Bốn Điều là danh xưng thân mật mà những người nông dân quanh năm gắn bó với cây lúa ở xứ đồng xã Tây Xuân (huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định) đặt cho bà Nguyễn Thị Điểu, nữ thủy nông viên “siêu việt” nhất và cũng kiên cường nhất của HTX Nông nghiệp Bình Phú 2.
Cuộc chiến… giữ nước
Cánh đồng xã Tây Xuân nằm ở cuối nguồn nước dẫn từ hồ Hầm Hô, lại là nơi mương sâu, ruộng cạn, nên để “dẫn thủy nhập điền”, đảm bảo nước tưới cho mùa màng bội thu được ví như một cuộc chiến, đặc biệt là vào mùa khô.
Nhưng đã gần 40 năm phụ trách thủy nông, bà Bốn Điểu chưa khi nào khiến bà con nông dân thất vọng. Nhờ có bà, những cánh đồng ở đội 5 của HTX Bình Phú 2 luôn đạt năng suất cao, chưa khi nào chịu cảnh mất trắng ngay cả trong những ngày khô hạn nhất.
Những ngày bình thường, bà Điểu đi từ đầu kênh đến cuối kênh một ngày 5 - 6 bận, loanh quanh các đám ruộng, tổng quãng đường tính ra cũng 6 - 7 km, nhiều hôm bà về nhà lúc 2 - 3 giờ sáng.
Những lúc nước khan hiếm, bà Điểu phải đi lên cửa hồ lấy nước nhiều hơn, đi cả ngày lẫn đêm, khơi chỗ nọ, dẫn chỗ kia để cứu lúa bằng mọi cách. Nhiều người ngạc nhiên lẫn thán phục tự hỏi, nhờ đâu bà có thể khỏe và minh mẫn đến thế để làm công việc thủy nông viên.
Để chống trộm nước và phòng ngừa những người có ý xấu dẫn nước về ruộng riêng của mình, bà Điểu mang chiếu, võng ra bờ mương, ngoài đồng ruộng nằm canh.
Mùa hạn năm 2019, hàng chục ha lúa của người nông dân trên địa bàn xã Tây Xuân bị chết cháy vì thiếu nước, ruộng đồng nứt nẻ. Nhưng những cánh đồng do bà Điểu phụ trách vẫn có thể thu hoạch, dù năng suất giảm đôi phần.
Cũng chỉ trước đó một năm thôi, nắng hạn khiến hàng chục hộ dân như ngồi trên đống lửa, đối diện với nguy cơ lúa chết vì khô héo. Để cứu đồng, bà Điểu lặn lội lên tận đầu nguồn đấu tranh với một công ty giữ nước làm du lịch sinh thái, nhằm đưa nước về.
Không thành công, bà Điểu về kêu lên tận xã, rồi huyện. Nhờ thế mà không lâu sau, nước từ hồ Hầm Hô được xả về. Những cánh đồng khô hạn tưởng như mất trắng lại hồi sinh. Bà Điểu như rất nhiều lần, lại lập công lớn!
Nhưng không chỉ lo thủy lợi, bà con nông dân thương bà Điểu ở tính thật thà, tỉ mỉ, chu đáo trên từng thửa ruộng. Ruộng nào lúa sâu, có bệnh, cháy lá…, bà lại đến từng nhà báo để bà con kịp thời xử lý.
Bà Bốn Điểu tâm sự: “Cả đời gắn bó với cánh đồng của HTX, tôi thuộc lòng từng thửa ruộng, biết được vùng nào nông, vùng nào sâu để điều tiết nước cho đúng, ruộng nào nhiều nước, ruộng nào vừa bón phân, xịt thuốc thì tưới sau”.
Chính sự tận tâm, chính trực của bà Bốn Điểu biến cánh đồng lúa của HTX Phú Bình 2 trở thành cánh đồng mẫu, năng suất, chất lượng luôn thuộc hàng đầu, và đặc biệt chưa bao giờ xảy ra tranh cãi, xích mích vì giành nước.
 |
|
Gần 40 năm làm nghề thủy nông, bà Bốn Điểu hiểu từng thửa ruộng, cánh đồng bà phụ trách. |
Cánh chim không mỏi
Ông Khổng Vĩnh Thiên, Giám đốc HTX Nông nghiệp Bình Phú 2 chia sẻ, bà Bốn Điểu là thủy nông viên tận tụy nhất mà ông từng gặp.
Không chỉ đơn giản làm nhiệm vụ tháo trổ dẫn nước đầy ruộng, bà còn tỉ mẩn kiểm tra xem đám ruộng ấy có lỗ mậu không, nước có bị rò rỉ ra ngoài không, nếu có thì bà ấy tự tay đắp lại cho chủ ruộng, chu toàn những chi tiết nhỏ rồi mới chuyển sang đám ruộng khác.
“Bà Điểu phân chia, sử dụng lượng nước hợp lý, sau đó lại thông báo chính xác để chủ ruộng biết mà bón phân… Cái tâm và cái tầm trong nghề của bà Điểu là một điều vô cùng đáng quý”, ông Thiên nhấn mạnh.
Ở cái tuổi gần đất, xa trời, bà Bốn Điểu kể nghề “dẫn thủy nhập điền” đến với bà như một cái duyên. Số bà cơ cực từ khi còn nhỏ, ba mẹ mất sớm, nên bà phải tự tay lam lũ, kiếm tiền nuôi hai em ăn học thành người.
Cũng vì "cái số cực từ nhỏ", nên khi lấy chồng, bà Điểu cùng ông trở thành lao động chính trong gia đình. Dường như đôi chân trần dẫm miết trên những cánh đồng nên bà đâm nghiện mùi bùn, hầu như đêm nào bà cũng đi đơm cá, hết ruộng gần đến đồng xa.
Thời điểm đó, em trai của bà Điểu đang là thủy nông viên của HTX, thấy chị có vẻ “nghiện” đồng ruộng, ông liền đề nghị bà gia nhập đội ngũ thủy nông viên của HTX để đi làm cùng mình cho vui.
Nghe lời đề nghị của em trai, bà Điểu nghĩ công việc “dẫn thủy nhập điền” sẽ tạo điều kiện cho mình gắn bó hơn với ruộng đồng, bà liền nhận lời và nó trở thành cái nghiệp gắn với bà đến tận hôm nay.
“Cái nghề không ra nghề, nghiệp không ra nghiệp, vất vả lắm nhưng vì yêu đồng ruộng, được bà con tin tưởng nên mình làm miết, cứ nghỉ rồi lại đi. Giờ già rồi, ban ngày thì đi trên bờ, chứ đêm thì phải đi dưới ruộng không thì sợ ngã”, bà Điểu trầm giọng kể.
Gần 40 năm làm nghề, cứ vào đầu mỗi vụ mùa, bà Điểu lại làm lễ cúng "ông đồng, bà điền" để cầu mong sức khỏe, ruộng đồng tươi tốt.
Chẳng biết "ông đồng bà điền" có chứng cho không, nhưng bà kể nhiều lần nước hiếm bà còn được báo mộng là "nước về". Khi bà ra đồng thì nước về thật nên bà tin!
Đông qua Xuân tới, người dân xứ đồng Tây Xuân lại đang tất bật cho vụ lúa mới. Trên những cánh đồng HTX lại in thêm những dấu chân của bà Bốn Điểu, cầu mong cho mùa màng bội thu. Bà Bốn Điểu già rồi, xin “ông đồng, bà điền” thương cho bà luôn vui, luôn khỏe!
Hiến Nguyễn
