Hiện nay, cả nước có khoảng 9 triệu hộ sản xuất, trong đó có 600.000 hộ kinh doanh, nhưng tình trạng mất an toàn thực phẩm (ATTP) tại những cơ sở này là phổ biến cho dù thời gian qua cơ quan chức năng đã vào cuộc quyết liệt.
Thực tế này được Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, ATTP là vấn đề bức xúc kéo dài, đây là việc không thể làm trong một năm, mà phải ít nhất 5 năm mới tạo chuyển biến căn bản.
Phải giải quyết từ gốc
Lâu nay, việc người dân trực tiếp nuôi trồng và sản xuất thực phẩm nhưng không thực sự tuân thủ ATTP đã không còn là chuyện hiếm. Bởi vậy, theo Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam, để các đơn vị sản xuất kinh doanh trở thành người “đồng hành” thay vì “đối đầu” với cơ quan chức năng thì trách nhiệm của cơ quan quản lý là phải tuyên truyền để người trong cuộc thay đổi nhận thức, vận động đến từng hộ gia đình, động viên người dân làm đúng pháp luật.
“Người dân phải là người đồng hành chứ không phải là người đối đầu trong cuộc chiến đảm bảo ATTP. Vấn đề là người trong cuộc phải thay đổi nhận thức”- Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân nói.
Tại hội nghị kế hoạch vận động và giám sát bảo đảm an toàn thực phẩm năm 2016, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam cũng đặt câu hỏi: “Hiện nay, nếu cá nhân hộ nông dân vi phạm, chúng ta có chế tài không? Việc này không dễ nên phải có công đoạn vận động trước, phải có hướng dẫn, tuyên truyền vận động cho người dân”.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng ngoài việc tuyên truyền xuống đến tận hộ dân, cơ quan quản lý phải có quy trình hướng dẫn sản xuất sạch, kinh doanh sạch và phải giám sát được các quy trình.
An toàn thực phẩm là vấn đề bức xúc kéo dài
“Trên thực tế, đã có nhiều quy trình nhưng cũng có quy trình không đúng hoặc đã lạc hậu. Bởi vậy, Uỷ ban Trung ương MTTQ VN yêu cầu quý III/2016, các Bộ, ban ngành liên quan phải ban hành được hướng dẫn quy trình sản xuất sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm”, ông Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Hữu Chí cũng cho rằng phải giải quyết từ gốc vấn đề, đó là vận động nhân dân tự giác chấp hành, bởi không ai có thể tối ngày kiểm tra được.
Ngoài ra, ông Chí cũng nêu lên thực trạng là cơ quan quản lý chưa đưa ra được tiêu chí cụ thể để đánh giá chất lượng sản phẩm. “Nếu không có tiêu chí cụ thể thì không thể giám sát, kiểm tra và không thể xử lý được các vi phạm” – ông Chí bày tỏ.
Đồng thuận với ý kiến trên, ông Lê Tiến Châu, Thứ trưởng Bộ Tư pháp, cho rằng cùng với việc vận động, giám sát người dân trong việc kinh doanh ATTP, gốc của vấn đề vẫn phải là nhận thức từ người sản xuất, người dân phải thấy được lợi ích của họ từ chính việc khi sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn, như vậy, họ mới vào cuộc.
“Vận động các doanh nghiệp không khó. Khó là việc vận động nông dân, các hộ sản xuất nhỏ lẻ. Người dân sẽ cân nhắc khi họ thực hiện việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm họ sẽ được gì, mất gì. Vì thế, cần có những chia sẻ với nông dân về kinh nghiệm, vốn, giống để họ thấy được lợi ích khi họ sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm”- ông Châu nói.
Gắn trách nhiệm với UBND các cấp
Trong kế hoạch vận động và giám sát bảo đảm ATTP năm 2016, Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết sẽ công bố tên và việc xử lý các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, hợp tác xã, gia đình, cá nhân vi phạm nghiêm trọng pháp luật về ATTP trên các phương tiện truyền thông, báo chí của Trung ương và địa phương.
Đồng tình với kế hoạch này, hầu hết các bộ, ngành đều khẳng định rằng gắn trách nhiệm với UBND các cấp sẽ tăng hiệu quả trong ATTP.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, trong việc đảm bảo vệ sinh ATTP, phải làm rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, của chính quyền địa phương. “Chúng ta hay đề cập trách nhiệm các bộ, ngành mà quên trách nhiệm của UBND các cấp”, ông Long nói.
Để tình trạng thực phẩm bẩn được đẩy lùi, theo Thứ trưởng Long, mỗi bộ, ngành cần có hướng dẫn riêng cho từng ngành hàng của mình. Khi phát hiện vi phạm, cần phải công khai kịp thời để người dân biết, tẩy chay thực phẩm bẩn.
Thứ trưởng đề nghị cần đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xử phạt các vi phạm, bởi mỗi năm có khoảng 500.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh được kiểm tra nhưng mức độ xử phạt không nhiều.
Đồng tình quan điểm với lãnh đạo Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vũ Văn Tám nêu quan điểm trách nhiệm thực thi ở cơ sở là rất quan trọng, cần nêu rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, chính quyền các cấp. Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông để thay đổi nhận thức về an toàn thực phẩm; xây dựng được chuỗi sản xuất an toàn…
Tại hội nghị, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân chỉ đạo: Kết thúc năm 2016, các bộ, ngành Trung ương cần hoàn thành việc rà soát, điều chỉnh, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về hướng dẫn sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn, tạo chuyển biến và các điều kiện pháp lý để năm 2017 triển khai đồng bộ ở các tỉnh thành trên cả nước.
Thời gian tới, với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, chính quyền địa phương và các bộ ngành, Trung ương, vấn đề ATTP sẽ có những chuyển biến tích cực. “Phấn đấu đến hết 2016, 50% hộ sản xuất cam kết sản xuất bảo đảm ATTP”, Thứ trưởng Bộ Y tế hy vọng.
Ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ ------------------------------- Phải quy được trách nhiệm tới từng huyện, xã, thành phố nếu để tình trạng mất ATTP. Về kinh phí, sẽ để lại 100% tiền xử lý các cơ sở mất ATTP cho địa phương sử dụng để phục vụ công tác kiểm nghiệm, tiêu hủy… bên cạnh nguồn từ ngân sách nhà nước. Đồng thời, sẽ có chủ trương xã hội hóa việc đầu tư trang thiết bị kiểm nghiệm. Ông Đinh La Thăng, Bí thư thành ủy Tp.HCM ------------------------------- Nguyên nhân lớn nhất khiến thực phẩm bẩn tràn lan chính là việc không xác định được trách nhiệm, không kỷ luật được ai cả, từ phường, xã, thành phố. Như vậy, cả làng đều vui, ăn bẩn vẫn vui vì có xác định được ai có trách nhiệm đâu. Ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội Tình trạng mất ATTP trên địa bàn thành phố vẫn diễn ra phức tạp. Cụ thể, năm 2015, Hà Nội tổ chức trên 150.000 cuộc kiểm tra và xử phạt với số tiền trên 20 tỷ đồng nhưng riêng quý I/2016, thành phố đã kiểm tra hơn 37.000 cơ sở và xử phạt hơn 10 tỷ đồng, tức bằng quá nửa số tiền phạt cả năm 2015. |
Thanh Hoa