Đó là chia sẻ của ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tại buổi họp báo về công tác điều hành thị trường chứng khoán (TTCK) năm 2019.
Theo ông Sơn, năm 2018, UBCKNN đã tổ chức 75 đoàn kiểm tra, thanh tra, trong đó có 40 đoàn thực hiện nhiệm vụ định kỳ, 35 đoàn kiểm tra, thanh tra đột xuất để làm rõ các dấu hiệu sai phạm trên thị trường.
Mạnh tay xử lý
Lỗi vi phạm nhiều nhất trong năm 2018 vẫn là vi phạm về công bố thông tin, nhưng tạo dấu ấn là những vụ xử lý về thao túng, làm giá chứng khoán.
Tính đến cuối năm 2018, UBCKNN đã xử phạt hành chính 397 trường hợp vi phạm với số tiền phạt thu được là 21 tỷ đồng.
Trong đó, có 78 tổ chức phát hành, công ty đại chúng, tổ chức niêm yết và 9 cá nhân có hành vi thao túng, tạo cung cầu giả, 289 cổ đông lớn, cổ đông nội bộ, người có liên quan, 23 tổ chức kinh doanh chứng khoán (14 công ty chứng khoán, 9 công ty quản lý quỹ).
Mới đây nhất, ngày 18/12/2018, UBCKNN đã ban hành Quyết định số 1140/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Nguyễn Quang Dũng (địa chỉ tại Hoài Đức, Hà Nội), vì hành vi thao túng cổ phiếu của CTCP May Phú Thành (mã: MPT).
9 cá nhân đã bị xử phạt hành chính ở mức cao nhất, với tổng số tiền phạt trên 5 tỷ đồng, trong đó có một nhà đầu tư phải khắc phục hậu quả là trường hợp vi phạm của ông Bùi Ngọc Bút (địa chỉ tại quận Thanh Xuân, Hà Nội), sử dụng 38 tài khoản để liên tục mua, bán, tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu của CTCP Đầu tư Apax Holdings (mã: IBC).
Trên thực tế, hầu hết những đối tượng thao túng giá trên thị trường đều sử dụng chung một kịch bản là mở 20 – 30 tài khoản tại các công ty chứng khoán rồi "tung hứng" giá, tạo cung cầu giả.
Đáng chú ý, việc một cá nhân được mở tài khoản tại nhiều công ty chứng khoán được pháp luật chứng khoán cho phép và rất nhiều nhà đầu tư có nhiều hơn một tài khoản trên thị trường. Vậy làm sao để quản lý được dòng tiền?
Ông Sơn cho biết do nhà đầu tư mở nhiều tài khoản nhưng đứng cùng một tên nên Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) vẫn có đủ thông tin về hiện trạng tài khoản, cũng như sự chu chuyển cổ phiếu/dòng tiền.
Cũng theo ông Sơn, thao túng, làm giá cổ phiếu đã trở thành vấn nạn của TTCK, gây nhức nhối cho thị trường, gây thiệt hại cho các cổ đông nhỏ lẻ, ảnh hưởng tới kỷ cương của thị trường.
UBCKNN hiện đang xem xét lần cuối một số vụ việc có dấu hiệu thao túng, làm giá lớn trên TTCK và sẽ công bố sớm trong thời gian tới.
"Cần phải xử lý những "con sâu" để thị trường được minh bạch và sau Tết Nguyên đán sẽ có một, hai trường hợp bị khởi tố", ông Sơn cho biết thêm.
Năm 2018 được xem là năm kỷ lục về xử phạt thao túng giá chứng khoán |
Tuyến phòng thủ thứ ba
Hiện nay, cơ quan quản lý đã áp dụng mức xử phạt nặng đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán, nhưng vẫn có không ít nhà đầu tư vi phạm.
Theo UBCKNN, các hành vi vi phạm pháp luật trên TTCK còn thể hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, trong khi việc kiểm tra, thanh tra, xử lý các hành vi giao dịch nghi vấn gặp nhiều khó khăn.
Trong quá trình soạn thảo Dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi), UBCKNN đã kiến nghị tăng mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực chứng khoán, bổ sung các hình thức xử phạt mới có tính răn đe cao, với kỳ vọng giữ vững kỷ cương thị trường.
Tuy nhiên, từ trước đến nay, ngoài đối tượng vi phạm chính bị xử phạt thì không có bên liên quan nào phải chịu trách nhiệm đối với những hành vi này. Đó là một bất cập, bởi trên thực tế, để thực hiện được hành vi thao túng, làm giá, ngoài chủ ý của nhà đầu tư thì môi giới và công ty chứng khoán cũng cần phải có trách nhiệm, đặc biệt là trong những vụ việc nhà đầu tư sử dụng nhiều tài khoản cùng mua, bán một mã cổ phiếu.
Về vấn đề này, ông Sơn cho biết trong quá trình điều tra vụ án và xử lý, UBCKNN sẽ xem xét trách nhiệm của môi giới và cả công ty chứng khoán có việc thỏa thuận với khách hàng hay không, hồ sơ nào có dấu hiệu phạm tội hình sự, UBCKNN sẽ chuyển ngay cho cơ quan công an.
Ngoài ra, tại dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) cũng đã bổ sung thêm "tuyến phòng thủ thứ ba" là các công ty chứng khoán nhằm giám sát và phát hiện sai phạm trên thị trường bên cạnh UBCKNN và các sở giao dịch chứng khoán.
Việc đưa các công ty chứng khoán vào vòng trách nhiệm sẽ góp phần giữ gìn được kỷ cương của thị trường, ngăn chặn kịp thời những ý tưởng trục lợi bất chính, tạo nên một môi trường đầu tư lành mạnh, công bằng.
Năm 2019, khi nhà đầu tư có dấu hiệu thao túng, nội gián, UBCKNN sẽ truy xuất và kiểm tra dòng tiền của người có hành vi vi phạm. Cùng với đó, tiếp tục thực hiện các biện pháp đồng bộ về tuyên truyền nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, xử lý kịp thời và nghiêm minh, yêu cầu đối tượng vi phạm chấn chỉnh khắc phục để phòng ngừa tái phạm.
Linh Đan