Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, nếu như năm 2006, thị trường chứng khoán chỉ có khoảng 200 công ty niêm yết với giá trị vốn hóa khoảng 221.000 tỷ đồng, tương đương 22,7% GDP thì đến tháng 5/2019 đã đạt khoảng 78,6% GDP, tăng 9,8% so với cuối năm 2018.
Bộ Tài chính cho biết, tính đến hết tháng 5/2019, thị trường chứng khoán tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, tạo điều kiện thuận lợi cho Chính phủ, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu, cổ phiếu, huy động vốn cho ngân sách và cho đầu tư phát triển.
Mới tăng về lượng
Tính đến ngày 31/5/2019, chỉ số Vn- Index đạt 959,88 điểm, tăng 7,5% so với thời điểm cuối năm 2018; chỉ số HNX Index đạt 104,35 điểm không biến động nhiều so với con số cuối năm 2018 (104,23 điểm).
Hiện, TTCK có hơn 700 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết trên hai Sở GDCK, 833 cổ phiếu đăng ký giao dịch trên UPCoM với tổng giá trị niêm yết, đăng ký giao dịch đạt hơn 1.200 triệu tỷ đồng.
Đáng chú ý, nếu như cách đây 5 năm, TTCK Việt Nam chỉ có 1 doanh nghiệp có mức vốn hóa 1 tỷ USD thì đến đầu năm 2019, đã có khoảng 32 doanh nghiệp có mức vốn hóa từ 1 tỷ USD trở lên niêm yết trên hai Sở GDCK.
Danh sách tiêu biểu được nhắc đến như CTCP Tập đoàn Vingroup với mức vốn hóa khoảng 14,3 tỷ USD, CTCP sữa Việt Nam (Vinamilk) có mức vốn hóa tương đương 10,2 tỷ USD, Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank) có mức vốn hóa hơn 9 tỷ USD, Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam –CTCP có mức vốn hóa gần 8 tỷ USD.
Với quy mô như hiện tại, có thể thấy TTCK Việt Nam đang tăng rất nhanh về số lượng. Tuy nhiên, nếu xét về mối tương quan với thị trường tiền tệ trong cung ứng vốn cho nền kinh tế thì khả năng bơm vốn của thị trường chứng khoán vẫn ở bậc "mầm non".
Theo một thống kê của Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho biết tỷ trọng cung ứng vốn từ thị trường vốn cho nền kinh tế tính theo giá trị phát hành thực tế năm 2018 chiếm 14% tổng cung ứng vốn.
Trước đó, tại Diễn đàn kinh tế tư nhân 2019, đại diện lãnh đạo NHNN cho biết hiện nay, vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế chủ yếu vẫn phải dựa vào hệ thống ngân hàng, tín dụng trung dài hạn chiếm tỷ trọng khá lớn (khoảng 50,6% tổng dư nợ).
Thực trạng này đã và đang tạo sức ép và rủi ro rất lớn cho hệ thống tổ chức tín dụng bởi bản chất hoạt động của hệ thống ngân hàng thương mại là cấp vốn ngắn hạn và lưu động với 70% tiền gửi ngân hàng là ngắn hạn.
Trong khi đó, với mục tiêu của Chính phủ nhằm đáp ứng được nhu cầu vốn cho nền kinh tế, giảm dần lệ thuộc vào tín dụng ngân hàng, việc phát triển TTCK là điều tất yếu. Tuy nhiên, nhìn vào những số liệu trên, chúng ta có thể thấy TTCK Việt mới chỉ lớn mà chưa mạnh.
Theo ông Trần Quang Chiểu, Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội, cho rằng chỉ khi nào thị trường chứng khoán tăng tỷ trọng cung ứng lên 60-70% tổng cung ứng vốn thì khi đó mới thật sự mạnh.
 |
|
Thị trường chứng khoán mới chỉ lớn mà chưa đủ mạnh |
Cần thêm chất
Mới đây, Luật Chứng khoán (sửa đổi) đã được giới thiệu và thảo luận tại kỳ họp Quốc hội thứ 7 khóa XIV và đã đạt được đa số các đại biểu Quốc hội tán thành.
Theo đó, việc sử đổi Luật Chứng khoán hiện hành là cần thiết, cải cách thể chế, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thuận lợi, minh bạch; tiếp cận chuẩn mực và thông lệ quốc tế; khắc phục những tồn tại, thúc đẩy TTCK phát triển, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế.
Trong nhiều năm qua, lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán tuy tăng nhanh nhờ thúc đẩy quá trình cổ phần hóa gắn với niêm yết, đăng ký giao dịch nhưng theo đánh giá của các thành viên thị trường, chất lượng hàng hóa còn nhiều yếu kém, tiềm ẩn rủi ro cho nhà đầu tư, cũng như tính an toàn và bền vững của thị trường.
Đặc biệt, tình trạng vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán vẫn diễn ra thường xuyên và ngày càng tinh vi, đặc biệt là các vi phạm về thao túng, nội gián, vi phạm về nghĩa vụ báo cáo và công bố thông tin của thành viên thị trường.
Chỉ tính riêng 3 tháng đầu năm 2019, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã ra quyết định xử phạt 57 vụ vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán với tổng số tiền gần 5,8 tỷ đồng, khởi tố hình sự 1 vụ.
Vấn đề đáng quan ngại nhất trên thị trường hiện nay là nghi vấn doanh nghiệp "bán giấy lấy tiền". Do đó, để nâng cao chất lượng hàng hóa, dự thảo Luật đã đưa ra nhiều quy định mới về điều kiện chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng như hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phải có lãi năm liền trước, giá trị phát hành thêm phải theo mệnh giá…
Theo ý kiến của các đại biểu Quốc hội, việc chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng cần được quy định chặt chẽ như phát hành lần đầu để đảm bảo chất lượng của cổ phiếu khi được giao dịch trên thị trường chứng khoán, hạn chế tối đa rủi ro cho các nhà đầu tư.
Ngoài ra, việc đa dạng hóa sản phẩm, minh bạch thông tin cũng cần được ưu tiên hàng đầu nhằm tạo niềm tin thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia thị trường, trở thành kênh huy động nguồn tiền nhàn rỗi của người dân một cách hiệu quả.
Linh Đan
