Thời gian hoàn thành kế hoạch không còn dài nhưng theo chính quyền và người dân, từ khi thực hiện xây dựng nông thôn mới (NTM), diện mạo Sùng Phài đã đổi thay nhiều. Bà con tự nguyện hiến đất, góp tiền, ngày công để làm đường nội đồng, lắp điện thắp sáng. Đã có những mô hình kinh tế hoạt động hiệu quả, giúp người dân nâng cao thu nhập, thay đổi tư duy trong sản xuất, kinh doanh.
Nỗ lực nâng cao thu nhập
Tiêu biểu như mô hình của HTX nông nghiệp dịch vụ du lịch Nậm Lỏng đã tích cực mở rộng sản xuất giúp thành viên và người dân giảm nghèo, nâng cao đời sống.
HTX đứng ra bao tiêu sản phẩm thóc, gạo dâu, gia súc, gia cầm cho thành viên và người dân. Để thóc, gạo dâu đạt chất lượng tốt, ngoài tuyên truyền cho các thành viên, HTX tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền xã vận động người dân đưa giống lúa dâu gieo tập trung trên cánh đồng Lùng Thàng với diện tích 40ha, cấy 1 vụ/năm. Đồng thời, phối hợp tổ chức tập huấn và chuyển giao khoa học kỹ thuật sản xuất nông nghiệp để các thành viên và người lao động áp dụng hiệu quả.
Trung bình mỗi năm, HTX bao tiêu 10 - 15 tấn thóc, gạo dâu cho các thành viên và người dân trong vùng với giá bảo đảm có lãi.
Ngoài ra, HTX còn nhận quản lý Khu du lịch cộng đồng bản Gia Khâu 1. Ngay sau khi tiếp nhận quản lý, HTX làm tờ trình nâng cấp cải tạo cảnh quan, mở thêm một số dịch vụ thu hút khách đến tham quan như hang động Pu Sam, khu nhà điều hành, vườn hoa với giá 10 - 20 nghìn đồng/lượt.
![]() |
Bao tiêu sản phẩm đi đôi với phát triển du lịch tại HTX Nậm Lỏng giúp nâng cao thu nhập cho người dân. |
HTX còn tổ chức dịch vụ ăn uống với các món đặc trưng của dân tộc Mông như: mèn mén, thịt băm hấp, canh măng, thịt ba chỉ sấy xào cải cay, rượu ngô Sùng Phài… Ban giám đốc tạo điều kiện cho các thành viên, hộ gia đình tham gia tổ ẩm thực nâng cao kỹ năng phục vụ và nhận thức về du lịch cộng đồng.
Ngoài 7 thành viên, HTX còn tạo việc làm cho 4 lao động với mức lương khoảng 4 triệu đồng/tháng. Mô hình sản xuất kinh doanh này còn giúp không ít hộ dân yên tâm về đầu ra cho nông sản, giải quyết bài toán, được mùa mất giá, được giá mất mùa. Các thành viên và người lao động đều yên tâm và tin tưởng, gắn bó với mô hình kinh tế hợp tác.
Theo UBND xã, năm 2017, Sùng Phải sáp nhập với Nậm Long, lúc này, tỷ lệ hộ nghèo của xã là 12,5%, thu nhập bình quân đầu người đạt 25,5 triệu đồng/người/năm.
Trong khi kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp như: cây lúa, ngô, chè, chăn nuôi. Cùng với đó, tiêu chí môi trường là thách thức không nhỏ ở các bản vùng cao do địa hình dốc nên thiếu quỹ đất để xây dựng chuồng trại. Tỷ lệ hộ được sử dụng điện an toàn còn thấp, hệ thống đường điện của 734 hộ vẫn đang dùng cột bằng tre, gỗ, sắt rất nguy hiểm là những rào cản trong thực hiện các tiêu chí NTM.
Trước thực tế trên, xã xác định phải tích cực nâng cao thu nhập cho người dân. Trong đó, muốn làm được điều này, bắt buộc phải có HTX để hỗ trợ người dân ứng dụng khoa học kỹ thuật, sản xuất theo hướng hàng hóa tập trung. Đến nay, xã đã phát triển diện tích cây lương thực trên 650 ha, chăm sóc tốt diện tích chè hiện có trên 236 ha.
Ngoài ra, nhân dân phát triển các loại cây trồng khác, như: lạc, đậu tương, mía. Chú trọng phát triển đàn gia súc, như: lợn trâu, ngựa, dê với tổng đàn trên 3.800 con, phát triển thương hiệu rượu ngô... Xã cũng có hai HTX hoạt động hiệu quả là HTX nông nghiệp dịch vụ du lịch Nậm Lỏng và HTX rượu Mông kê Sùng Phài.
Quyết tâm về đích
Công tác khoanh nuôi bảo vệ rừng cũng được xã chú trọng với trên 2.885 ha, độ che phủ rừng đạt trên 64%. Rừng được bảo vệ tốt giúp người dân phát triển diện tích cây thảo quả. Hiện toàn xã 183 ha cây thảo quả, trong đó 38 ha cho thu hoạch.
Cùng với đó, xã còn làm tốt công tác đào tạo, dạy nghề, liên doanh liên kết tạo việc làm cho lao động địa phương, tích cực tuyên truyền vận động nhân dân tranh thủ thời gian nông nhàn đi làm thêm các công việc khác tăng thêm thu nhập cho người dân.
Cách làm thiết thực, cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế đã góp phần vào sự thành công trong việc giảm tỷ lệ hộ nghèo. Đến cuối năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 10%, thu nhập bình quân đầu người đạt 28 triệu đồng/người/năm. Đây cũng là điều kiện thuận lợi giúp xã quyết tâm hoàn thành 8 tiêu chí còn lại để về đích NTM vào đầu năm 2021.
![]() |
Người dân trồng lạc để nâng cao thu nhập. |
Để tiếp tục nâng cao thu nhập cho người dân đạt mức 33 triệu đồng vào cuối năm 2020, xã đang cùng người dân, HTX phát triển các giống cây trồng, vật nuôi có lợi thế như: lúa chất lượng cao, chăn nuôi đại gia súc tập trung, thâm canh tăng vụ trên diện tích chân lúa một vụ như: ngô, các loại rau màu...
Sùng Phài còn thực hiện tốt việc triển khai các mô hình liên doanh, liên kết sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm đi đôi với xây dựng 1-2 sản phẩm đạt OCOP để khẳng định thương hiệu sản phẩm đặc trưng, tiếp tục xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân.
Hiện, xã tập trung hoàn thành tiêu chí vệ sinh môi trường bằng cách đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân thường xuyên dọn vệ sinh môi trường định kỳ hàng tháng, chỉnh trang nhà cửa, sân, ngõ, trồng hoa ven đường, thành lập các tổ thu gom rác thải…
Hy vọng rằng với những gì đã và đang làm, xã Sùng Phài sẽ hoàn thành 19/19 tiêu chí nông thôn mới theo đúng kế hoạch đặt ra, đưa xã trở thành một trong những địa phương đi đầu của TP Lai Châu về phát triển kinh tế xã hội.
Như Yến