Tại hội nghị ứng dụng thương mại điện tử, xúc tiến thương mại và đầu tư cho HTX năm 2022, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết, từ khi dịch Covid-19 căng thẳng cho thấy, chỉ có áp dụng thương mại điện tử mới tiêu thụ được sản phẩm, khắc phục được khó khăn của HTX.
 |
|
Hội nghị ứng dụng thương mại điện tử, xúc tiến thương mại và đầu tư cho HTX năm 2022 diễn ra tại Hà Nội ngày 9/6. |
Khó nguồn nhân lực
“Thương mại điện tử là nhu cầu tất yếu, cần thiết để mở rộng đầu ra. Ứng dụng thương mại điện tử có vai trò quan trọng đến sự thành công của HTX, tạo sự cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường”, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh.
Nắm bắt được xu thế này, không ít HTX đã gặt hái được những thành công nhờ mạnh dạn ứng dụng thương mại điện tử, coi đây là con đường tất yếu để tiếp cận khách hàng. Chẳng hạn như HTX nông nghiệp và dịch vụ Vương Ngọc Thảo (Lào Cai) tuy mới bán hàng trên trang Tik Tok hơn một tháng nhưng đã thu được hơn 1 tỷ đồng. Hay như HTX Suối Giàng (Yên Bái), thông qua gian hàng điện tử của Liên minh HTX Việt Nam trên trang Alibaba, HTX đã ký hợp đồng xuất khẩu chè sang Nhật Bản với giá trị lên đến 2 tỷ đồng.
Có những HTX thành công nhưng cũng có không ít HTX đang gặp trở ngại trong quá trình nhập cuộc đua thương mại điện tử.
Ông Phạm Xuân Thủy, Giám đốc HTX Tân Hoàng Trà (Thái Nguyên) cho biết, HTX đã có vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn VietGAP, đã đầu tư cho chế biến, mẫu mã nhưng hiện nay, việc bán hàng chủ yếu là theo cách truyền thống vì thành viên HTX là người lớn tuổi, chưa thông thạo trong việc sử dụng công nghệ.
Cũng khó khăn về nguồn nhân lực nên việc ứng dụng thương mại điện tử chưa thực sự thuận lợi và mang lại hiệu quả cao, ông Nguyễn Sơn Hà, Giám đốc HTX Lâm Tuyền (Cần Thơ) chuyên rau củ quả mong muốn được Liên minh HTX Việt Nam và các doanh nghiệp hỗ trợ đào tạo các khóa bán hàng online, cách tạo gian hàng trên các trang thương mại điện tử nhưng theo hình thức cầm tay chỉ việc. Theo ông Hà, nếu làm tốt được điều này, việc HTX mở rộng thị trường trái cây ở Miền Bắc sẽ thuận lợi hơn.
Bị cản trở bởi nguồn nhân lực nội tại, nhiều HTX muốn tìm kiếm “người tài” ở bên ngoài về làm việc, hỗ trợ HTX ứng dụng thương mại điện tử nhưng điều này cũng không hề dễ dàng. Ông Tạ Viết Hùng, Chủ tịch kiêm Giám đốc HTX nông trại xanh Ba Vì (Hà Nội), cho biết từ khi dịch Covid-19 xảy ra, hoạt động bán hàng online của HTX đã phát triển. HTX muốn đẩy mạnh mảng này theo hướng chuyên nghiệp nhưng khi tuyển dụng nhân lực làm online cũng không đơn giản vì ngoài định kiến về mô hình HTX, nhiều người còn sợ lương thấp.
Khó khăn trong việc ứng dụng thương mại điện tử chính là điều khiến nhiều HTX vẫn chưa tiếp cận được với các doanh nghiệp bán lẻ, các nhà xuất khẩu. Bởi quá trình bán hàng trên các trang thương mại điện tử, sản phẩm của HTX vẫn bị thiếu nhiều thông tin về các loại giấy chứng nhận quy trình sản xuất, giấy chứng nhận bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc...
