HTX Đà Giang phát triển bền vững cùng 'vua' các loại hạt

Sở dĩ Sachi được mệnh danh là “vua" của các loại hạt là bởi nó chứa hàm lượng omega-3 có lợi cho sức khỏe con người, gấp 17 lần cá hồi. Theo một số khảo sát nhanh cho thấy sản lượng sachi trên toàn thế giới mới chỉ đáp ứng 10% nhu cầu. Sau khi trồng thử nghiệm, HTX Đà Giang nhân rộng mô hình phát triển kinh tế từ cây sachi cho các thành viên, hộ liên kết.

Là một trong những hộ dân đầu tiên của xã Phúc Tuy (huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình) trồng cây sachi, anh Bùi Văn Trệch cho biết đây là loại cây lợi nhuận nhất gia đình anh từng trồng.

“Lá, hạt, vỏ thậm chí là rễ cây sachi đều có thể “đẻ” ra tiền. Lá cây bán được 20.000 đồng/kg, hạt tách vỏ 50.000 đồng/kg. Với 300 gốc trên diện tích 2ha, mỗi năm gia đình anh để ra được hơn 100 triệu gửi tiết kiệm”, anh Trệch nói.

Cũng trên diện tích này, theo anh Trệch, nếu trồng lúa, ngô cũng chỉ đem lại thu nhập từ 8 – 10 triệu đồng/vụ. Ngoài ra, việc trồng sachi cũng đơn giản, ít tốn công chăm sóc hơn. Người dân chỉ cần bón phân chuồng hoai mục 2 lần/năm, chăm tỉa cành, dựng cột cho cây leo.

Sachi là loại cây có khả năng chịu hạn tốt.

Theo bà Lê Thị Vân, Giám đốc HTX Đà Giang, người sáng lập CTCP Inca Việt Nam cho biết, quá trình vận động người dân trồng sachi gặp không ít khó khăn bởi nhiều hộ cũng e ngại về hiệu quả kinh tế của giống cây trồng mới. Song, khi thấy các hộ tiên phong “phất” lên nhờ cây sachi, người dân đồng loạt đăng ký tham gia. Trong 5 năm, diện tích trồng sachi tăng từ 3ha lên 250ha.

HTX phối hợp với Học viện Nông nghiệp Việt Nam tuyển chọn giống sachi phù hợp với khí hậu, đồi đất tỉnh Hòa Bình. Đồng thời, hướng dẫn người dân chăm sóc, kỹ thuật trồng “cây bạc tỷ”.

Tính từ năm thứ 3, trung bình 1 ha sachi cho thu hoạch 3-6 tấn.

Định hướng trồng sachi xuất khẩu nên ngay từ ban đầu, HTX hướng dẫn thành viên, hộ liên kết sản xuất theo hướng hữu cơ, không sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, kích thích tăng trưởng.

Phát triển song song mô hình HTX và doanh nghiệp, bà Vân cho biết: “Hoạt động theo mô hình doanh nghiệp thì chỉ mang lại lợi ích cho nhà đầu tư. Còn, chuỗi liên kết HTX giúp gây dựng được vùng nguyên liệu ổn định, bà con nông dân gắn bó với HTX hơn và mang lại hiệu quả cho cộng đồng và địa phương.

Nếu chăm sóc tốt, từ năm thứ 3 trở đi, cây sachi cho thu 3-6 tấn/ha, đem lại thu nhập hàng trăm triệu/ha, gấp 3-5 lần trồng ngô, khoai, sắn và các loại nông sản khác”.

Hạt sachi chứa hàm lượng omega-3 gấp 17 lần cá hồi.

Khát vọng vươn ra biển lớn

Với vai trò là cầu nối nông dân-doanh nghiệp, HTX Đà Giang bao tiêu hơn 500 tấn sachi cho bà con, doanh thu trung bình đạt 1 tỷ đồng/năm. Thu mua hạt, lá cây sachi, công ty Inca chế biến thành loạt sản phẩm như hạt sachi rang giòn, dầu sachi, trà sachi, viên nang sachi…

Trong nhiều chuyến xúc tiến thương mại ở Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada… cùng Bộ Công thương, bà Lê Thị Vân đã mang loại đặc sản mới của Hòa Bình đi giới thiệu và quảng bá. So với sachi của Thái Lan, Hàn Quốc, sachi Việt Nam được các doanh nghiệp Châu Âu đánh giá cao. Nhiều “ông lớn” trong ngành thực phẩm, dược phẩm còn dự định đến khảo sát vùng nguyên liệu và xúc tiến thu mua sản phẩm thô và tinh chế từ sachi.

Các công đoạn tách vỏ được thực hiện hoàn toàn bằng máy.

Song, những hứa hẹn vẫn chỉ là hứa hẹn khi dịch Covid-19 bùng phát, mọi thông tin sản phẩm chỉ có thể trao đổi qua email. Theo bà Vân, năm 2020 HTX, Inca Việt Nam chỉ tiêu thụ số lượng nhỏ trong nước, không có đơn hàng xuất khẩu nào.

Trong thời điểm khó khăn này, HTX tập trung mở rộng vùng trồng theo hướng hữu cơ, doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới. Bà Vân coi đây là chiến thuật “lùi một bước để tiến hai bước”, chuẩn bị mọi thứ tốt nhất, sẵn sàng đón doanh nghiệp nước ngoài đến khảo sát, thu mua trong trạng thái “bình thường mới”.

Công nhân phân loại chất lượng hạt.

Chia sẻ về những định hướng trong tương lai, bà Vân nói: “Chúng tôi có dự định sáp nhập CTCP Inca Việt Nam vào HTX để dễ dàng tiếp cận chính sách nhà nước, tránh phân tán lực lượng, quản lý hiệu quả hơn”.

HTX, doanh nghiệp tham vọng vươn ra "biển lớn" nhưng phía trước vẫn có nhiều rào cản. Bà Vân cho biết: “Thực tế, HTX yếu về tài chính, yếu về khâu phân phối hàng hóa. Do đó, chúng tôi mong muốn thông qua chính sách ban hành của Nhà nước, Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh Hòa Bình tiếp tục hỗ trợ, đặc biệt chính sách ưu đãi vay vốn, hỗ trợ bà con phát triển trồng cây sachi.

Đồng thời, hỗ trợ xúc tiến thương mại, truyền thông quảng bá để sản phẩm sachi của Hòa Bình được biết đến rộng rãi.”

Bà Đinh Thị Cậy cho biết dầu sachi đươc chế biến bằng công nghệ ép lạnh.

Ngoài ra, bà Vân cũng tha thiết tìm kiếm các nhà đầu tư đồng hành cùng HTX, doanh nghiệp trong việc mở rộng quy mô vùng trồng, đầu tư máy móc, xưởng chế biến sản phẩm được chuyên nghiệp hơn.

HTX Đà Giang và Inca Việt Nam kỳ vọng 2021 sẽ đón được các đoàn đối tác sang khảo sát vùng nguyên liệu, xúc tiến xuất khẩu các sản phẩm sachi theo con đường chính ngạch.

Xuân Mai