Vụ kiện giữa Vinasun và Grab chưa thoát khỏi "vũng lầy" để có một kết cục có hậu khi mới đây cả hai tiếp tục đệ đơn kháng cáo bản án sơ thẩm của TAND Tp.HCM.
Phía Vinasun kháng cáo yêu cầu tòa cấp phúc thẩm buộc Grab phải bồi thường 36,3 tỷ đồng còn lại cho họ. Trước đó, Vinasun kiện Grab đòi bồi thường 41,2 tỷ đồng nhưng ở phiên tòa sơ thẩm ngày 28/12/2018, TAND Tp.HCM đã bác bỏ khoản tiền 36,3 tỷ đồng, chỉ buộc Grab bồi thường 4,8 tỷ đồng.
Sai lầm nối tiếp?
Về phía mình, Grab đã gửi đơn kháng cáo toàn bộ nội dung bản án sơ thẩm buộc họ phải bồi thường 4,8 tỷ đồng cho Vinasun và đề nghị cấp phúc thẩm hủy bản án này.
Grab cho rằng bản án sơ thẩm của TAND Tp.HCM gửi đi một thông điệp tiêu cực đến các doanh nghiệp (DN) muốn đầu tư, sáng tạo trong bối cảnh nền kinh tế số Việt Nam đang phát triển sôi động.
"Nó tạo ra tiền lệ cho các DN truyền thống và gián tiếp khuyến khích họ tìm lối thoát dễ dàng và duy trì tình trạng trì trệ bằng cách kiện các đối thủ, thay vì cần liên tục đổi mới, ứng dụng công nghệ để duy trì ưu thế cạnh tranh", đại diện của Grab bày tỏ.
Nhìn từ vụ kiện tụng này, luật sư Lê Thành Kính, Giám đốc công ty Luật TNHH Lê Nguyễn, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), cho rằng điều đó hoàn toàn không phù hợp với xu hướng kinh doanh hiện nay tại Việt Nam.
Theo ông Kính, với thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, những vụ việc kiện tụng như vậy là rất sai lầm. Thứ nhất là sai lầm về vấn đề kinh doanh, thứ hai là sai lầm về quản lý kinh doanh, thứ ba là sai lầm về vấn đề pháp luật liên quan đến cạnh tranh trong kinh doanh.
Ở góc độ một người tiêu dùng (NTD) khi nhìn vào vụ kiện giữa Vinasun và Grab, anh Hiền Lê (trú tại Tp.HCM) liên tưởng đến một trường hợp điển hình khác là hãng Coca Cola hay Pepsi – những thương hiệu hàng đầu thế giới.
Trước đây, nước giải khát của hai hãng này được NTD sử dụng nhiều nên họ đạt doanh số cao. Tuy nhiên, sau khi có Tân Hiệp Phát, URC ra mắt những sản phẩm mới làm thay đổi khẩu vị cho NTD thì các sản phẩm của Coca, Pepsi giảm hẳn doanh số.
Grab đã mở ra một xu hướng mới cho NTD lựa chọn và phù hợp với nhu cầu khách hàng nên việc Vinasun bị giảm doanh số là điều không tránh khỏi.
Cho nên, theo anh Lê, có thể Grab chưa hoàn thành nghĩa vụ về thuế với các cơ quan chức năng và điều này sẽ do pháp luật và bên cơ quan thuế xử lý, còn việc Vinasun bị giảm doanh số là do chính họ không thay đổi trong chiến lược kinh tế thị trường và công nghệ mới áp dụng cho kinh doanh.
 |
|
DN Việt cần phải lo cạnh tranh bằng công nghệ mới |
Phải thích ứng với thời đại 4.0
Dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Lê Thành Kính lưu ý, một khi Vinasun kiện được Grab thì người bán hàng trên mạng internet cũng sẽ bị những người buôn bán truyền thống trong các sạp hàng ở chợ khởi kiện với lý do là họ không bán được hàng như bán trên mạng. Trong khi đó, đây là hai đối tượng kinh doanh hoàn toàn khác nhau, theo mô hình, phương thức khác nhau.
"Đó là cách tiếp cận thị trường. Grab cũng là một loại hình dịch vụ sử dụng các năng lực, vật lực, nguồn lực đang nhàn rỗi và làm sao để giảm chi phí giá thành thấp nhất. Nó có lợi cho ai? Ở đây là lợi cho NTD", ông Kính nhấn mạnh.
Theo liên hệ thực tế của luật sư này, một chiếc xe ô tô BMW có mức giá đến vài tỷ đồng và một chiếc xe Kia có mức giá vài trăm triệu đồng, nhưng không thể nói Kia ra lò thì BMW không bán được, bởi mỗi loại hàng hóa dịch vụ đều có thị trường truyền thống.
Khi xã hội phát triển đến công nghệ 4.0 thì có nhiều loại, nhiều phương thức hoạt động khác nhau, không thể luôn suy nghĩ là taxi truyền thống phải luôn hoạt động như vậy, mà phải làm sao đổi mới để hoạt động linh hoạt hơn.
Nếu theo lối kinh doanh cũ thì chắc chắn chi phí giá thành sẽ rất cao do chi phí điều hành lớn. Còn với taxi công nghệ được quản lý bằng phần mềm với chi phí rất thấp, bên được lợi nhất là NTD. Vì vậy, vấn đề đặt ra là cần khuyến khích làm sao để có sự cạnh tranh bình đẳng.
Một khi không thay đổi thì bản thân DN sẽ bị triệt tiêu ra khỏi nền kinh tế thị trường. Trong khi đó, vẫn có những DN không suy nghĩ theo kinh tế thị trường mà mang tính áp đặt và không muốn người khác cạnh tranh với mình, mà ở đây là cạnh tranh bằng khoa học, bằng công nghệ.
Giới quan sát cho rằng có những DN trong nước đang tỏ ra sợ sệt DN nước ngoài trong việc thâu tóm thị phần và chuyện kiện tụng phần nào phảng phất nỗi sợ đó. Chỉ như vậy thôi cũng đã thể hiện sự yếu kém của bản thân DN nội địa, trong khi điều mà họ cần làm là lo cạnh tranh chứ không phải lo kiện tụng.
Về chính sách, yêu cầu đặt ra trong lúc này là cần xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng, cạnh tranh bình đẳng cho cả mô hình mới và mô hình truyền thống sống chung, điều mà rất nhiều quốc gia đang làm để được hưởng lợi từ nền kinh tế chia sẻ.
Thế Vinh
