Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt May (VITAS) cho biết nhiều doanh nghiệp (DN) dệt may trong nước đang gặp khó khăn vì quá nhiều nhiêu khê trong thủ tục, hồ sơ xuất nhập khẩu hàng dệt may.
Thực tế cho thấy thủ tục hành chính về kiểm tra chuyên ngành liên quan đến xuất nhập khẩu hàng dệt may là một trong những khó khăn, vướng mắc lớn nhất hiện nay đối với các DN.
Quá nhiêu khê
Điều này được nhiều DN phản ánh tại hội thảo lấy ý kiến về khó khăn, vướng mắc và đề xuất cải cách thủ tục hành chính về kiểm tra chuyên ngành liên quan đến xuất nhập khẩu hàng dệt may do Cục Kiểm soát thủ tục hành chính (Bộ Tư pháp) phối hợp VITAS tổ chức tại Tp.HCM ngày 19/7.
Theo ông Trương Văn Cẩm, các nguyên phụ liệu nhập khẩu như lông vũ, lông cáo, lông gấu để làm áo Jacket xuất khẩu đã có kiểm dịch động vật và C/O từ nước xuất khẩu (là một thành viên đăng ký công ước CITES), có tên khoa học không thuộc danh mục chủng loại cấm trong danh mục CITES.
Thế nhưng, các DN phải tốn 5 - 7 ngày khi gửi công văn lên Cục thú y để xin kiểm dịch động vật. Sau đó, mất thêm 1 - 2 ngày để DN làm thủ tục mở tờ khai xin đăng ký kiểm dịch hun trùng tại cửa khẩu nhập. Đến khi DN nhận được kết quả kiểm dịch hun trùng thì mới tiến hành làm thủ tục hải quan. Lúc này phía hải quan lại yêu cầu DN kiểm tra sinh thái.
Bước kế tiếp, DN phải gửi mẫu vật lên Viện Sinh thái môi trường lấy kết quả xác định tên khoa học và gửi công văn xuống chi cục hải quan trong khoảng 2 - 3 ngày.
Như vậy, tổng thời gian để hoàn thiện các thủ tục này là 10 - 15 ngày. VITAS cho rằng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NN&PTNT) nên giảm bớt thủ tục kiểm dịch đối với các trường hợp nhập khẩu lông vũ/lông cáo/lông gấu đã qua xử lý, nếu như DN cung cấp đầy đủ C/O, giấy chứng nhận kiểm dịch động vật của nước xuất khẩu.
Thủ tục kiểm tra chuyên ngành nhiêu khê
Hoặc với kiểm dịch thực vật là mặt hàng nguyên liệu bông, theo phản ánh của các DN, tổng thời gian kiểm tra kéo dài đến 10 ngày. Trong đó, DN phải gửi công văn lên Cục Thú y để xin Giấy phép Kiểm dịch thực vật đến 7 ngày, rồi thêm hai ngày để làm thủ tục mở tờ khai xin đăng ký kiểm dịch hun trùng tại cửa khẩu nhập trước khi được thông quan.
VITAS kiến nghị Bộ NN&PTNT nên áp dụng hình thức kiểm tra hồ sơ hoặc kiểm tra giảm (về tần suất, số lượng lấy mẫu, thời gian thực hiện) đối với quy trình kiểm dịch thực vật bông nhập khẩu từ nước/vùng lãnh thổ không có nguy cơ nhiễm dịch hoặc chưa từng có lô hàng nhập khẩu bị phát hiện nhiễm dịch.
Thủ tục phiền hà
Việc nhập khẩu thiết bị in cũng là một khó khăn trong khâu thủ tục của các DN dệt may hiện nay. VITAS cho biết, muốn nhập khẩu máy in phải có Giấy phép nhập khẩu của Cục Xuất bản in và Phát hành thuộc Bộ Thông tin truyền thông. Điều kiện để có được giấy phép nhập khẩu này là DN dệt may phải bổ sung ngành nghề kinh doanh trên giấy phép kinh doanh của công ty và người đứng đầu DN phải có chứng chỉ về ngành in.
Theo đề xuất của các DN, nên sửa đổi, bổ sung Nghị định số 60/2014/NĐ-CP và Thông tư số 03/2015/TT-BTTTT đối với quy định người đứng đầu DN phải có chứng chỉ về ngành in.
Đại diện của công ty Đầu tư phát triển quốc tế Thắng Lợi cho rằng DN chuẩn bị nhập khẩu về một số thiết bị in nhưng đang vướng vì quy định “bằng cấp”. Trong khi đó, công đoạn in chỉ là một khâu nhỏ trong cả quy trình sản xuất hàng dệt may.
Do đó, chỉ nên đề xuất cấp giấy phép NK lần đầu cho thiết bị in, lần sau có thể sử dụng giấy phép này, DN không phải xin lại giấy phép NK cho mỗi lô hàng NK.
Các DN cũng đề xuất nên cấp giấy phép nhập khẩu lần đầu cho thiết bị in, các lần sau có thể sử dụng giấy phép này, DN không phải xin lại Giấy phép nhập khẩu cho mỗi lô hàng nhập khẩu.
Đối với Thông tư 37/2015/TT-BCT ngày 30/10/2015 về việc kiểm tra hàm lượng formaldehyde và amin thơm, VITAS cho rằng thông tư này (vốn thay thế Thông tư 32/2009/TT-BCT) quy định về mức giới hạn và việc kiểm tra hàm lượng formaldehyde và amin thơm chuyển hoá từ thuốc nhuộm azo đã gây nhiều phản ứng từ các DN dệt may.
Bà Phạm Thị Thu Lan, Phó trưởng Phòng Xuất nhập khẩu công ty May Sài Gòn 3 nhận định quy định này không rõ ràng dẫn đến hiểu lầm.
Các DN cho biết khi nhập khẩu hàng mẫu chỉ khoảng 10m vải cũng phải kiểm tra hàm lượng formaldehyde, chi phí kiểm tra lên đến 100 USD. Việc kiểm tra hồ sơ đối với lô hàng mẫu chỉ là nộp giấy đăng ký kiểm tra cùng Invoice, Packing List, Tờ khai sẽ được cấp giấy xác nhận “Đáp ứng yêu cầu” cũng không có ý nghĩa gì về mặt khoa học, chỉ là thủ tục giấy tờ, gây lãng phí thời gian, chi phí của DN.
VITAS kiến nghị Bộ Công Thương đưa mặt hàng dệt may nhập khẩu để làm mẫu không thuộc đối tượng phải kiểm tra, kể cả kiểm tra hồ sơ; đề nghị Bộ Công Thương đưa mặt hàng này ra khỏi phạm vi điều chỉnh của Thông tư 37, cần quy định rõ ràng để tránh hiểu lầm khi thực thi thông tư.
Trước hàng loạt phiền hà từ khâu thủ tục kiểm tra chuyên ngành, nhiều DN dệt may đã thốt lên: “Chính chúng ta đang siết chúng ta, thì làm sao cạnh tranh nổi với hàng hóa của nước ngoài”.
Thế Vinh