Trong những năm gần đây, cả nước nói chung và thủ đô Hà Nội nói riêng đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể xu hướng số hóa trong môi trường kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các doanh nghiệp đã nhận thức được rõ ràng rằng chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng, mà còn là yếu tố quan trọng để duy trì và phát triển doanh nghiệp trong thế giới kỷ nguyên số.
Theo khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Hà Nội, trong năm 2022 - giai đoạn đất nước thúc đẩy phục hồi sau đại dịch COVID-19, có đến 90% doanh nghiệp quan tâm chuyển đổi số. Tuy nhiên, số doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư để chuyển đổi số chỉ chiếm 40%. Nhìn chung, đa phần các doanh nghiệp thủ đô đều quan tâm đến chuyển đổi số nhưng mức quan tâm và tỉ lệ thực hiện chuyển đổi không đồng đều.
Bài toán “đầu tiên” là…
Tại một cuộc hội thảo khoa học về chuyển đổi số diễn ra tại Hà Nội ngày 27/5, ông Hoàng Công Đoàn, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đã chỉ ra một loạt thách thức khiến quá trình chuyển đối số gặp khó khăn. Thách thức đầu tiên mà các doanh nhân, doanh nghiệp gặp phải được ông Đoàn chỉ ra là vấn đề tài chính.
"Đa số các doanh nhân trẻ, doanh nghiệp nhỏ có nguồn vốn hạn chế và không dễ dàng tiếp cận các nguồn tài trợ để triển khai chuyển đổi số. Đồng thời, họ cũng phải đối mặt với chi phí đào tạo nhân viên, mua sắm các thiết bị và phần mềm mới", ông Đoàn nói.
 |
|
Các doanh nghiệp cho rằng, chuyển đổi số là hành trình dài và gian nan, để làm được điều này rất cần sự hỗ trợ sâu sát của các cơ quan nhà nước. |
Nhận định của Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam hoàn toàn có cơ sở khi Báo cáo thường niên chuyển đổi số doanh nghiệp năm 2021 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho thấy, có đến 60,1% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết rào cản mà họ gặp phải khi áp dụng công nghệ số là bởi chi phí đầu tư, ứng dụng công nghệ còn cao. Điều này một phần cũng do tác động bởi đại dịch Covid-19 khiến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn về giảm doanh thu, thiếu hụt nguồn vốn nói chung, trong đó ảnh hưởng đến chi phí đầu tư, triển khai, duy trì các giải pháp cho chuyển đổi số.
Trao đổi với VnBusiness, đại diện một doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại tại quận Bắc Từ Liêm cho rằng chi phí đầu tư vào các giải pháp công nghệ số và chi phí triển khai, duy trì công nghệ tương đối cao so với các chi phí khác mà doanh nghiệp đang phải chịu.
“Bởi ngoài phí triển khai chuyển đổi số, doanh nghiệp tôi còn phải đều đặn trả chi phí đào tạo nhân sự để thích ứng với quy trình mới, đó là còn chưa kể đến các khoản tiền khác như: chi phí đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin, chi phí bảo vệ an ninh - an toàn dữ liệu,... Tuy nhiên, các chi phí cố định này cũng không đáng sợ bằng việc trang bị đầu tư có thể lên đến hàng tỷ đồng mà không thấy rõ kết quả, lợi ích của chuyển đổi số”, vị đại diện này nói.
Ông Lê Tuấn Linh, Giám đốc Công ty TNHH Nam Linh, đang vận hành hai xưởng may với quy mô 250 lao động tại quận Long Biên (Hà Nội) chia sẻ, là doanh nghiệp chuyên sản xuất sản phẩm may mặc, việc chuyển đổi số trong bán hàng và marketing là hai lĩnh vực mà doanh nghiệp rất quan tâm để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, doanh nghiệp đang khá băn khoăn về tiến trình này bởi những hạn chế về nguồn nhân lực và tài chính cũng đang là rào cản rất lớn. Dù công ty đã có chuyên viên kỹ thuật nhưng những công việc như lập trình, xử lý lỗi ứng dụng thì phải thuê, mua từ các đơn vị cung cấp bên ngoài với chi phí rất đắt đỏ.
Hà Nội đã đi đầu và đi đúng
Hà Nội đang hướng tới mục tiêu trở thành 1 trong 5 địa phương dẫn đầu cả nước về chuyển đổi số và xây dựng chính quyền điện tử vào năm 2025. Để đạt được điều đó, Tiến sĩ Nguyễn Văn Yên, thành viên Hội đồng thành viên Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) cho rằng, Hà Nội cần tăng tỷ lệ chi ngân sách hằng năm cho chuyển đổi số và khoa học, công nghệ. Trong Luật Thủ đô (sửa đổi) phải cho phép Hà Nội có thể điều chỉnh các chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp công nghệ để có thể thu hút và khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ đến với Thủ đô, cũng như khuyến khích các doanh nghiệp tăng tỷ trọng đầu tư vào khoa học, công nghệ.
