Đã có sự e ngại khi cách đây hơn 1 năm, Viettel quyết định đầu tư vào Haiti, đất nước vừa trải qua thảm họa động đất kinh hoàng, với thương hiệu NATCOM. Lần đầu tiên, người dân Haiti biết đến mạng 3G và được sử dụng các dịch vụ viễn thông với giá rẻ hơn các công ty khác đến 25%.
NATCOM có vùng phủ sóng lớn nhất Haiti, có hệ thống cửa hàng đến từng thôn, xã nên chỉ sau 1 tháng cung cấp thử nghiệm, NATCOM đã có tới 200.000 thuê bao đăng ký đến trước ngày khai trương.
Mạo hiểm đánh cược
Cách đây gần 2 năm, sau 3 tháng khảo sát và tìm hiểu thị trường, theo dự kiến, ngày 15/1/2010, Viettel sẽ bắt đầu những đàm phán về kế hoạch đầu tư tại Haiti với Công ty Teleco. Thế nhưng, chỉ 3 ngày trước đó, đất nước Haiti đã gánh chịu một trận động đất được đánh giá là một trong những thảm họa của nhân loại. Trải qua khủng hoảng, đối tác Haiti không nghĩ rằng họ sẽ có cơ hội tiếp tục được hợp tác với Việt Nam.
Thế nhưng, Vietel vẫn quyết tâm trở lại trong khi giới đầu tư thì cho rằng đó là thương vụ đầy mạo hiểm khi Công ty Teleco thua lỗ triền miên và sau động đất có đến hơn 80% hạ tầng mạng viễn thông của Haiti bị phá hủy hoàn toàn, tình hình chính trị bất ổn.
Sau những nỗ lực của hai bên là một thỏa thuận ký kết giữa Teleco và Viettel, thành lập liên doanh NATCOM trong đó Viettel nắm giữ 60% vào ngày 7/5/2010. Thương vụ có trị giá lên đến 99 triệu USD trong đó 59 triệu USD đầu tư ban đầu và 40 triệu USD còn lại sẽ đầu tư trong 4 năm kế tiếp.
Liên doanh NATCOM đạt được những kết quả tích cực với dấu mốc đáng nhớ nhất là ngày 22/12/2010, phát sóng thành công 5 trạm BTS đầu tiên, những cuộc gọi quốc tế được thực hiện với chất lượng tốt, đạt tiêu chuẩn. Các cuộc gọi nội mạng di động và cố định của NARCOM được thử nghiệm thành công, tiến tới kết nối với các mạng viễn thông khác tại Haiti.
Hơn 1 năm chính thức đầu tư, Liên doanh NATCOM đã khai trương mạng viễn thông với cơ sở hạ tầng đứng đầu tại Haiti. Tờ báo viễn thông của Anh là Telecom TV One đã viết: "Viettel bắt đầu đi trên con đường mà những nhà tư bản sợ phải đi". Thế nhưng, nhà mạng giàu ý chí này đã dám đi và vượt qua mọi thử thách để đạt thành công. Hãng tin AP (Mỹ) phong tặng cho Viettel là "Quân đội Việt Nam sẽ trở thành vị cứu tinh cho ngành viễn thông ở Haiti".
Đúng với phong cách truyền thống trong văn hóa kinh doanh vốn có của những người lính làm thương trường ở Vietel, là luôn coi trọng chữ tín và chấp nhận với những thách thức lớn. Phó tổng giám đốc Viettel, ông Nguyễn Mạnh Hùng, từng chia sẻ khi đã coi là bạn, người Việt Nam sẽ giúp bạn trong khó khăn.
Cơ hội từ đổ nát
Thế nhưng, trên góc độ của người làm thương trường, vị lãnh đạo này đã chia sẻ về những cơ hội mà họ nhìn thấy từ "đống đổ nát" Haiti. Những miếng bánh ngon là các thị trường tiềm năng giờ đây đã "hết cửa" khi bị xâu xé bởi quá nhiều đại gia lớn. Do vậy, những nước nghèo như Haiti, một miếng bánh "khó nuốt" nên nhà đầu tư thường nghĩ rằng thật khó để có cơ hội thành công.
