Theo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, tính đến ngày 23/2, Ngân hàng Chính sách xã hội đã giải ngân được 3.999 tỷ đồng với 3.160 lượt người sử dụng lao động vay để trả lương cho hơn 1 triệu lượt người lao động. Theo đó, số tiền giải ngân đạt 53,2% tổng kinh phí dự kiến cho vay theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ban đầu đặt ra là 7.500 tỷ đồng, chưa hoàn thành được kế hoạch đề ra.
Vay vốn trả lương phục hồi sản xuất kinh doanh đối với người sử dụng lao động phải ngừng hoạt động theo Chỉ thị số 16/CT-TTg đã giải ngân là 3.513 tỷ đồng, với 1.572 lượt người sử dụng lao động vay để trả lương cho 893.658 lượt người lao động, chiếm 46,8% tổng số tiền cho vay.
Chính sách vay vốn đã giúp người lao động trở lại làm việc ổn định, doanh nghiệp có nguồn vốn để tiếp tục phục hồi sản xuất kinh doanh. |
Trong đó, nội dung vay vốn để trả lương ngừng việc chỉ giải ngân được 259 tỷ đồng, với 1.255 lượt người sử dụng lao động vay để trả lương ngừng việc cho 72.906 lượt người lao động (chiếm 3,5% tổng số tiền cho vay).
Vay vốn phục hồi sản xuất kinh doanh của 5 lĩnh vực: vận tải, hàng không, du lịch, dịch vụ lưu trú, xuất khẩu lao động đã giải ngân 227 tỷ đồng, với 227 lượt người sử dụng lao động vay để trả lương cho 57.357 lượt người lao động (chiếm 3% tổng số tiền cho vay).
Mức cho vay tối đa bằng mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động theo thời gian trả thực tế, tối đa 3 tháng; lãi suất cho vay 0% và không phải thực hiện biện pháp đảm bảo tiền vay; thời hạn vay vốn tối đa 12 tháng.
Nguồn vốn vay tập trung ở một số tỉnh, thành có số lượng doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề như: Đồng Nai hơn 918 tỷ đồng, TPHCM hơn 570 tỷ đồng, Bình Dương trên 422 tỷ đồng, Hà Nội trên 272 tỷ đồng, Bắc Ninh trên 245 tỷ đồng…
Ngày 31/3 tới đây sẽ là thời điểm kết thúc thời gian thực hiện chính sách. Như vậy, tỷ lệ giải ngân chưa đạt được kết quả mong muốn. Theo lý giải của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, điều này xuất phát từ 3 nguyên nhân chính.
Chính sách cho vay trả lương ngừng việc, phục hồi sản xuất là một trong 12 chính sách hỗ trợ người sử dụng lao động, người lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 theo Nghị quyết số 68/NQ-CP, Nghị quyết số 126/NQ-CP.
Trước hết, chính sách vay vốn trả lương triển khai nhanh trong bối cảnh đại dịch Covid-19 nên chưa đánh giá sát sao thực trạng các doanh nghiệp bị tác động bởi đại dịch và nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp này.
Thứ hai, mức cho vay còn thấp nên chưa nhận được sự quan tâm của các doanh nghiệp.
Thứ ba, các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực ưu tiên cho vay chưa thực sự bước vào giai đoạn phục hồi sản xuất, phục hồi việc làm đầy đủ cho người lao động, nên chưa phát sinh nhu cầu vay vốn.
Trước thực tế tỷ lệ giải ngân chậm như hiện nay, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cho rằng chính sách vay vốn trả lương ngừng việc và phục hồi sản xuất cần được nghiên cứu tiếp tục thực hiện trong thời gian tới theo tiến độ mở cửa, thị trường lao động ổn định, nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp sẽ tiếp tục phát sinh. Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác rà soát, đánh giá tổng thể tình hình các doanh nghiệp địa phương phải ngừng hoạt động sản xuất, giao thương, cung - cầu bị thắt chặt, người lao động phải nghỉ không có việc làm, doanh nghiệp không có nguồn thu...
Trên cơ sở thực tế, chính sách mới sẽ được đề xuất phù hợp, đảm bảo nguồn vốn nhanh chóng đến được doanh nghiệp, góp phần giảm bớt khó khăn về tài chính, tạo điều kiện cho doanh nghiệp duy trì, phục hồi sản xuất trong điều kiện “bình thường mới” và thích ứng an toàn.
Nguyễn Luận