![]() |
Sản phẩm dưa lê vỏ vàng được HTX Nông nghiệp 2 Nhơn Thọ sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP (Ảnh: TL) |
Những năm gần đây, Bình Định xác định kinh tế hợp tác là thành phần kinh tế quan trọng, góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội theo hướng bền vững vì phù hợp với điều kiện địa phương và trình độ, năng lực sản xuất của người dân. Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn đó, cùng với việc các HTX kiểu mới lấy lợi ích của thành viên làm thước đo hiệu quả, tỉnh đẩy mạnh xây dựng, củng cố, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế hợp tác.
Thông qua những mô hình kinh tế này, người dân sẽ thay đổi tư duy, hành động, hướng đến sản xuất theo hướng hàng hóa và theo chuỗi giá trị, hạn chế những điểm yếu trong sản xuất hiện nay.
Vai trò của kinh tế hợp tác
Theo thống kê, toàn tỉnh Bình Định hiện có 204 HTX với 334.987 thành viên. Trong đó, có 153 HTX nông nghiệp; 27 Quỹ tín dụng nhân dân; 14 HTX giao thông vận tải; 10 HTX tiểu thủ, công nghiệp và dịch vụ. Bình Định cũng là một trong những tỉnh đi đầu trong cả nước với 100% các HTX đã chuyển đổi thành công theo Luật HTX 2012.
Các HTX đã đẩy mạnh kinh doanh, phát triển các dịch vụ tổng hợp, xu hướng liên kết tiêu thụ sản phẩm, sơ chế, chế biến sản phẩm được chú trọng nhằm hỗ trợ người dân liên kết sản xuất với doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.
Bình Định phấn đấu đến năm 2025 có 80 - 90% HTX hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi, không còn HTX yếu kém; tốc độ tăng trưởng bình quân khu vực kinh tế hợp tác đạt 6,5 - 7%/năm.
Để phát huy vai trò của kinh tế hợp tác, tỉnh đã quán triệt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tuyên truyền nâng cao nhận thức về kinh tế hợp tác, về mô hình HTX kiểu mới.
Bên cạnh đó, phát huy và nhân rộng điển hình tiên tiến trong lĩnh vực kinh tế hợp tác và liên kết HTX với thành phần kinh tế khác để phát triển sản xuất kinh doanh.
Tuy nhiên, điều quan trọng là để nâng cao hiệu quả của các mối liên kết, các HTX cũng phải chủ động thay đổi phương thức hoạt động để đổi mới chính mình. Đồng thời, củng cố và phát triển loại hình dịch vụ phù hợp, đa dạng hóa ngành nghề kinh doanh; từng bước đầu tư đổi mới về quy mô và cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương thức quản lý để thích ứng và phù hợp với nhu cầu phát triển của thị trường.
Thông qua sự hỗ trợ của Nhà nước và địa phương, các HTX cần khơi dậy nguồn lực nội bộ, kết hợp vay vốn tín dụng, ngân hàng thương mại để đầu tư, mở rộng sản xuất, gắn thu nhập với năng suất và hiệu quả lao động của thành viên, giải quyết hài hòa lợi ích giữa HTX và thành viên. Có như vậy, người dân mới thấy được ưu điểm của mô hình HTX kiểu mới cũng như chuỗi giá trị hàng hóa trong sản xuất, kinh doanh, từ đó chủ động tham gia hoặc thành lập HTX, cùng nhau liên kết sản xuất.
Chuyển biến tích cực
Nắm bắt lợi thế về điều kiện tự nhiên trong phát triển các loại cây ăn quả, đặc biệt là những loại cây trái mùa để cung cấp cho thị trường miền Nam, cùng với sự hỗ trợ của địa phương trong mối liên kết “4 nhà”, HTX Nông nghiệp 2 Nhơn Thọ (thị xã An Nhơn) đã ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất dưa lê vỏ vàng theo chuỗi giá trị.
Ông Phạm Văn Tân-Giám đốc HTX, cho biết qua nhiều lần thử nghiệm, HTX đã chọn dưa lê vỏ vàng làm sản phẩm chủ lực. Sản phẩm được đăng ký và được chứng nhận VietGAP năm 2019. Đây là nền tảng để dưa lê vỏ vàng vào các siêu thị và hệ thống cửa hàng nông sản sạch trong và ngoài tỉnh.
Vụ thu hoạch vào tháng 1/2020, dưa lê vỏ vàng được sản xuất trên diện tích 1,2 ha đã cho doanh thu 222 triệu đồng. Trong đó, sản lượng dưa lê vỏ vàng loại 1 đạt 10.800 kg được xuất bán với giá 15.000 đồng/kg; sản lượng dưa loại 2 đạt 6.000 kg được xuất bán với giá 10.000 đồng/kg.
Theo hạch toán của HTX, một năm sản xuất 2 vụ dưa lê cho doanh thu 370 triệu đồng/ha. Qua đó, bước đầu cho thấy sản xuất dưa lê vỏ vàng hiệu quả mang lại cao gấp 4,6 lần so với cây mía trên cùng đơn vị diện tích. Sản phẩm được liên kết tiêu thụ với các siêu thị rau quả sạch ở Quy Nhơn, Gia Lai và Công ty TNHH Gia Vị Nhiệt Đới.
Ngoài ra, sản phẩm dưa lê vỏ vàng của HTX đã được UBND tỉnh Bình Định chứng nhận đạt OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm) 3 sao tại cuộc thi đánh giá và phân hạng sản phẩm năm 2019. Đây cũng là bước ngoặt đánh dấu sự phát triển của HTX trên thị trường.
Một điển hình khác là HTX Nông nghiệp Phước Hưng (huyện Tuy Phước). Sau khi chuyển đổi theo Luật HTX 2012, HTX đã phát triển mô hình cánh đồng mẫu lớn và mời kỹ sư nông nghiệp về thường xuyên theo dõi điều tra, phát hiện sâu bệnh trên đồng ruộng để thông báo cho thành viên phòng trừ kịp thời, hạn chế mất mùa do bị sâu bệnh.
![]() |
HTX Phước Hưng nâng cao hiệu quả kinh tế nhờ chủ động sản xuất theo HTX kiểu mới (Ảnh: TL) |
Phương pháp sản xuất bền vững “ba giảm, ba tăng”, “một phải, năm giảm” được HTX áp dụng đã thể hiện tính vượt trội về năng suất, đồng thời giúp thành viên giảm chi phí, tăng thu nhập, góp phần nâng cao đời sống kinh tế cho thành viên với thu nhập bình quân 50 triệu đồng/người/năm.
Ngoài ra, HTX còn mở rộng dịch vụ kinh doanh xăng dầu, chăn nuôi gia súc và liên hệ với doanh nghiệp may và thủ công mỹ nghệ giúp tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho thành viên và hàng trăm lao động.
Có thể thấy, trên địa bàn tỉnh Bình Định đã xuất hiện những HTX kiểu mới, chú trọng áp dụng khoa học công nghệ, hiện đại vào sản xuất, kinh doanh, tham gia vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Đặc biệt, có HTX đã hoạt động gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi, liên kết với các siêu thị, doanh nghiệp để mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Huyền Trang