Khôi phục nghề dệt
Theo thống kê, toàn huyện Hớn Quản có trên 1.100 hộ người S’tiêng đang lưu giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống. So với các xã trong huyện thì Thanh An, Tân An và An Khương là 3 xã có số lượng đồng bào S’tiêng còn lưu giữ và theo nghề dệt thổ cẩm truyền thống nhiều nhất. Cụ thể, Thanh An hiện có 7/13 ấp, sóc với 20 hộ S’tiêng dệt thổ cẩm; xã Tân An có 137 hộ theo nghề dệt; xã An Khương có 197 hộ S’tiêng biết nghề truyền thống (trong đó, 80 đồng bào được đào tạo kỹ năng cơ bản phục vụ phát triển nghề dệt).
Bà Thị Mương, người S’tiêng ở ấp Lồ Ô (xã Thanh An) cho biết, thời gian qua, xã đã vận động 20 người là dân tộc S’tiêng trên địa bàn đi học nghề dệt thổ cẩm, từ đó thành lập Tổ hợp tác (THT) dệt thổ cẩm ấp Lồ Ô để tăng thêm thu nhập, giảm nghèo cho bà con.
Theo bà Mương, chính quyền địa phương rất quan tâm, động viên người dân trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa, phát huy nghề dệt truyền thống để nghề không bị mai một và tạo sinh kế cho đồng bào dân tộc S’tiêng trong xã.
Trước đây, cuộc sống của người S’tiêng gặp không ít khó khăn vì đã bỏ nghề dệt để đi làm rẫy, buôn bán... Tuy nhiên, mấy năm gần đây, cuộc sống của họ đã khác nhờ nghề được khôi phục.
Nếu như đầu năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số của xã chiếm 12,5% thì đến nay còn dưới 8%. Có được điều đó là nhờ xã vừa dạy nghề vừa tạo việc làm để xóa đói giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số. Trong đó, nghề dệt thổ cẩm của bà con S’tiêng trong xã được sự quan tâm của các cấp nên đang từng bước được phục hồi. Theo đó, mỗi năm, xã dành một nguồn kinh phí nhất định phục vụ việc đào tạo nghề, hỗ trợ người dân phát triển nghề dệt theo mô hình THT, kết nối đầu ra.
 |
|
Liên kết phát triển nghề dệt thổ cẩm giúp người dân có thêm thu nhập để ổn định cuộc sống. |
Thông thường, chỉ 2 tháng sau khi học nghề, thành viên THT đã dệt may được các sản phẩm thổ cẩm như váy, áo, khăn, xà rông, túi xách, mền đắp, khăn trải bàn… Địa phương cũng hướng dẫn thành viên THT làm ra những sản phẩm có những chi tiết độc đáo, tinh tế, cách tân nhưng vẫn đảm bảo giữ được nét truyền thống của người S’tiêng. Trong 2 năm gần đây, xã đã truyền dạy nghề dệt thổ cẩm cho hàng trăm lượt người dân ở địa phương.
Không chỉ vậy, THT dệt thổ cẩm ấp Lồ Ô cũng trở thành cơ sở dệt thổ cẩm tiêu biểu, góp phần tạo việc làm ổn định cho 20 phụ nữ S’tiêng. Nhiều chị em không có điều kiện tham gia, THT tạo điều kiện cho dệt tại nhà, sau đó THT thu gom, mua lại.
Để tìm đầu ra cho sản phẩm, THT đã chủ động liên hệ với các cửa hàng, hội chợ trong và ngoài tỉnh để giới thiệu sản phẩm. Nhờ vậy, sản phẩm thổ cẩm S’tiêng của THT hiện không chỉ được bán ở trong tỉnh mà còn đã được xuất đi nhiều địa phương khác như Bình Thuận, Bạc Liêu, Đăk Nông…
Hoạt động tích cực của UBND xã Thanh An đã tạo điều kiện để người dân sản xuất ra những mặt hàng thiết yếu, chất lượng đang được thị trường ưa chuộng và góp phần giúp đồng bào S’tiêng có thêm công việc ổn định, tăng thu nhập.
Tạo sức bật trong chăn nuôi
Là địa phương có đông đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó chủ yếu là người S’tiêng, bên cạnh việc vực dậy nghề truyền thống, huyện Hớn Quản còn đẩy mạnh phát triển các HTX để liên kết thành chuỗi, xây dựng và phát triển thương hiệu các sản phẩm đặc trưng của địa phương.
Tiêu biểu là HTX chăn nuôi Tân Hưng (ấp Sóc Quả, xã Tân Hưng) đang chăn nuôi hơn 5.000 con gà, ngan, vịt. Hầu hết thành viên tham gia HTX là người S’tiêng và từng có truyền thống chăn nuôi gà vịt trên địa bàn xã.
Vào HTX, các thành viên được hỗ trợ vay vốn đầu tư chuồng trại nhằm hạn chế tối đa dịch bệnh từ bên ngoài lây lan. Mô hình chăn nuôi của các thành viên mang lại hiệu quả kinh tế cao, lại không tốn nhiều công chăm sóc. Thức ăn chủ yếu là thóc, bắp, rau xanh nên tiết kiệm được chi phí, quá trình chăn nuôi còn giúp tận dụng nguồn phân bón trực tiếp cho cây cao su, cam, quýt.
 |
|
Mô hình chăn nuôi gà của HTX Tân Hưng giúp đồng bào S'tiêng thấy được vai trò của mô hình kinh tế hợp tác. |
Ông Đoàn Kể, thành viên HTX cho biết, hiện gia đình ông nuôi trên 1.500 con gà, mỗi năm nuôi 4-5 lứa, mỗi lứa từ 5-6 tháng. Hằng năm, gia đình ông xuất bán ra thị trường trên 10.000 con gà thịt, trung bình mỗi con nặng từ 1,7-3kg… Với mức giá ổn định từ 80.000 - 90.000 đồng/kg, gia đình thu về gần 400 triệu đồng/năm, sau khi đã trừ mọi chi phí.
Hiện, HTX Tân Hưng đang tạo mọi điều kiện như con giống, cám, đầu ra cho thành viên. Ngược lại, thành viên phải nắm chắc được phương thức chăn nuôi của mình để sản xuất một cách ổn định.
HTX chăn nuôi Tân Hưng đã góp phần tích cực vào việc chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng và vật nuôi, tạo ra sản phẩm hàng hóa có chất lượng cao. Qua đó, giúp cho đồng bào S’tiêng đổi mới suy nghĩ, cách làm, xây dựng thêm nhiều mô hình hiệu quả, sáng tạo trong vận dụng những tiến bộ mới vào sản xuất, thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, nông thôn một cách bền vững.
Đối với UBND xã Tân Hưng, các cấp ngành đã quan tâm, hỗ trợ HTX phát triển, góp phần cùng địa phương hoàn thành tiêu chí số 13 của Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
Như Yến
Bài cuối: Thêm 'cú hích' cho kinh tế hợp tác
