Một tín hiệu lạc quan là theo thông tin mới đây, trong năm tới, giá trị hàng Việt được bán vào hệ thống bán lẻ hiện đại Tập đoàn Aeon (Nhật Bản) có thể sẽ lên đến nửa tỷ USD và được dự tính sẽ đạt 1 tỷ USD trong 5 năm tiếp theo.
Tuy nhiên, ở góc độ của nhà thu mua khi làm việc với các nhà cung cấp Việt, ông Yuichiro Shiotani, Tổng Giám đốc Aeon Topvalu, lưu ý có một nút thắt ở các nhà cung cấp Việt là việc đầu tư của họ đối với trang thiết bị.
Cần chịu khó đầu tư
Trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, ông Yuichiro ví von nút thắt của nhà cung cấp như một ván cờ, tức là một khi nhà cung cấp Việt đầu tư trang thiết bị thì mới nhận được đơn hàng. Nhà thu mua là Aeon cũng hiểu được rủi ro của doanh nghiệp (DN) nên đã cử nhân viên tư vấn giúp DN đầu tư đúng nhất nhằm nhận được đơn đặt hàng.
Ông Yuichiro nói rằng phía Aeon đang đặt ra kỳ vọng là sẽ tạo được 2.000 – 3.000 nhà cung cấp Việt Nam có thể xuất khẩu (XK) sang siêu thị của họ tại Nhật trong thời gian tới.
Một trong những yếu tố quan trọng là quy trình sản xuất của các nhà cung cấp Việt phải đáp ứng tiêu chuẩn sạch. Muốn có sản xuất sạch đòi hỏi phía DN Việt cần phải chịu khó đầu tư. Khi ấy, việc hái “trái ngọt” khi XK hàng Việt sang Nhật hay các thị trường khó tính khác là chuyện đương nhiên.
Có thể lấy trường hợp điển hình mới đây nhất vào trung tuần tháng 6/2019, từ một nhà máy sản xuất sạch đạt chứng nhận FDA (Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ) ở Bình Dương, một DN thuần Việt là CTCP Nutifood đã XK lô hàng 15 container với số lượng 2 triệu đơn vị sản phẩm dinh dưỡng sang một thị trường khó tính như Mỹ.
Số sản phẩm dinh dưỡng này thông qua nhà phân phối được đưa lên kệ hàng ở 300 siêu thị tại Mỹ. Để làm được điều đó, ở khâu sản xuất, DN đã phải chịu khó đáp ứng hàng trăm tiêu chuẩn khắt khe, kiên trì theo đuổi quy trình sạch để có được chứng nhận của FDA cách đây hơn một năm.
Tính ra, với quy trình sản xuất sạch, đến nay công ty này đã xuất sang Mỹ được hai nhóm sản phẩm và dự kiến đến cuối năm sẽ xuất nhóm sản phẩm thứ ba, cũng như tương lai sẽ xuất thêm nhiều nhóm sản phẩm khác vào Mỹ.
Điều này gợi mở rằng nếu như DN Việt chú trọng vào khâu đầu tư cho sản xuất sạch, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn thì việc mở rộng XK hàng Việt vào những thị trường khó tính sẽ càng dễ dàng hơn.
Với việc XK nông sản hiện nay vào thị trường khó tính, ông Võ Quan Huy, Giám đốc công ty TNHH Huy Long An – Mỹ Bình, cho rằng để ngành hàng này ổn định và XK bền vững, Nhà nước cần xây dựng cho được những tiêu chuẩn đối với những DN liên kết phát triển sản xuất để có được sản phẩm XK, nhất là phải có được tiêu chuẩn của nhà thu mua đưa ra hoặc tiêu chuẩn được yêu cầu từ quốc gia nhập khẩu.
 |
|
DN làm ăn minh bạch sẽ không sợ thanh, kiểm tra |
Kiên trì quy trình sạch
Theo ông Huy, các loại trái cây hay cây trồng, vật nuôi hoặc các sản phẩm nông sản của chúng ta khi XK sang những thị trường khó tính sẽ không bị trả về. Chúng ta phải đáp ứng được tiêu chuẩn của nước nhập khẩu thì mới có thể bền vững được. Còn nếu chúng ta xuất hàng mà cứ “nay đi mai trả” thì việc XK của DN có nguy cơ vỡ trận.
Chẳng hạn như quả bưởi có thể xuất đi vào thị trường EU nhưng lại bị vướng vấn đề dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Để khắc phục, ông Võ Quan Huy cho rằng chúng ta phải có một vùng trồng sạch, một quy chuẩn sạch để có thể thu hút DN vào đầu tư XK.
Trong khi đó, việc XK quả vải vào những thị trường khó tính lại được cho là khả quan hơn nhờ áp dụng quy trình sạch. Trong năm nay, với 18 mã vùng do Bộ Nông nghiệp Mỹ cấp cho 394 hộ sản xuất vải thiều tại 7 xã của huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) với tổng diện tích 217,89ha, có thể thấy quả vải đã đủ điều kiện XK sản phẩm vào thị trường Mỹ.
Hoặc như XK sang thị trường Nhật, với nhiều năm XK trái chuối vào thị trường này, ông Huy cho biết thị trường này tiêu thụ rất lớn nhưng DN của ông lại kẹt vấn đề nhân công không đủ sức để đóng gói trái chuối đạt tiêu chuẩn của Nhật.
“Có thể là công ty của tôi có thể XK chuối sang Nhật thêm nhiều nữa, nhưng do hạn chế ở một vùng nguyên liệu không thể có được nhiều nhân công đáp ứng đầy đủ quy trình sản xuất sạch để làm ra mặt hàng cho đẹp. Cho nên, công ty phải đi liên kết ở các vùng nguyên liệu khác, nhưng khi đưa ra các điều kiện của mình thì sự tuân thủ ở các vùng nguyên liệu mới lại hơi bị khó”, ông Huy băn khoăn.
Để chinh phục thị trường khó tính như Nhật Bản, nhiều DN đã xác định là họ phải kiên trì với quy trình sản xuất sạch. Công ty phát triển nông nghiệp Hải Âu vào tháng 5/2019 vừa qua đã trở thành DN đầu tiên của Việt Nam được Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cấp chứng nhận hữu cơ JAS – một chứng nhận hết sức nghiêm ngặt.
Nhằm đạt được chứng nhận này, phía công ty đã phải mất hết 3 năm thực hành theo tiêu chuẩn JAS với quy trình sản xuất nông nghiệp sạch và phải tránh “cám dỗ” với nông pháp hoá học dù thời gian đầu họ gặp không ít chông gai. Nhưng thời gian 3 năm để chờ đến ngày gặt “trái ngọt” thì chẳng bao giờ là phí!
Thế Vinh
