Ông Bun Vibol - 51 tuổi, đã cảm thấy quen thuộc hơn khi sử dụng tay làm việc trở lại. Là một trong số gần 40.000 người tàn tật ở quốc gia có tỷ lệ thương vong do trúng bom mìn cao nhất thế giới, ông Vibol đã bị mất cánh tay phải khi tham gia cuộc Nội chiến của Campuchia 30 năm trước. Ngày nay, nhờ công nghệ in 3D, ông Vibol đã có lại cánh tay phải của mình.
Gặp gỡ “kẻ phá cuộc chơi”
Ông Vibol là 1 trong số 25 người thụ hưởng theo một sự hợp tác giữa Dự án phi Chính phủ của Canada Victoria Hand và ARC Hub PNH, một công ty khởi nghiệp chuyên về công nghệ in 3D.
Dự án Victoria Hand đã thiết kế ra các bộ phận tay, chân giả được ARC Hub PNH tạo ra tại văn phòng trụ sở của công ty ở Campuchia. Mỗi cánh tay mất 40 tiếng để in và lắp ráp, với chi phí trọn gói hết 320 USD - rẻ hơn rất nhiều so với chi phí sản xuất một cánh tay giả theo kiểu truyền thống.
Theo nhà đồng sáng lập mang hai dòng máu Mỹ - Campuchia, Ki How Tran, sáng kiến này thuộc dự án thí điểm của ARC Hub PNH về việc tạo ra các thiết bị y tế bằng công nghệ in 3D.
Được thành lập năm 2013, khi Tran chuyển từ Los Angeles, California (Mỹ) tới Campuchia, cho đến nay, ARC Hub PNH vẫn giữ vững vị trí “công ty in 3D độc nhất ở Campuchia”. Là một người luôn có đam mê với việc làm ra và thiết kế đồ vật, Tran đã nhìn thấy tiềm năng của công nghệ in 3D khi anh trai của anh, Ki Chong, gửi cho anh một bài báo nói về các bộ phận máy bay được in bằng công nghệ 3D.
“Hai anh em tôi đều nhận thấy công nghệ đổi mới này có thể tạo thành cuộc cách mạng như thế nào về cách thế giới làm ra đồ vật. Nhưng chúng tôi đều thấy buồn vì nhiều khả năng phải rất lâu nữa điều đó mới có thể có ở Campuchia”, Tran bộc bạch.
Thất vọng về việc “các nước như Campuchia luôn phải chơi trò “đuổi bắt” với những quốc gia còn lại trên thế giới”, hai anh em Tran đã quyết định phá vỡ “cuộc chơi” và đưa Campuchia lên hàng “chiến tuyến”, đi đầu về công nghệ in 3D.
“Chúng tôi quyết định thành lập một doanh nghiệp hoạt động về in 3D mà sẽ cho phép người dân Campuchia học tập, sử dụng và trở thành những người đứng đầu về công nghệ in 3D này”, Tran chia sẻ.
Kể từ đó, mọi hoạt động đối với một doanh nghiệp nhỏ mới thành lập đều được bắt đầu từ căn hộ của hai anh em Tran ở Phnom Pehn rồi phát triển dần lên thành một đội ngũ có năm người, đặt trụ sở MakerSpace đầu tiên ở Campuchia, hiện vẫn do anh em Tran giúp đỡ tạo điều kiện và điều hành.
![]() |
In bằng công nghệ 3D
Tinh gọn và có ý nghĩa
“Vì công ty đã phát triển, nên cả tôi và anh Ki Chong đều tham gia hỗ trợ mọi người. Chúng tôi học hỏi được rất nhiều về đất nước của cha mẹ chúng tôi và cũng đã học cả tiếng mẹ đẻ Campuchia của mình”, Tran tâm sự.
Theo Tran, người Campuchia thực sự đã chấp nhận công nghệ in 3D. “Tôi đã tiếp chuyện rất nhiều người liên hệ với chúng tôi để hỏi xem liệu việc in 3D có đúng là giải pháp tốt nhất để tạo nên thứ gì đó không. Lẽ dĩ nhiên, giải pháp này không thể phù hợp cho việc tạo ra tất cả mọi thứ, nhưng đó là một nỗ lực giúp một bộ phận người Campuchia giờ đây đang cố gắng tận dụng công nghệ này”, Tran chia sẻ.
Thời gian này, với sứ mệnh của công ty theo định hướng để “tích hợp công nghệ in 3D vào Campuchia” cùng lúc với các nước còn lại của thế giới cũng đang khám phá công nghệ, một trong những sáng kiến cao quý hơn cả của ARC Hub PNH chính là trợ giúp phát triển một chương trình giáo dục thiết kế 3D nhằm khuyến khích sinh viên tham gia học STEM (Science - Khoa học, Technology - Công nghệ, Engineering - Kỹ thuật và Mathematics - Toán học).
Nói về điều này, Tran cho biết: “Chúng tôi đang làm việc với Quỹ Trẻ em Campuchia (CCF) và chính tôi đã dạy một vài lớp học đầu tiên có sự trợ giúp của một trợ lý của CCF. Tôi đã dạy cho người trợ lý đó cách sử dụng phần mềm thiết kế 3D cũng như cách tiếp tục giảng bài theo chương trình. Giờ đây, anh chàng đó đã có được lớp học thiết kế 3D và in 3D của riêng mình trong một ngôi trường về công nghệ cao mới được xây dựng dành cho CCF”.
“Chúng tôi cũng sẽ không ngừng giúp đỡ người Campuchia để mang những ý tưởng về sản phẩm của họ vào cuộc sống thông qua việc tạo mẫu bằng công nghệ in 3D, nhằm mục đích tạo ra một sản phẩm cuối cùng mà họ có thể bán ra được thị trường toàn cầu”, Tran kết luận.
Lê Minh