Trên thực tế, TP. Hà Nội cũng đã dành nguồn lực tối đa cho các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi số. Theo đó, Thành phố đã chi hơn 20 tỷ đồng trong năm 2021 và hơn 15 tỷ đồng trong năm 2022 để triển khai các nhiệm vụ của Đề án hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số trên địa bàn.
Thành phố cũng xem xét hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp, thông qua cơ chế tài trợ dự án, thông qua các Quỹ đầu tư, các nhà đầu tư...
Hiện nay, Hà Nội có nhiều dự án mà các đối tác và doanh nghiệp rất quan tâm, như: Khu Công viên Công nghệ phần mềm Hà Nội, dự án khu CNTT tập trung Đông Anh. Đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp, Hà Nội có Vườn ươm doanh nghiệp công nghệ thông tin đổi mới sáng tạo Hà Nội. Vườn ươm sẽ được tạo điều kiện về cơ chế chính sách để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, hỗ trợ và thúc đẩy phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Nhằm hỗ trợ chuyển đổi số cho các doanh nghiệp, trong năm 2022, UBND TP. Hà Nội đã ban hanh kế hoạch "Hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố giai đoạn 2021-2025”. Kế hoạch cũng dự kiến kinh phí thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số là 315,164 tỉ đồng; trong đó, ngân sách thành phố chi 195,364 tỉ đồng, còn lại doanh nghiệp đóng góp và huy động từ các nguồn khác là 119,8 tỉ đồng.
 |
|
Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng, mà còn là yếu tố quan trọng để duy trì và phát triển trong thế giới kỷ nguyên số. |
Nắm bắt được cơ hội sẽ đẩy nhanh được quá trình
Quay lại với cuộc Hội thảo khoa học về chuyển đổi số, các đại biểu tham dự đều thừa nhận một điều rằng dù còn nhiều thách thức, khó khăn nhưng chuyển đổi số sẽ mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp và thúc đẩy sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Một trong những cơ hội quan trọng nhất trong chuyển đổi số là khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu.
"Với sự phổ biến của Internet và các công nghệ kết nối, các doanh nhân và doanh nghiệp Việt Nam có thể dễ dàng tiếp cận và tiếp thị sản phẩm của mình đến khách hàng trên khắp thế giới. Việc xây dựng một trang web, tham gia vào các nền tảng thương mại điển tử và sử dụng các công nghệ quảng cáo trực tuyển là những cách hiệu quả để tiếp cận khách hàng quốc tế và tăng doanh số bán hàng", ông Hoàng Công Đoàn nói.
Thực tiễn cho thấy, đẩy mạnh chuyển đổi số ở Hà Nội cũng tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các start up, các doanh nghiệp công nghệ. Các doanh nhân trẻ có thể tận dụng các nền tảng trực tuyến để tiếp cận vốn đầu tư, tìm kiếm đối tác và xây dựng mạng lưới kinh doanh.
Công ty CP công nghệ mạng Lancs (Lancs Networks JSC) là doanh nghiệp đóng trên địa bàn thành phố Hà Nội và cũng là doanh nghiệp duy nhất tại Việt Nam về phát triển các thiết bị mạng, giải pháp mạng và an ninh mạng.“Các sản phẩm của công ty hoàn toàn do kĩ sư Việt Nam sáng chế, sản xuất và phát triển”, ông Hà Thế Trường, Tổng Giám đốc công ty tự hào cho biết.
"Tuy nhiên, để tận dụng những cơ hội trong chuyển đổi số, các doanh nhân trẻ cần đảm bảo rằng họ có kiến thức và kỹ năng phù hợp. Việc đào tạo và học tiếp liên quan đến công nghệ và kỹ năng kỹ thuật sẽ trở nên cực kỳ quan trọng...”, ông Đoàn bày tỏ quan điểm.
Ông Trần Mạnh Thắng, Tổng Giám đốc Công ty Lancs Edu, một doanh nghiệp công nghệ khác của Hà Nội, chuyên phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, cho biết Lancs Edu cùng với Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã hợp tác với các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như Intel và Amazon cung cấp các chương trình đào tạo chuyên sâu, chất lượng cao về hệ thống nhúng, công nghệ AI và ML.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc chuyển đổi số và là mục tiêu quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng chuyển đổi số cần đi từ nhu cầu thực tiễn của các doanh nghiệp, phục vụ cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp thuận lợi tạo ra các sản phẩm mới mang đến những giá trị cao hơn trong cuộc sống.
"Không nên chỉ xem (chuyển đổi số) là chiếc áo đẹp bên ngoài để quảng bá hình ảnh, thương hiệu", Thứ trưởng Duy nói.
Hoa Vũ
