Đây là đánh giá của Bộ Kế hoạch và đầu tư (KH&ĐT) tại cuộc họp báo chuẩn bị cho Hội nghị toàn quốc tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT) và Diễn đàn kinh tế hợp tác (KTHT), HTX năm 2019, sẽ diễn ra ngày 14/10 tới, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội).
Kết quả tích cực
Ông Võ Thành Thống - Thứ trưởng Bộ KH&ĐT, cho biết tính đến nay, cả nước có 101,4 nghìn Tổ hợp tác (THT), tăng 587 THT so với năm 2003, thu hút 1,34 triệu thành viên tham gia, tăng khoảng 57,3% so với năm 2003. Số lao động thường xuyên trong THT khoảng 1,1 triệu lao động, tăng 11,2% so với năm 2003. Doanh thu bình quân của 1 THT là 408 triệu đồng, tăng 75,7% so với năm 2003. Lãi bình quân của 1 THT là 61,2 triệu đồng/ năm, tăng 127,5% so với năm 2003. Thu nhập bình quân của 1 lao động thường xuyên trong THT là 26 triệu đồng/năm, tăng 21% so với năm 2003.
Về HTX, hiện nay cả nước có 22.861 HTX, thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia. Số lượng HTX tăng 8.513 HTX so với năm 2003. Có thể thấy, trong 5 năm trở lại đây, từ khi có Luật HTX 2012, số lượng HTX thành lập mới tăng nhanh qua các năm. Nếu như ở năm 2003 chỉ có 969 HTX thành lập mới, thì đến 2018 cả nước đã có 2.521 HTX thành lập mới (tăng gấp 2,6 lần so với năm 2003). Số HTX thành lập mới chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp.
Số lao động làm việc trong HTX là 1,2 triệu người, tăng 157 nghìn người so với năm 2003. Doanh thu bình quân của 1 HTX năm 2018 đạt 4.477,3 triệu đồng/HTX, tăng 3.622,7 triệu đồng, gấp khoảng 5,2 lần so với năm 2003. Doanh thu bình quân của thành viên HTX cũng tăng từ 698,6 triệu đồng/năm năm 2003 lên 3.280,7 triệu đồng/năm năm 2018, tăng 2.582,1 triệu đồng, gấp khoảng 4,7 lần so với năm 2003.
Sau 15 năm triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT, số lượng HTX tăng theo từng năm, phát triển khá đồng đều trên khắp các vùng miền, chất lượng hoạt động được nâng lên. Các HTX từng bước hoạt động đúng bản chất, ngày càng tập trung hơn vào việc hỗ trợ kinh tế hộ thành viên thông qua cung cấp các dịch vụ hoặc việc làm cho thành viên, nhất là HTX nông nghiệp.
Quy mô, vốn và các lĩnh vực hoạt động của HTX được mở rộng, nhiều HTX có quy mô toàn xã, huyện. Điều này cho thấy sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự vào cuộc tích cực của các bộ, ngành, nhất là Liên minh HTX Việt Nam, cũng như sự vươn lên của các HTX.
Luật HTX 2012 đã thể hiện tư duy mới về mô hình HTX kiểu mới với hạt nhân là “hợp tác”, góp phần hoàn thiện quan hệ sản xuất, phù hợp với cơ chế thị trường, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Họp báo chuẩn bị cho Diễn đàn kinh tế hợp tác, HTX 2019 và Hội nghị toàn quốc tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX |
Sự vào cuộc của hệ thống chính trị
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về HTX cơ bản đã được Chính phủ và các bộ, ngành ban hành để hướng dẫn thi hành Luật. Cụ thể: Chính phủ đã ban hành 29 Nghị định; Thủ tướng Chính phủ ban hành 17 Quyết định và 3 Chỉ thị thi hành pháp luật đối với KTHT, HTX; tổ chức Sơ kết 5 năm thực hiện Luật HTX 2012; các bộ, ngành đã ban hành 35 Thông tư, 19 Quyết định, 4 Chỉ thị và nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện Luật HTX, các Nghị định, Quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ liên quan đến lĩnh vực KTHT, HTX
Các địa phương ban hành nhiều văn bản triển khai thi hành Luật và bổ sung cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển KTHT, HTX tại địa phương. Đến nay, có 53/63 tỉnh, thành phố ban hành Nghị quyết, Kết luận, Chỉ thị của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh. 63/63 tỉnh, thành phố có Quyết định, Chỉ thị, Văn bản của UBND tỉnh về triển khai thi hành Luật HTX 2012. 42/63 tỉnh, thành phố có chính sách hỗ trợ phát triển KTHT theo đặc thù của địa phương. Qua đó cho thấy sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong việc đẩy mạnh công tác thực thi Luật HTX 2012 và các văn bản hướng dẫn, góp phần khuyến khích khu vực KTHT, HTX phát triển.
Ông Nguyễn Văn Đoàn - Cục trưởng Cục Phát triển HTX (Bộ KH&ĐT), cho biết hoạt động khu vực KTHT, HTX có chuyển biến tích cực về quy mô, công nghệ và thị trường. Quy mô của HTX được thể hiện qua số lượng thành viên và phạm vi hoạt động của HTX. Số lượng các HTX áp dụng khoa học công nghệ mới, hiện đại vào sản xuất, kinh doanh, tham gia sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ngày càng nhiều. Đặc biệt, các HTX nông nghiệp đã hoạt động gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi, nhiều HTX liên kết với các siêu thị, doanh nghiệp lớn để mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh. Một số HTX đã chủ động nghiên cứu, mở rộng thị trường, không những trong nước mà còn xuất khẩu.
“Những dấu hiệu cho thấy KTHT, HTX đang phục hồi và phát triển đúng hướng, chứng minh việc ban hành Luật HTX 2012 thay thế Luật HTX 2003 và những chỉ đạo của Bộ Chính trị trong Kết luận 56-KL/TW ngày 21/2/2013 là hoàn toàn đúng đắn. Mô hình HTX kiểu mới rất phù hợp với chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta, vừa khuyến khích kinh tế cộng đồng thành viên HTX, vừa tôn trọng và nâng cao vị thế kinh tế hộ thành viên, góp phần giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong nền kinh tế thị trường”, ông Đoàn nói.
Phạm Duy