Ngay sau khi Nghị định số 45/2012/NĐ-CP ngày 21/5/2012 của Chính phủ về khuyến công có hiệu lực, Thành phố Hà Nội đã ban hành các chính sách, giải pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khuyến công phát triển.
Sản xuất công nghiệp nông thôn tăng 8%/năm
Trong giai đoạn 2012 - 2019, Hà Nội đã tổ chức 625 lớp truyền nghề, nâng cao tay nghề cho gần 22.000 lao động nông thôn; hỗ trợ 110 lượt cơ sở công nghiệp nông thôn đầu tư đổi mới thiết bị, ứng dụng máy móc tiên tiến, hiện đại vào sản xuất; tổ chức 18 hội chợ, 4 triển lãm ngành hàng thủ công mỹ nghệ, sản phẩm công nghiệp nông thôn TP. Hà Nội.
Còn trong năm 2022, các chương trình khuyến công của Hà Nội hỗ trợ 10 cơ sở công nghiệp nông thôn đầu tư máy móc, thiết bị tiên tiến, hiện đại vào sản xuất; hỗ trợ hơn 450 lượt cơ sở công nghiệp nông thôn tham gia hội chợ triển lãm hàng lưu niệm, quà tặng, hàng thủ công mỹ nghệ; hỗ trợ 35 cơ sở công nghiệp nông thôn thiết kế mẫu mã, bao bì và đăng ký nhãn hiệu sản phẩm.
Để nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, giao lưu, quảng bá sản phẩm cho các cơ sở công nghiệp nông thôn, Thành phố còn tổ chức Hội chợ hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội hằng năm. Ngoài ra, Thành phố cũng tổ chức hội thảo, hội nghị giao thương, các tour du lịch làng nghề, tuần lễ trưng bày theo chủ đề, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, quảng bá sản phẩm… cho các đơn vị này.
Ông Ðặng Văn Yên, chủ doanh nghiệp Yên Năm (làng nghề kim khí Phùng Xá, huyện Thạch Thất) cho biết, sau khi tham gia lớp tập huấn về quản trị doanh nghiệp do Trung tâm Khuyến công thành tổ chức, không chỉ cơ sở sản xuất của ông mà nhiều cơ sở khác đều có những định hướng nhất định trong sản xuất để thích ứng với thị trường. Điều này là nhờ nhận được sự hỗ trợ về kinh phí đầu tư thiết bị, quảng bá sản phẩm, đầu tư mẫu mã. Đây là những vấn đề cơ sở sản xuất làng nghề còn gặp nhiều khó khăn.
Theo thống kê, chỉ tính riêng giai đoạn 2012 - 2022, đã có trên 3.790 lượt cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn thành phố được thụ hưởng chính sách khuyến công. Giá trị sản xuất công nghiệp nông thôn giai đoạn 2012 - 2022 tăng trưởng bình quân đạt trên 6-8%/năm, góp phần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngoại thành theo hướng công nghiệp-nông nghiệp-dịch vụ.
Nhờ quan tâm phát triển các cơ sở công nghiệp nông thôn, năm 2022, Hà Nội đã đưa kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng thủ công mỹ nghệ hồi phục và tăng 7%/năm, tạo ra 500-700 mẫu thiết kế mới phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Ngoài ra, hàng trăm lượt doanh nghiệp, cơ sở làng nghề, HTX còn được tham gia các hội chợ trong nước và quốc tế, được hỗ trợ đầu tư thiết bị mới tiên tiến hiện đại vào sản xuất. Khoảng 2.000 học viên là lãnh đạo, quản lý của cơ sở công nghiệp nông thôn được đào tạo, tham gia các lớp tập huấn nâng cao năng lực quản lý.
Bà đỡ cho HTX, doanh nghiệp
Nghệ nhân Trần Lưu (làng gốm Bát Tràng), cho biết thông qua chương trình khuyến công, người làm nghề gốm được tạo cơ hội nâng cao tay nghề và tiếp cận với các công nghệ hiện đại nhằm khẳng định chất lượng sản phẩm và môi trường sản xuất. Chính vì vậy mà các sản phẩm ở Bát Tràng ngày càng thuyết phục được khách hàng trong và ngoài nước. Các cơ sở làm gốm thì tiết giảm chi phí, tự tin xây dựng được các tour du lịch để nâng cao giá trị làng nghề.
![]() |
HTX Vụn ART là một trong những đơn vị nhận được sự hỗ trợ từ chương trình khuyến công của thành phố Hà Nội. |
Là một trong những cơ sở công nghiệp nông thôn được hỗ trợ từ chương trình khuyến công, HTX Vụn ART (Vạn Phúc, quận Hà Đông) không chỉ vinh dự là đơn vị được thành phố chọn sản xuất các mẫu sản phẩm có gắn hình Sao la của 40 bộ môn thi đấu trong kỳ SEA Games 31 (2022), trên các sản phẩm như áo, túi xách, ví, túi đựng bình nước… Ngoài ra, HTX còn được thành phố tạo điều kiện cho đặt 2 gian hàng quảng bá tại sân vận động Mỹ Đình và phố đi bộ Trịnh Công Sơn. Chỉ qua sự kiện SEA Games 31, HTX không chỉ được đón tiếp nhiều khách quốc tế đến với Thủ đô Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung mà còn có cơ hội quảng bá sản phẩm, khẳng định vai trò của những người khuyết tật trong xã hội.
