Đó là ý kiến đánh giá của đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM) tại phiên thảo luận tổ sáng 22/5.
Liên quan đến việc phát triển 3 đặc khu kinh tế, đại biểu Trương Trọng Nghĩa cho biết, trên thế giới hiện nay, tỷ lệ thành công của các đặc khu không cao. Sự thành công của đặc khu còn phụ thuộc rất lớn vào năng lực quản lý, vào xử lý các mối quan hệ với các thế lực tài chính, các nhóm lợi ích nên nó làm méo mó đi chủ trương ban đầu.
"Ba đặc khu kinh tế Vân Đồn, Phú Quốc, Vân Phong rất lớn, liên quan tới cả trăm ngàn dân ở các vùng miền, liên quan đến rừng vàng biển bạc, đến các di sản thiên nhiên. Câu hỏi đặt ra là chúng đã tính hết chưa? Tôi xin thưa, có những quốc gia đã phải trả giá cho việc này. Nhiều nước đã không trả được nợ", đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói.
Đại biểu Bùi Văn Phương (Đoàn Ninh Bình) nêu quan điểm, sau nhiều lần thảo luận, Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đã hoàn thành căn bản, các ý kiến đại biểu băn khoăn đã được tiếp thu và chỉnh sửa. Xây dựng các đặc khu phát triển dựa trên lợi thế được thiên nhiên ban tặng, phát triển đặc khu để lan tỏa ra khu vực.
Cũng sau nhiều lần góp ý, chỉnh sửa, hiện những chính sách ưu đãi đã được điều chỉnh có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên cho nhà đầu tư chiến lược, những nhà đầu tư bỏ vốn lớn, chính sách này sẽ khiến họ yên tâm ở lại đầu tư. Ngoài ra, các đặc khu cũng có chính sách ưu tiên cho những lĩnh vực cần ở Việt Nam như công nghệ cao.
Liên quan đến quyền của Chủ tịch đặc khu, đại biểu Bùi Văn Phương cho rằng, các đặc khu kinh tế sẽ có sự phân quyền, có quyền thuộc Thủ tướng, có quyền thuộc Chủ tịch UBND tỉnh, giờ sẽ phân cho Chủ tịch đặc khu. Nhưng trao quyền phải gắn liền với trách nhiệm.
"Có ý kiến sợ giao nhiều quyền như thế cho Chủ tịch đặc khu sẽ xảy ra tình trạng lạm quyền. Tôi không sợ vậy, quan trọng là cơ chế vận hành, cơ chế công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Đây chính là mấu chốt tránh việc lạm quyền, tham nhũng", đại biểu Bùi Văn Phương nhấn mạnh.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP.HCM) lo ngại về quyền hạn của người đứng đầu đặc khu, đề xuất nên để cho họ quyền hạn đến mức họ có thể triển khai một cách nhanh nhất và chịu trách nhiệm trước các quyết định của mình.
"Lãnh đạo có quyền nhưng đi đôi phải gắn với trách nhiệm. Cần làm rõ trách nhiệm và quyền hạn. Mặt trận Tổ quốc, HĐND và Quốc hội phải giám sát những quyền hạn đó. Khi đó đòi hỏi phải có sự minh bạch và công khai, và quan trọng hơn nữa là yếu tố con người", đại biểu Trần Hoàng Ngân nói.
Minh Trang