Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) dẫn số liệu của Hải quan Việt Nam cho thấy, xuất khẩu (XK) cá tra Việt Nam sang Mỹ năm 2023 về đích với 271 triệu USD, giảm 50% so với năm 2022. Mỹ là thị trường tiêu thụ lớn thứ 2 về cá tra Việt Nam sau Trung Quốc và Hongkong.
 |
|
Việt Nam là thị trường cung cấp cá thịt trắng lớn thứ 2 của Mỹ. |
Tháng 12/2023, lần đầu Mỹ ghi nhận tăng trưởng dương về NK cá tra Việt Nam sau 11 tháng sụt giảm, với kim ngạch XK đạt gần 20 triệu USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2022. Trước đó, giá trị XK cá tra sang thị trường này đều giảm từ 22% - 81% trong 11 tháng đầu năm 2023. Mặc dù doanh số bán cá tra sang Mỹ trong tháng cuối năm 2023 tăng trưởng, tuy giá trị XK trong tháng này vẫn ở mức thấp hơn so với các tháng giữa năm. Giá trị XK cá tra sang Mỹ trong tháng 12/2023 chỉ “nhỉnh” hơn so với tháng 1,2 và tháng 7/2023.
Theo số liệu của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), 10 tháng đầu năm 2023, Mỹ nhập khẩu (NK) hơn 1,4 tỷ USD cá thịt trắng từ thế giới chủ yếu là các sản phẩm phile đông lạnh mã HS 0304. Việt Nam chiếm 19% thị phần cá thịt trắng Mỹ NK từ thế giới, đồng thời là nguồn cung cá thịt trắng (chủ yếu là cá tra) thứ 2 của Mỹ và chỉ đứng sau Trung Quốc (chiếm 45%).
Trong đó, sản phẩm phile cá đông lạnh (HS 030471) vẫn tiếp tục đứng đầu về giá trị trong tổng NK cá thịt trắng của Mỹ với 413 triệu USD, chiếm 28% tỷ trọng, giảm 3% so với cùng kỳ năm 2022. Theo sau đó lần lượt là phile cá rô phi đông lạnh chiếm 21% tỷ trọng, giảm 17% và phile cá tra đông lạnh chiếm 17% tỷ trọng, giảm 50% so với cùng kỳ năm 2022.
VASEP đánh giá, dòng chảy thương mại về Mỹ đã tăng mạnh sau khi nước này mở cửa hoàn toàn sau giai đoạn dịch Covid. Nhu cầu tăng cao khiến NK ồ ạt vào nửa đầu năm 2022 dẫn đến dư cung khiến lượng tiêu thụ cá tra của siêu cường này từ nửa cuối năm 2022 và cả năm 2023 chững lại đáng kể. Lượng hàng tồn kho khổng lồ chờ tiêu thụ từng là nguyên nhân lớn nhất khiến các nhà NK tại Mỹ e dè hơn trong NK năm 2023, giờ đây đã không còn là vấn đề chi phối. Giá trị XK cá tra Việt Nam sang Mỹ đang từng bước khả quan hơn, thu hẹp khoảng cách sụt giảm và tăng trưởng nhẹ vào tháng cuối cùng của năm 2023.
Những tuần đầu năm 2024, kinh tế Mỹ cho thấy nhiều tín hiệu tích cực của hồi phục và tăng trưởng. Lạm phát đã giảm nhiều, tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn, thu nhập đuổi kịp và vượt lạm phát, mức chi của người tiêu dùng cũng sẽ thoải mái hơn so với năm 2023 đầy biến động.
Để XK cá tra sang Mỹ phục hồi trong năm 2024, VASEP cho rằng không chỉ cần sự chung tay từ Nhà nước, các Bộ, ngành, sự tính toán kĩ càng của các DN, mà còn phụ thuộc nhiều vào yếu tố khách quan và tình hình thế giới: xung đột Nga-Ukraine kéo dài, giao tranh giữa Israel - Hamas, bất ổn tại Trung Đông, căng thẳng Biển Đỏ,... Trong đó, cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 có khả năng sẽ khiến nền kinh tế chung đối mặt nhiều bấp bênh, thậm chí bất ổn xã hội nếu như bên thua không chấp nhận kết quả bầu cử...
Thy Lê