Còn tại công ty TNHH Mây tre đan xuất khẩu Hiền Lương (Phú Xuyên) từng rơi vào cảnh thiếu nguyên liệu phục vụ sản xuất mây tre đan nhưng nhờ sự vào cuộc của các sở, ngành TP. Hà Nội và thông qua các chương trình khuyến nông, đến nay doanh nghiệp này đã có nguồn nguyên liệu dồi dào để ổn định sản xuất. Bởi ngoài kết nối với các vùng nguyên liệu trong huyện, doanh nghiệp này còn có cơ hội kết nối với doanh nghiệp ở Hòa Bình để tiêu thụ một cách ổn định, lâu dài, từ đó tạo việc làm cho một bộ phận người lao động các vùng nông thôn thông qua việc gia công thành phẩm, bán thành phẩm cho các doanh, cơ sở sản xuất.
Có thể thấy, chương trình khuyến công của Hà Nội đã và đang là “bà đỡ” của các cơ sở công nghiệp nông thôn. Nhiều mô hình công nghiệp nông thôn ở các địa phương được hình thành và đang sản xuất kinh doanh hiệu quả với sự hỗ trợ từ đề án khuyến công.
Các cơ sở, đặc biệt là cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp chế biến các đặc sản, các sản phẩm làng nghề tiêu biểu của thủ đô đã không ngừng được tạo điều kiện ứng dụng máy móc, thiết bị vào sản xuất, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Do đó, nhiều cơ sở đã mở rộng thị trường tiêu thụ nội địa. Đáng ghi nhận, một số cơ sở đã từng bước tiếp cận được thị trường xuất khẩu. Trình độ năng lực quản lý sản xuất, kinh doanh được cải thiện cũng như thương hiệu sản phẩm ngày càng chú trọng, quan tâm hơn.
Khi tạo điều kiện cho các cơ sở công nghiệp nông thôn phát triển cũng đồng nghĩa với việc tạo thêm nhiều việc làm cũng như nâng cao tay nghề cho người lao động. Chẳng hạn như thông qua sự hỗ trợ của ngành khuyến nông và thành phố, 70% số lao động khi tham gia các khóa truyền nghề, cấy nghề tại các làng nghề đều có việc làm. Chương trình truyền nghề, nhân cấy nghề đã góp phần đưa tỷ lệ lao động được đào tạo nghề của Hà Nội lên trên 40%, tạo thêm việc làm cho gần 17.000 lao động khu vực nông thôn.
Hay thông qua việc tổ chức các hội chợ, triển lãm, chất lượng của các mặt hàng, ngành hàng ngày càng được nâng cao, nhiều sản phẩm mới có tính sáng tạo được trưng bày thu hút nhiều nhà nhập khẩu, khách quốc tế.
Thêm cơ hội cho cơ sở công nghiệp nông thôn
Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Trần Thị Phương Lan cho biết, thời gian qua, các chương trình, chính sách khuyến công đã giúp các cơ sở công nghiệp nông thôn có hướng đầu tư đúng, nâng cao năng lực quản lý, mở rộng sản xuất - kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.
Đồng hành với doanh nghiệp, HTX, cơ sở công nghiệp nông thôn trong giai đoạn 2021 - 2025, ngành Công thương Hà Nội đặt mục tiêu hỗ trợ trên 10.000 lượt doanh nghiệp, cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn Thành phố từ Chương trình khuyến công, tạo việc làm cho 60.000-70.000 lao động nông thôn. Tạo ra trên 3.500 mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ có thiết kế mới phục vụ thị trường trong và ngoài nước.
Đặc biệt, theo định hướng trong chương trình khuyến công của thành phố, năm 2023, Hà Nội sẽ tiếp tục hỗ trợ các cơ sở công nghiệp nông thôn thuộc các ngành có tiềm năng, có khả năng cạnh tranh ở cả trong và ngoài nước nhằm giúp các đơn vị này thuận tiện trong đầu tư, ứng dụng công nghệ, phát triển theo hướng bền vững.
Theo đó, các cơ sở công nghiệp nông thôn thuộc các nhóm ngành nghề thủ công mỹ nghệ của Thành phố được hỗ trợ ứng dụng công nghệ chuyển đổi số để quảng bá, giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm trên môi trường mạng.
Để đạt được mục tiêu đó, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ HTX, doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Trong đó, đẩy mạnh truyền nghề gắn với nhu cầu sử dụng lao động tại chỗ. Thường xuyên đào tạo, đào tạo lại lực lượng lao động và lực lượng quản lý của cơ sở; nâng cao những kiến thức và kỹ năng tiếp cận và mở rộng thị trường trong và ngoài nước.
Tùng Lâm