Phó Chủ tịch UBND xã Hoà Bắc Trương Thanh Nhân cho biết, định hướng phát triển du lịch cộng đồng ở xã Hoà Bắc gồm: nghề dệt, điêu khắc, treckking (đi bộ đường dài, đi bộ leo núi), cồng chiêng, ẩm thực và văn nghệ. Trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình THT phát triển du lịch cộng đồng, tạo công ăn việc làm bền vững cho đồng bào Cơ Tu.
Nghề dệt thổ cẩm của đồng bào người Cơ Tu được duy trì nhằm bảo tồn giá trị văn hóa và phát triển du lịch. |
Khôi phục nghề truyền thống
Sau những giờ lên nương rẫy, 20 chị em trong Tổ dệt thổ cẩm Cơ Tu, thuộc 2 thôn Tà Lang và Giàn Bí lại tập trung tại nhà Gươl để dệt vải.
Chị Nguyễn Thị Mai (dân tộc Cơ Tu), thành viên của Tổ kể: “Chúng tôi lớn lên trong sự mơ hồ về nghề dệt truyền thống. Những năm trước, chị em phụ nữ chỉ biết lên nương rẫy chứ không hề biết đến nghề dệt, không biết khung dệt hình dáng ra sao. Trước thực trạng ấy, từ năm 2018, với định hướng phát triển du lịch cộng đồng, xã Hòa Bắc đã đưa nghề dệt vào một trong 6 nhóm nghề để phục vụ du lịch cộng đồng. Trong đó, xã chủ trương khôi phục nghề dệt thổ cẩm ở 2 thôn Tà Lang và Giàn Bí nhằm tạo điều kiện phát triển kinh tế hộ gia đình và góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa của đồng bào địa phương”.
Từ khi Tổ dệt thổ cẩm Cơ Tu ra đời, các thành viên được học nghề cơ bản từ nghệ nhân dệt thổ cẩm ở huyện Đông Giang (tỉnh Quảng Nam). Sau một thời gian, 20 thành viên đã thành thạo nghề dệt và tiếp tục được học nâng cao.
Chị Nguyễn Thị Lan, Tổ trưởng Tổ dệt thổ cẩm chia sẻ: “Vải dệt có hoa văn, kích thước tùy theo yêu cầu của khách. Từ vải mà có thể làm khăn choàng, ba lô. Hoa văn thường được đính cườm, dệt tên, dệt chữ, dệt hình hoa, chim, thú… Để ra được một tấm vải hoàn thiện cần từ nửa tháng đến một tháng tùy kích thước và thời gian ngồi dệt. Động lực để các thành viên của Tổ gắn bó với nghề là sản phẩm làm ra đến đâu có đầu ra đến đó”.
Từ nghề dệt, các chị em có thêm nguồn thu nhập cho gia đình, thậm chí đi theo nghề lâu dài. Như chị Bùi Thị Nga (dân tộc Cơ Tu, thôn Giàn Bí) kể, tháng 6/2019, được xã hỗ trợ sinh kế là chiếc máy may, chị nhận may, sửa áo quần tại nhà. “Không có dịch Covid-19 thì chắc tôi đã đăng ký đi học thêm khóa may nữa, nhưng dự định gác lại. Có lẽ, được học, được trở về với nghề dệt truyền thống của tổ tiên để lại là một niềm vui và tôi hoàn toàn yêu thích nó, và quan trọng gia đình có thêm thu nhập ổn định”, chị Nga chia sẻ.
Tạo việc làm, thêm thu nhập
Ông Đinh Văn Như, Tổ trưởng THT du lịch cộng đồng cho biết, năm 2019, huyện Hoà Vang chọn 2 thôn Tà Lang và Giàn Bí thí điểm làm du lịch cộng đồng. Ban đầu, được địa phương hỗ trợ vay vốn 400 triệu đồng, THT vay mượn thêm để thành lập mô hình du lịch này. Hiện nay, khuôn viên homestay của THT rộng gần 1.000m2, với khe suối và mênh mông đồi núi bao bọc. Homestay được thiết kế đơn giản với nhà sàn 2 tầng, tầng 1 là sảnh đón khách, khu ăn uống và sinh hoạt chung; tầng 2 là phòng nghỉ có sức chứa khoảng 30 khách. Cách trang trí cũng đơn giản với tre gỗ, đá và các đồ dùng truyền thống của người Cơ Tu.
