Ngày 26/3, tại hội nghị cung cấp thông tin định kỳ về bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) tháng 3/2019, báo cáo kết quả thực hiện công tác thu nợ BHXH, BHYT, BHXH Việt Nam cho biết, tính đến hết tháng 2/2019, tổng số nợ BHXH phải tính lãi trong toàn quốc là 6.654 tỷ đồng. Tình hình gia tăng nợ diễn ra ở tất cả các tỉnh thành phố, thuộc các thành phần kinh tế (nhất là khu vực kinh tế ngoài quốc doanh).
Lộ diện 20 DN nợ “khủng”
Nguyên nhân chủ yếu do tình hình sản xuất của các đơn vị đang gặp khó khăn; một số đơn vị có ý thức chấp hành chưa tốt quy định về đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN); số lượng đơn vị phá sản, giải thể, mất tích và chủ bỏ trốn còn cao; một số đơn vị còn tìm cách đối phó, trốn tránh, chiếm dụng tiền đóng của người lao động (NLĐ) sử dụng vào mục đích khác.
Ông Mai Đức Thắng - Phó trưởng Ban Thu (BHXH Việt Nam), cho biết nhiều DN vẫn trả lương, thưởng cho NLĐ. Tuy nhiên, việc thanh toán số nợ BHXH thì không thực hiện. Đồng thời, vai trò của cán bộ công đoàn cơ sở tại DN còn yếu. Một phần vì cán bộ công đoàn cơ sở nhận lương của DN nên khả năng đấu tranh với chủ DN chưa cao.
BHXH Việt Nam đã công bố 20 DN có số nợ BHXH lớn trong quý I/2019. Trong đó, công ty CP Lilama 3 nợ hơn 32 tỷ đồng, công ty CP xây dựng Công trình giao thông 1 - Hà Nội nợ hơn 20 tỷ đồng, công ty CP Cầu 12 nợ gần 20 tỷ đồng, chi nhánh công ty CP ôtô Xuân Kiên Vinaxuki - nhà máy sản xuất ô tô số 1, công ty CP Cơ khí xây dựng 121 Cienco1, công ty CP Mai Linh miền Nam...
Bên cạnh đó, liên quan tới công tác thu BHXH của NLĐ có hợp đồng lao động đủ 1 tháng, đại diện BHXH Việt Nam cho biết, cơ quan này đã có văn bản gửi DN yêu cầu đóng bảo hiểm cho nhóm đối tượng lao động này.
Tuy nhiên, thực tế DN chưa nỗ lực đăng ký đóng với lý do nhóm lao động này thường xuyên biến động. Năm 2018, BHXH Việt Nam mới thu BHXH của lao động có hợp đồng đủ 1 tháng là trên 5.000 lao động.
 |
|
Tổng số nợ BHXH phải tính lãi trong toàn quốc là 6.654 tỷ đồng |
Phấn đấu giảm tỷ lệ nợ đọng
Nói về khó khăn trong công tác giảm tỷ lệ nợ BHXH, BHYT, BHTN, ông Thắng cho biết trong quý I/2019, cơ quan BHXH tại 23 tỉnh, thành đã chuyển hồ sơ của 162 DN nợ BHXH sang cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của Luật Hình sự. Tuy nhiên tới nay, việc khởi tố chưa thực hiện được ở DN nào. Một trong những nguyên nhân là do vướng mắc trong quy trình triển khai.
Vì vậy, BHXH Việt Nam, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao và một số cơ quan chức năng đang phối hợp xây dựng quy trình chuyển hồ sơ, thành phần hồ sơ và xử lý cụ thể trong thời gian tới.
Liên quan tới vấn đề thanh tra chuyên ngành, hiện nay vướng mắc nhất là phải có kế hoạch trước, tránh chồng chéo thanh tra. Kế hoạch thanh tra năm 2019 phải được lập từ 2018, sau đó gửi tới Thanh tra Nhà nước. Làm sao các đoàn thanh tra chỉ được thanh tra DN 1 lần/năm.
Để giảm thiểu số nợ và bảo đảm tốt nhất quyền lợi cho NLĐ khi có phát sinh, BHXH Việt Nam sẽ chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố xác định nguyên nhân nợ đối với từng đơn vị để có giải pháp phù hợp.
Các đợt thanh tra phải có quyết định xử lý và gửi kết quả xử lý đến cơ quan chức năng (Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát, Liên đoàn Lao động...) cùng cấp nhằm mục đích báo cáo, làm căn cứ xử lý hình sự sau này.
Trường hợp đơn vị cố tình trốn đóng, kiến nghị cơ quan công an điều tra, khởi tố theo quy định của Bộ luật Hình sự hoặc hướng dẫn NLĐ tố giác hành vi vi phạm với cơ quan công an để xử lý theo trình tự quy định của pháp luật.
Theo ông Đào Việt Ánh, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, năm nay công tác thu của 3 tháng đầu năm vẫn giữ được tiến độ như mọi năm, tuy nhiên trong năm 2019, BHXH sẽ phấn đấu thực hiện giảm nợ so với năm 2018.
Thy Lê
