Từ ngày 1/7, cán bộ, công chức, viên chức sẽ được trả lương theo vị trí việc làm thay vì hệ số cào bằng hiện nay. Dự kiến từ năm 2025, tiền lương cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang tiếp tục tăng bình quân 7% mỗi năm cho đến khi lương thấp nhất khu vực công bằng hoặc cao hơn lương tối thiểu vùng 1 trong doanh nghiệp.
Bãi bỏ mức lương cơ sở trong cơ cấu tiền lương
Thống kê cho thấy, cuối năm 2023, cả nước có gần 2,78 triệu lao động khu vực nhà nước đang đóng BHXH bắt buộc, không gồm lực lượng vũ trang. Trong đó, hơn 2,2 triệu người hưởng lương từ ngân sách và gần 556.000 người hưởng lương tại các đơn vị tự chủ toàn phần hoặc một phần. Bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của nhóm này đạt 6,9 triệu đồng mỗi tháng.
 |
|
Không để người nghỉ hưu thiệt thòi khi cải cách tiền lương. |
Căn cứ Nghị quyết 104/2023/QH15, từ ngày 01/7/2024 sẽ bắt đầu thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII (Nguồn kinh phí thực hiện cải cách tiền lương bảo đảm từ nguồn cải cách tiền lương tích lũy của ngân sách trung ương, ngân sách địa phương và một phần bố trí trong dự toán chi cân đối ngân sách nhà nước); điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở.
Hiện nay, công thức tính lương hưu được nêu tại Điều 56 Luật BHXH năm 2014 như: Lương hưu hằng tháng = Tỷ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu được tính như mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo mức lương của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.
Khi cải cách tiền lương sẽ thực hiện bãi bỏ mức lương cơ sở trong cơ cấu tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức và thay thế bằng cách tính tiền lương mới đảm bảo không thấp hơn mức lương hiện hưởng của cán bộ, công chức, viên chức.
Riêng với người lao động, mức lương vẫn dựa theo thỏa thuận giữa người lao động với người sử dụng lao động. Do đó, khi bỏ mức lương cơ sở thì chỉ thay đổi cách tính tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức do đó sẽ thay đổi mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Bởi vậy, công thức tính lương hưu vẫn áp dụng theo công thức ở trên nên về cơ bản cách tính lương hưu khi cải cách tiền lương sẽ không thay đổi mà chỉ ảnh hưởng đến mức hưởng lương hưu do mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH thay đổi. Theo đó, Chính phủ sẽ có văn bản quy định cụ thể hoặc hướng dẫn cách xác định mức hưởng lương hưu trong thời gian sắp tới.
Không để người nghỉ hưu thiệt thòi khi cải cách tiền lương
Lý giải thêm, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, sẽ có 03 mức điều chỉnh lương hưu từ 1/7/2024 cho 03 nhóm đối tượng khi cải cách tiền lương, cụ thể: Nhóm đầu tiên là những người nghỉ hưu thông thường. Mức tăng lương hưu của nhóm này sẽ được tính toán hợp lý giữa khu vực đang làm việc với người nghỉ hưu, hài hòa giữa người cùng chức vụ trước và sau 1/7/2024.
Bộ trưởng nhấn mạnh quan điểm điều chỉnh mức lương hưu không thấp hơn 50% so với mức tăng lương sau cải cách để đảm bảo hài hòa, cân đối, không để người nghỉ hưu bị đẩy xa hơn, thiệt thòi khi cải cách tiền lương.
Nhóm thứ hai là những người nghỉ hưu trước ngày 1/7/2024, nhà nước cần áp dụng mức bù để giảm phần chênh lệch lương giữa người nghỉ hưu trước và sau thời điểm cải cách chính sách tiền lương.
Ngoài áp dụng chính sách bảo hiểm xã hội, những người hưởng lương theo ngân sách khi về hưu được đảm bảo đầy đủ chế độ như người nghỉ hưu bình thường.
Nhóm thứ ba là những người nghỉ hưu trước năm 1995, Bộ trưởng Dung cho biết, sẽ có chính sách đặc biệt để đẩy lương hưu lên cao hơn nữa.
Điều chỉnh mức đóng BHXH
Theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Lâm Văn Đoan, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chính sách đóng BHXH mới. Chính phủ đề xuất mức đóng bảo hiểm xã hội không quy định thành số tiền tuyệt đối mà sử dụng mức tham chiếu tính BHXH để thay thế cho mức lương cơ sở. Mức tham chiếu tính BHXH được tính bằng 1,8 triệu đồng từ 1/7/2024 thay thế cho mức lương cơ sở quy định tại luật năm 2014.
Mức này được điều chỉnh theo quy định của Chính phủ trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội. Chính phủ cho rằng việc điều chỉnh này thống nhất với thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương.
Ông Đoan cho biết mức tham chiếu này được các cơ quan Chính phủ tính toán để không thấp hơn mức đang áp dụng theo lương cơ sở. "Việc tính mức lương tham chiếu cùng hệ số cần tính toán chặt chẽ, khoa học, để người nghỉ hưu và người đang làm việc hưởng mức tối ưu sau khi luật ban hành", ông Đoan nói.
Theo ông Đoan, Ủy ban Xã hội - cơ quan thẩm tra sẽ nghiên cứu đề xuất của Chính phủ về điều chỉnh mức đóng BHXH, bảo đảm quyền lợi tối ưu cho người lao động trước và sau cải cách tiền lương. "Sẽ không có sự chênh lệch quá xa giữa những người hưởng lương mới và những người nghỉ hưu trước 1/7/2024", ông Đoan nói.
Minh An