THT du lịch cộng đồng ở xã Hoà Bắc, huyện Hoà Vang tạo công ăn việc làm ổn định cho 45 người dân tộc Cơ Tu. |
Du khách đến đây được trải nghiệm cuộc sống của đồng bào Cơ Tu như tự kết bè, chèo thuyền xuôi dòng sông Cu Đê, đan gùi, bắt cá suối, tìm hiểu nghề dệt thổ cẩm, đan lát… Buổi tối, khách tham gia đốt lửa trại, múa cồng chiêng, hát lý, hát giao duyên. Đến nay, mô hình du lịch homestay đã thu hút hơn 1.000 lượt khách đến tham quan.
Ông Đinh Văn Như cho biết, mô hình này đã góp phần tạo sinh kế cho những thành viên của THT du lịch: "Mình thấy hiệu quả vì có thêm thu nhập. Đội văn nghệ phục vụ khách buổi tối thu nhập 100.000 đồng/người. Mỗi lần khách đặt ăn uống, đội nấu ăn, phục vụ có thu nhập 200.000 đồng/người. Hiện nay, do dịch Covid-19 nên khách cũng hạn chế. Sắp tới, chúng tôi tiếp tục làm giai đoạn 2, tạo công ăn việc làm cho thành viên trong Tổ”.
Bà Bùi Thị Lươi, Tổ dệt thổ cẩm ở thôn Giàn Bí, xã Hòa Bắc cho biết: Trước đây, cuộc sống của người dân rất khó khăn. Từ khi có mô hình du lịch homestay, bà con dệt thêm thổ cẩm, may các sản phẩm như ví, áo, túi xách... bán cho du khách, vừa gìn giữ văn hóa của dân tộc, vừa cải thiện cuộc sống.
"Ví dụ ngày lễ, khách tới homestay có nhu cầu, mình đi dệt được hỗ trợ 50.000 - 200.000 đồng cũng thêm đồng ra, đồng vào. Homestay có khách thì mấy chị em đi dệt, đi múa để trang trải sinh hoạt gia đình; cũng nhờ homestay nên đã khôi phục lại nghề truyền thống ngày xưa", bà Lươi nói.
Thời gian qua, UBND TP Đà Nẵng, Sở Du lịch đã có nhiều chính sách hỗ trợ các Tổ hợp tác du lịch cộng đồng của người dân miền núi Hòa Vang. Cụ thể là tập huấn công tác phục vụ khách, mở lớp dạy dệt thổ cẩm, đan lát, đưa bà con tham quan, học hỏi các mô hình ở địa phương khác.
Ông Tán Văn Vương, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP Đà Nẵng cho biết, mô hình du lịch cộng đồng homestay là một trong những sản phẩm mới, góp phần làm đa dạng sản phẩm của ngành du lịch Đà Nẵng; không chỉ thuần túy là làm kinh tế mà còn gắn phát triển du lịch với văn hóa.
“Trong thời gian tới, Sở Du lịch, UBND huyện Hòa Vang sẽ đẩy mạnh đầu tư, hình thành các dịch vụ du lịch để phục vụ du khách và tăng cường xúc tiến quảng bá; tổ chức các đơn vị lữ hành đến khảo sát, hình thành tour, tuyến để thu hút khách du lịch đến tham quan trải nghiệm. Mô hình hoạt động du lịch cộng đồng này do người dân đầu tư quản lý và tạo ra công ăn việc làm, tăng thu nhập cho chính họ”, ông Vương thông tin.
Hoàng Hà
Bài cuối: Tín hiệu vui từ HTX kiểu mới