Các chuyên gia cho rằng, hiện nay, đã qua giai đoạn dịch bệnh căng thẳng nên khách hàng, đặc biệt là các doanh nghiệp yêu cầu thông tin sản phẩm chính xác hơn, đầy đủ hơn. “Đó là những điều HTX cần đáp ứng ngay nếu muốn liên kết đầu ra theo hướng bền vững”, ông Trịnh Anh Tuấn (Viện KHCN và Môi trường-Liên minh HTX Việt Nam) nói.
 |
|
Cần hỗ trợ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực từ đó giúp HTX ứng dụng thương mại điện tử thuận tiện hơn. |
Xây dựng chương trình đào tạo cho HTX về thương mại điện tử
Thực tế cho thấy, nếu HTX muốn phát triển theo chuỗi hàng hóa quy mô lớn thành công, chỉ có ứng dụng thương mại điện tử thì HTX mới phát triển được thương hiệu sản phẩm. Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử Việt Nam năm 2021 tăng 20% và đạt quy mô trên 16 tỷ USD. Dự đoán tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử đến năm 2025 là 29% và đạt 52 tỷ USD. Đi cùng với đó là sự “nở rộ” của các sàn thương mại điện tử.
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết, sự đa dạng của các sàn thương mại điện tử chính là cơ hội cho các HTX bởi có sự cạnh tranh giữa các sàn. Điều này mang đến cho các HTX rất nhiều lựa chọn.
Tuy nhiên, để tiếp cận được với các sàn, bà Lê Thị Dung, Ban nghiên cứu phát triển của Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, cho rằng các HTX cần phải có sự làm việc chặt chẽ trong các khâu của quy trình sản xuất, nhất là đáp ứng đầy đủ các chứng nhận về sản phẩm để có thể xây dựng và nâng cao lòng tin của người tiêu dùng như: giấy phép đăng ký kinh doanh, chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, chứng nhận nguồn gốc xuất xứ, hồ sơ công bố sản phẩm, tem nhãn truy xuất nguồn gốc…
Lấy ví dụ về sự thành công và sự cần thiết trong ứng dụng thương mại điện tử ở Đài Loan, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết, hơn 2.300 mặt hàng nông sản ở Đài Loan được giao dịch thành công nhờ sàn giao dịch nông sản. Nông dân, thành viên HTX sau khi thu hoạch sẽ mang nông sản ra đấu giá. Khi đấu giá xong, HTX được thanh toán ngay trong đêm. Điều này giúp HTX dễ xoay vòng vốn, thuận lợi trong đầu tư sản xuất.
Chính vì vậy, ngoài bảo đảm chất lượng và các giấy tờ cần thiết, việc làm sao để xây dựng được các sàn giao dịch nông sản và vận hành các sàn này hiệu quả là điều cần làm ngay lúc này. Bên cạnh đó, HTX cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực một cách nhanh chóng để ứng dụng thương mại điện tử một cách thuận lợi.
Để hỗ trợ các HTX, Liên minh HTX Việt Nam sẽ xây dựng chương trình đào tạo cho HTX và cán bộ HTX về xúc tiến thương mại và thương mại điện tử. Song song đó là kết hợp với các doanh nghiệp đào tạo trực tiếp, trực tuyến theo hình thức cầm tay chỉ việc và vào thẳng các dịch vụ mà HTX đang cần.
Để tháo gỡ khó khăn về vốn sau hai năm chống chọi với dịch Covid-19, ngoài tiếp cận đa dạng các nguồn vốn, Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX cần bố trí cho Liên hiệp HTX, hệ thống bán lẻ Saigon Coop, các HTX vay vốn ngắn hạn để các đơn vị này nhanh chóng có vốn thanh toán cho người dân, HTX khi mua hàng. Bởi nếu hình thức thanh toán tiền của các siêu thị kéo dài 40-45 ngày thì gây khó cho HTX trong việc quay vòng vốn.
Ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc Tik Tok Việt Nam cho biết, việc mở gian hàng và số lượt xem trên Tik Tok xảy ra tình trạng quá tải. Tuy nhiên, việc Liên Minh HTX Việt Nam và Tik Tok ký kết hợp tác trong việc nâng cao năng lực cho Liên minh HTX Việt Nam và các HTX thành viên, sẽ giúp các HTX sẽ được duyệt mở gian hàng và tiếp cận các khóa đào tạo sớm hơn.
Sớm nhận ra vai trò của thương mại điện tử trong việc sản xuất và mở rộng đầu ra cho HTX, ngoài xây dựng trang bán hàng trực tuyến trong nước cho các HTX, Liên minh HTX Việt Nam còn thiết kế gian hàng trên trang thương mại điện tử Alibaba.
Hiện, chỉ số gian hàng đang được đánh giá 3 sao, đang có 39 sản phẩm được quan tâm ở mức độ 5 sao như gạo, phở, hạt tiêu, bột nghệ, cà phê... Thông qua gian hàng này đã hỗ trợ nhiều doanh nghiệp, HTX xuất khẩu nông sản thành công, trong đó là HTX Suối Giàng (Yên Bái).
Huyền Trang