Tuy nhiên, những người lãnh đạo của Viettel đã tìm thấy tiềm năng từ miếng bánh "khó nuốt" ấy là nhu cầu viễn thông rất cao, trong khi chỉ có 35% dân số được sử dụng dịch vụ với giá cước cao và chỉ tập trung ở các thành phố lớn. Thêm vào đó, khoảng cách giữa các công ty viễn thông cũng được thu hẹp bởi nhiều hãng khác cũng phải xây dựng lại hạ tầng như NATCOM trong khi tiềm năng của Viettel là giá cước rẻ, chỉ với 3 cent/phút.
Từng đã rất thành công ở hai thị trường Lào và Campuchia với vị trí là nhà đầu tư số một trong ngành viễn thông, Viettel có thêm nhiều kinh nghiệm khi đầu tư ra nước ngoài. Nên dù khẳng định còn nhiều khó khăn nhưng nhà đầu tư này vẫn quyết tâm và kỳ vọng về sự tăng trưởng trong tương lai.
Cứu tinh cho Haiti
Thực tế, những thành công ban đầu của Viettel với Công ty NATCOM đã làm cho giới đầu tư trong nước và quốc tế ngạc nhiên. Từ đống đổ nát không còn nhiều hy vọng cho sự tái thiết, Viettel đã bước đầu làm thay đổi bộ mặt của ngành viễn thông Haiti và vươn lên vị trí dẫn đầu tại thị trường này. Vượt qua hai đối thủ lớn là Digicell, công ty viễn thông lớn nhất vùng Caribe, và Voila, công ty của Mỹ vốn đã chiếm lĩnh thị trường viễn thông ở Haiti. Và trong khi những đại gia này tập trung cho phân khúc khách hàng cao cấp thì đích ngắm của Viettel lại là dân nghèo với mong muốn "trẻ chăn trâu cũng dùng di động".
NATCOM đã xây dựng được mạng lưới viễn thông lớn nhất Haiti với gần 3.000km cáp quang, gần 1.000 trạm BTS với hơn 200 trạm 3G đến khắp các huyện trên khắp Haiti, nhiều hơn số trạm mà Digicell đã xây dựng trong 10 năm. Hệ thống siêu thị, cửa hàng giao dịch và đại lý lên tới gần 2.000 điểm với mạng lưới nhân viên bán hàng trực tiếp trải đến từng thị trấn. Hiện, NATCOM có khoảng 140.000 thuê bao di động và hàng chục nghìn thuê bao internet 3G, ADSL. Dự kiến đến cuối năm, con số này sẽ lên đến 500.000 thuê bao di động và 20.000 thuê bao 3G.
Viettel không chỉ mang đến sự đầu tư, cách làm của nhà mạng này thực sự đã chinh phục được người dân bản địa khi họ thể hiện những trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp với một đất nước vừa trải qua khó khăn. NATCOM hiện cung cấp thuê bao di động trợ giá cho 80.000 cảnh sát Haiti và 50.000 sinh viên. Ngoài ra là những hỗ trợ xây dựng Chính phủ điện tử phục vụ công tác điều hành của Chính phủ và cơ quan cấp tỉnh. Đặc biệt, NATCOM cam kết hỗ trợ internet miễn phí cho toàn bộ 18.000 trường học của Haiti và hiện 100 trường học đầu tiên đã được sử dụng mạng.
Cảnh tượng đông đúc tại các điểm giao dịch của NATCOM với tâm trạng hồ hởi của người dân Haiti đi đăng ký dịch vụ được xem là hình ảnh đẹp cho câu chuyện đầu tư này. Và với cam kết Viettel sẽ đưa trình độ viễn thông của Haiti lên ngang tầm khu vực Mỹ latinh vào năm 2015 với 100% dân số sử dụng di động và 20% thuê bao internet là điều hoàn toàn có thể đạt được của Viettel.
Cẩm An
THỜI BÁO KINH DOANH Số 0, ra ngày 16/09/2011