn có thể kết hợp bón phân, giúp HTX tiết kiệm được khoảng 50% lượng nước, tăng hiệu quả sử dụng phân bón và giảm công lao động.
Trước vấn đề khô hạn kéo dài, HTX Công bằng Ea Kmat Hòa Đông cũng đã chủ động làm việc với ban quản lý dự án VnSAT, Sở NN&PTNT, UBND huyện Krông Pắk và các đơn vị liên quan tìm giải pháp đầu tư công trình cấp nước và dự trữ nước cho diện tích cây cà phê của HTX từ nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) theo trình tự thủ tục hiện hành của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Với các cách làm này, những năm gần đây, HTX không phải quá lo lắng khi vào mùa khô hạn. Diện tích cà phê luôn giữ được độ ẩm nên phát triển xanh tốt, bảo đảm đạt các nguyên tắc trồng cà phê FLO. Đặc biệt, vườn cà phê của các hộ thành viên còn được trồng xen nhiều loại cây khác như bơ, sầu riêng, muồng đen… để che bóng, chắn gió, giữ độ ẩm và tăng thêm thu nhập.
 |
|
Trang trại nuôi heo của Hợp tác xã Đồng Tiến, xã Đắk Sin (Đắk R’lấp) nhiều năm nay được cơ quan chuyên môn đánh giá có quy mô lớn, công nghệ hiện đại bậc nhất so với cả nước. |
Ứng dụng công nghệ
HTX Đồng Tiến ở xã Đăk Sin (huyện Đăk R’lấp, Đăk Nông) hoạt động trong lĩnh chăn nuôi lợn sinh sản và lợn thương phẩm. Bằng nguồn vốn góp của thành viên (20 tỷ đồng), HTX đã đầu tư chăn nuôi theo mô hình công nghệ cao, khép kín.
Mô hình của HTX phát huy hiệu quả trong điều kiện diễn biến khó lường của thời tiết. Đặc biệt, việc HTX chủ đầu tư hệ thống làm mát và uống nước tự động đã giúp đàn lợn không ảnh hưởng nhiều từ nhiệt độ cao, nắng nóng.
Bên cạnh đó, HTX chủ động đào giếng và tận dụng các loại phụ phẩm sau khi thu hoạch, đặc biệt là trấu kết hợp với rơm khô nghiền nhỏ để làm đệm lót sinh học; rau, dây khoai, ngô… làm thức ăn cho đàn lợn. Cách làm này giúp HTX tiết kiệm được nước rửa chuồng đến 80% lại không làm ẩm ướt nền chuồng.
Hệ thống nước tự động cùng giếng khoan giúp HTX chủ động nguồn nước, đảm bảo thường xuyên có đủ nước sạch cho lợn uống, vừa tránh lãng phí.
Sau những đợt khô hạn kéo dài, đàn lợn thường mệt mỏi, tăng tỷ lệ mắc bệnh, chính vì vây, HTX đã lên kế hoạch bổ sung khoáng, vitamin và dinh dưỡng theo tiêu chuẩn của từng lứa lợn.
Cùng với đó, HTX tiến hành thu gom định kỳ chất thải rắn từ chăn nuôi để ủ compost sử dụng nuôi giun quế hoặc làm phân hữu cơ bón cho cây trồng nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường.
Đây là hai HTX tiêu biểu ở Tây Nguyên chủ động sống chung với khô hạn. Tuy nhiên, hiện nay đối với nhiều nông dân, chi phí đầu tư ban đầu cho hệ thống tưới tiết kiệm, hay công nghệ cao còn lớn so với thu nhập, trong khi thông tin tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật cho bà con vẫn còn hạn chế. Do đó, để sản xuất hiệu quả, bền vững trong mùa khô hạn, rất cần có những cơ chế, chính sách hỗ trợ phù hợp để người dân, HTX có thể dễ dàng tiếp cận và áp dụng rộng rãi công nghệ này.
Như Yến
