Để hạn chế thiệt hại do chuột gây ra, 4 năm trước, HTX Đông Hà yêu cầu 6 thôn trong xã thành lập 6 tổ đánh chuột từ 5 - 8 người/tổ, có nhiệm vụ hàng ngày tổ chức đánh bẫy chuột trên toàn bộ cánh đồng của thôn bằng các hình thức như đặt cạm bẫy hoặc đào bắt thủ công…
Ưu tiên phương pháp thủ công
Dưới sự hỗ trợ của HTX, các thôn tự xây dựng kế hoạch cử người tham gia tổ đánh chuột, mức đóng góp theo diện tích (có thỏa thuận với thành viên) để duy trì và bảo đảm hiệu quả hoạt động diệt chuột.
Hiện nay, các hộ dân trong xã đã thống nhất đóng góp 50.000 - 60.000 đồng/sào/năm cho các thôn để trả tiền công cho người tham gia trong tổ đánh chuột, mua cạm bẫy, dụng cụ đánh chuột..., qua đó duy trì hiệu quả hoạt động của tổ. Ngoài ra, HTX đầu tư hàng chục triệu đồng mỗi năm để hỗ trợ kinh phí cho các thôn phục vụ hoạt động diệt chuột.
Theo Ban giám đốc, HTX ưu tiên phương pháp diệt chuột thủ công vì đây tuy không phải cách làm mới song vẫn luôn phát huy hiệu quả, bảo đảm an toàn lao động cho cả người đi diệt chuột cũng như người dân thăm đồng. Hơn nữa, phương pháp này cũng giúp tiết kiệm chi phí hơn cả.
 |
|
Diệt chuột bằng phương pháp thủ công được HTX Đông Hà ưu tiên vì tốn ít chi phí mà vẫn phát huy hiệu quả (Ảnh: TL) |
Trong đó, phương pháp đào, bắt chuột bằng tay tuy tốn nhiều công sức nhưng nếu nắm được đặc tính của chuột thì rất dễ bắt được cả đàn. Ông Hoàng Văn Đào, tổ trưởng tổ diệt chuột thôn Tam Đồng (xã Hà Giang) cho biết, phương pháp bắt chuột rất đơn giản, chỉ cần đào hang, đổ nước vào, khi chuột sặc nước chui ra là quây bắt bằng lưới, quan trọng là phải xác định được đâu là hang chuột để đào cho đúng.
Giai đoạn lúa ôm đòng chuẩn bị trổ bông cũng chính là thời điểm thích hợp để các tổ diệt chuột “ra quân” làm việc liên tục trong khoảng 2 tuần, vì nếu không diệt lúc này, chuột sẽ kéo đàn cắn phá, người dân sẽ bị thất thu. Hơn nữa, thời điểm này là mùa sinh sản của chuột nên bắt được cả chuột mẹ và chuột con.
Bà Phạm Thị Lanh, thành viên HTX Đông Hà, cho biết: Những năm trước, mỗi vụ cấy, gia đình bà phải vất vả căng nilon chống chuột. Mỗi sào tốn khoảng 100.000 đồng mua nilon và cọc để căng nhưng vẫn bị chuột cắn. Chi phí bỏ ra nhiều nhưng thu hoạch chẳng được bao nhiêu. Từ khi có tổ diệt chuột, tình trạng chuột cắn phá các đám ruộng đã không còn.
Phòng tránh những rủi ro
Xác định diệt chuột là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt quá trình sản xuất nông nghiệp, mỗi năm HTX Đông Hà phát động 4 đợt ra quân diệt chuột. Để khuyến khích người dân tham gia diệt chuột bằng phương pháp thủ công, HTX thu mua 5.000 đồng/đuôi đối với chuột bố mẹ và 3.000 đồng/đuôi chuột con.
Mỗi đợt ra quân, các tổ diệt chuột bắt được hàng nghìn con, giúp bảo vệ mùa màng, bảo đảm chất lượng nông sản cho các thành viên và người dân. Người dân cũng không phải tốn tiền mua nilon về quây xung quanh ruộng hay tự đi đuổi chuột mà hiệu quả chẳng là bao.
 |
|
Người dân xã Hà Giang giờ đây không phải dùng nilon quây quanh ruộng lúa vì đã có đội diệt chuột (Ảnh: TL) |
Ông Phạm Xuân Kết, Giám đốc HTX Đông Hà, cho biết: Những năm trước, HTX thường sử dụng phương pháp đánh thuốc sinh học để diệt chuột nhưng hiệu quả không cao, lại mất khá nhiều chi phí, vì thế HTX họp bàn với dân thành lập các tổ diệt chuột đánh bắt thủ công. Các tổ diệt chuột hoạt động rất hiệu quả, ai cũng có tinh thần trách nhiệm cao.
Để bảo đảm an toàn lao động, HTX tuyệt đối nghiêm cấm các đội sử dụng hình thức diệt chuột bằng điện và hình thức bắt chuột trước máy gặt đập liên hợp.
Trước đây, mỗi khi vào đợt thu hoạch lúa, ở hầu hết các cánh đồng, nhiều nông dân có thói quen đi sát theo chiếc máy gặt đập liên hợp đang thu hoạch lúa để sẵn sàng nhào chụp những con chuột từ trong bụi lúa chạy ra. Thậm chí, có nhiều người còn đứng chặn ngay trước đầu máy cắt và vô tư bắt chuột dù chiếc máy cắt đang hoạt động với tốc độ nhanh.
“Việc làm này rất nguy hiểm vì lỡ không may người điều khiển máy cắt không dừng lại kịp thì rất dễ gây thương tích cho người bắt chuột”, ông Phạm Xuân Kết cho biết.
Chính vì vậy, ngoài thực hiện nghiêm các quy tắc đã đề ra, các thành viên còn tuyên truyền để người dân thay đổi nhận thức, bảo đảm an toàn khi tham gia bắt chuột.
Việc HTX Đông Hà thành lập các tổ diệt chuột và tổ chức đánh bắt chuột thủ công đang phát huy hiệu quả trên các xứ đồng ở xã Hà Giang. Mong rằng mô hình này sẽ được các địa phương nhân rộng để góp phần nâng cao an toàn lao động cũng như bảo đảm năng suất mùa màng.
Huyền Trang
