Tại nhiều tỉnh thành, kinh tế tập thể đã đóng góp mạnh mẽ vào hoàn thành tiêu chí môi trường trong quá trình xây dựng nông thôn mới, hay chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) bằng các chuỗi giá trị hay việc mở rộng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh.
Sản xuất bền vững
Với mô hình HTX toàn xã, lượng thành viên của HTX dịch vụ nông nghiệp và điện năng Vĩnh Lại (tỉnh Phú Thọ) lên đến 1.825 thành viên. HTX hoạt động kinh doanh theo mô hình sản xuất – kinh doanh – dịch vụ tổng hợp cung cấp các dịch vụ đầu vào, làm đất, thu hoạch sản phẩm, xây dựng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho thành viên HTX và nông dân.
 |
|
HTX Vĩnh Lại đẩy mạnh cơ giới hóa để sản xuất bền vững |
Tuy nhiên, những năm qua, HTX đã đổi mới theo Luật HTX 2012, đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp dựa trên nguyên tắc đảm bảo tối đa lợi ích và giảm thiểu các rủi ro để hình thành chuỗi giá trị và tiêu thụ sản phẩm, mang lại tối đa lợi ích kinh tế của thành viên.
Tiêu biểu trong lĩnh vực thủy lợi, tổ thủy lợi của HTX không chỉ làm nhiệm vụ điều tiết nước phục vụ sản xuất, tránh hạn hán hoặc ngập lụt mà công tác thu gom rác thải, khơi thông kênh, mương, đập thủy lợi cũng được thực hiện nhằm bảo đảm nguồn nước cho tưới tiêu.
Bên cạnh đó, HTX đã mở rộng sang dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải. Ngoài tuyên truyền và yêu cầu người dân phân loại rác, HTX còn liên kết với doanh nghiệp môi trường của tỉnh tiến hành xử lý rác hợp lý, nhằm bảo đảm môi trường nông thôn.
Trong sản xuất, HTX đẩy mạnh cơ giới hóa, ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến như sản xuất VietGAP, IPM, trồng hoa ở đầu ruộng để hạn chế côn trùng phá hoại mùa màng, vừa tiết kiệm chi phí thuốc bảo vệ thực vật, vừa bảo vệ môi trường.
Bằng việc đẩy mạnh liên kết đầu vào và đầu ra, doanh thu của HTX luôn đạt từ 16-17 tỷ đồng/năm, nộp ngân sách nhà nước hàng tỷ đồng, thặng dư của HTX đạt 487 triệu đồng/năm; tổng lợi ích của thành viên đạt được là 4,2 tỷ đồng/năm, phân phối thu nhập cho các thành viên theo vốn góp và mức độ sử dụng dịch vụ đạt 18%/năm.
Còn tại HTX Tổng hợp Phương Nhung (tỉnh Lai Châu), HTX tiến hành tổ chức lại theo Luật HTX 2012, với 28 thành viên và 100 lao động thường xuyên, vốn kinh doanh 74 tỷ đồng, trong đó vốn góp thành viên là 17,995 tỷ đồng. HTX hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh vật liệu xây dựng, dịch vụ ăn uống, xây dựng, cho thuê máy công trình, kinh doanh vật tư nông nghiệp…
 |
|
Lễ ra mắt HTX Phương Nhung |
Hiện nay, HTX đã chú trọng đầu tư máy móc hiện đại hỗ trợ đắc lực cho người lao động cũng như mở rộng sản xuất. Bên cạnh đó, HTX còn đặc biệt coi trọng công tác bảo vệ môi trường. Khu vực kinh doanh vật liệu xây dựng của HTX được đặt xa khu dân. Các xe vận chuyển nguyên vật liệu đều có bạt che chắn cẩn thận. Xe cũng chở vật liệu với khối lượng cho phép nhằm hạn chế tình trạng nguyên vật liệu xây dựng rơi vãi trong quá trình di chuyển.
Cần sự bền bỉ
Đặc biệt, các giải pháp như tưới nước nhằm giảm thải từ việc phát sinh bụi trong quá trình hoạt động cũng được HTX rất coi trọng. Môi trường được bảo đảm, sức khỏe người lao động tốt hơn, chính vì vậy, năng suất lao động cũng được nâng lên. Những chi phí phát sinh được tiết giảm triệt để đã giúp HTX bảo đảm được thu nhập cho lao động và có vốn để mở rộng sản xuất.
Đến nay, HTX liên kết với các doanh nghiệp để thực hiện các hợp đồng xây dựng bền vững. Hoạt động kinh doanh của HTX đã ổn định, doanh thu năm 2018 đạt trên 60 tỷ đồng, thặng dư của HTX đạt 254 triệu đồng, thu nhập bình quân của thành viên và người lao động đạt 7 triệu đồng/tháng.
Có thể thấy, kinh tế tập thể là một thành phần quan trọng đóng góp chung cho sự phát triển kinh tế và thực hiện các tiêu chí xã nông thôn mới ở các địa phương, trong đó có tiêu chí môi trường-một trong những tiêu chí khó hoàn thành. Đặc biệt, sự phát triển của kinh tế không tránh khỏi nảy sinh ra các vấn đề nóng là rác thải, ô nhiễm... Chính vì vậy, nhiều HTX hiện nay rất chú trọng bảo vệ môi trường song song với nhiệm vụ sản xuất, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững.
Tuy nhiên, công tác bảo vệ môi trường cần quá trình xuyên suốt, bền bỉ. Bởi, nâng cao ý thức chung của mỗi cá nhân trong từng hành động thì mới thành công được. Do đó, không chỉ các HTX mà chính quyền địa phương, ngành chức năng tiếp tục tăng cường quản lý, kiểm tra các biện pháp giám sát, bảo vệ môi trường. Song song đó, là đẩy mạnh hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho các mô hình kinh tế tập thể phát triển theo hướng bền vững, từ đó huy động được sức mạnh tập thể trong bảo vệ môi trường.
Huyền Trang
